 |
| Toàn cảnh tạo đàm - Ảnh: VGP/HM |
Sự phát triển vũ bão của công nghệ số và các nền tảng mạng xã hội đã sản sinh ra một lực lượng truyền thông mới có "quyền lực mềm" to lớn: những người có sức ảnh hưởng (KOL/KOC). Họ không chỉ là những nhân vật nổi tiếng hay công cụ marketing đơn thuần, mà đã trở thành những “người dẫn đường”, có khả năng định hình tư duy, lan tỏa thông tin, truyền cảm hứng và tác động đến quyết định của hàng triệu người. Tuy nhiên, quyền lực đó, nếu không đi kèm với trách nhiệm, sẽ trở thành con dao hai lưỡi, tạo ra những rủi ro tiềm ẩn cho xã hội.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề, Tọa đàm “Kiến tạo niềm tin số” do Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCSA) tổ chức vào ngày 28/7 tại Hà Nội đã trở thành một diễn đàn quan trọng. Sự kiện quy tụ các chuyên gia, nhà quản lý từ các cơ quan chức năng và những người hoạt động trong ngành để cùng nhau “mổ xẻ” thực trạng và tìm kiếm lời giải cho bài toán kiến tạo lại niềm tin trên không gian số.
Thực trạng "vàng thau lẫn lộn" và khoảng trống pháp lý
Không thể phủ nhận vai trò tích cực của KOL trong việc thay đổi xu hướng tiêu dùng, khơi gợi các giá trị sống, thậm chí tác động tới chính sách nếu tiếng nói của họ đủ mạnh và đúng đắn. Tuy nhiên, mặt trái của sự bùng nổ này là một "cuộc khủng hoảng niềm tin" khi không ít cá nhân, tổ chức đã lợi dụng sức ảnh hưởng để lan truyền thông tin sai lệch, quảng cáo cho các sản phẩm, dịch vụ kém chất lượng, cổ súy cho những nội dung độc hại, lệch chuẩn.
Thực tế này đã được Trung tá Nguyễn Tiến Cường, Trưởng phòng 3, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an), phân tích rõ tại tọa đàm. Ông nhấn mạnh: "Không thể phủ nhận vai trò của KOL trong việc thay đổi xu hướng tiêu dùng... Tuy nhiên, bên cạnh những ảnh hưởng tích cực, đại diện A05 đã nêu một số ảnh hưởng tiêu cực của KOL. Một là, quảng cáo sai sự thật và thiếu minh bạch." Câu nói ngắn gọn nhưng đã chỉ ra hai vấn đề nhức nhối nhất hiện nay trong hoạt động của giới KOL.
Vấn đề nằm ở chỗ, dù sức ảnh hưởng rất lớn, nhưng khuôn khổ pháp lý để quản lý hoạt động của lực lượng này vẫn còn một khoảng trống đáng kể. Các chế tài xử phạt hiện hành được cho là chưa đủ sức răn đe, trong khi nhiều sáng kiến để hỗ trợ, định hướng và phát triển một cộng đồng KOL bền vững mới chỉ ở giai đoạn khởi đầu. Điều này tạo ra một môi trường "vàng thau lẫn lộn", gây khó khăn cho người tiêu dùng trong việc nhận diện thông tin xác thực và tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh, ảnh hưởng đến cả những KOL chân chính.
Nhìn ra thế giới, nhiều quốc gia đã đi trước Việt Nam trong việc xây dựng các quy định quản lý. Bài viết trên Báo điện tử Chính phủ cho biết, tại Mỹ, Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) là cơ quan chịu trách nhiệm chính. Nguyên tắc cốt lõi trong các quy định của FTC là tính minh bạch và "sự thật trong quảng cáo". Các yêu cầu công khai của họ rất rõ ràng: KOL phải luôn làm rõ cho người theo dõi nếu một bài đăng, video hoặc tuyên bố có nội dung quảng cáo. Kinh nghiệm quốc tế này cho thấy việc xây dựng một hành lang pháp lý rõ ràng là xu thế tất yếu.
Lời giải mang tên "Liên minh KOL/KOC Việt Nam"
 |
| Các đại biểu dự tọa đàm - Ảnh: VGP/HM |
Trước thực trạng cấp bách đó, giải pháp mang tính đột phá và nhận được sự đồng thuận cao tại tọa đàm là 3 sáng kiến trọng tâm do A05 và Hiệp hội An ninh mạng quốc gia đưa ra. Trong đó, sáng kiến nổi bật và được mong chờ nhất chính là việc thành lập Liên minh những người có sức ảnh hưởng (KOL/KOC) Việt Nam.
Đây không chỉ là một tổ chức mang tính hình thức, mà được định hướng là một liên minh quy tụ những cá nhân, tổ chức có uy tín, có ảnh hưởng tích cực và thực sự mong muốn đóng góp cho sự phát triển lành mạnh của cộng đồng. Mục tiêu của Liên minh sẽ tập trung vào các hoạt động cốt lõi:
Lan tỏa thông tin đáng tin cậy: Trở thành một nguồn thông tin được xác thực, giúp công chúng phân biệt và chống lại tin giả.
Chia sẻ kỹ năng an toàn số: Nâng cao nhận thức và kỹ năng tự bảo vệ cho người dùng trên không gian mạng.
Triển khai các dự án cộng đồng: Chủ động tham gia vào các chiến dịch có ý nghĩa xã hội như phòng, chống lừa đảo trực tuyến.
Đi cùng với việc thành lập Liên minh là một chương trình hành động cụ thể, khuyến khích người ảnh hưởng xây dựng và tự giác tuân thủ một bộ quy tắc ứng xử chung của cộng đồng. Bộ quy tắc này sẽ xoay quanh các giá trị về đạo đức nghề nghiệp, văn hóa Việt Nam và tính tự kiểm soát trong hoạt động truyền thông mạng.
Hướng tới Hội nghị toàn quốc lần đầu tiên và tương lai của ngành
Một thông tin quan trọng được công bố tại tọa đàm và thu hút sự chú ý đặc biệt của dư luận là kế hoạch tổ chức Hội nghị KOL toàn quốc lần đầu tiên, dự kiến diễn ra trong tháng 8 tới tại Hà Nội. Đây sẽ là nơi Liên minh KOL/KOC Việt Nam chính thức được ra mắt.
Sự kiện này được kỳ vọng không chỉ là một buổi lễ ra mắt, mà còn là một diễn đàn đối thoại quy mô lớn, tạo ra một cơ chế kết nối hiệu quả, trực tiếp giữa các cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng những người có sức ảnh hưởng. Nó đánh dấu một bước chuyển mình từ trạng thái hoạt động tự phát, thiếu định hướng sang một giai đoạn phát triển chuyên nghiệp, có tổ chức và có trách nhiệm hơn.
Việc tổ chức tọa đàm và các sáng kiến đi kèm nằm trong chuỗi hoạt động hướng tới "Ngày An ninh mạng Việt Nam 6/8" - một sự kiện thường niên nhằm nâng cao nhận thức toàn xã hội về vai trò của an ninh mạng. Điều này cho thấy nỗ lực "kiến tạo niềm tin số" không phải là một hoạt động đơn lẻ, mà là một phần trong chiến lược tổng thể của quốc gia nhằm xây dựng một không gian mạng an toàn, minh bạch, phục vụ đắc lực cho công cuộc chuyển đổi số và phát triển kinh tế - xã hội.
Sự ra đời của Liên minh KOL/KOC Việt Nam, nếu được vận hành hiệu quả, sẽ mang lại lợi ích cho tất cả các bên: người tiêu dùng được bảo vệ, các thương hiệu chân chính có một kênh truyền thông sạch và hiệu quả, còn những người có sức ảnh hưởng nghiêm túc sẽ có một môi trường để phát triển bền vững, được công nhận và bảo vệ. Đây chính là bước đi cần thiết để quyền lực của sự ảnh hưởng thực sự song hành cùng trách nhiệm.
 Hàng loạt KOL “đổ bộ” Bình Phước, truyền cảm hứng cho bộ đội sắp xuất ngũ. |
 KOL Diệp Lê: Không hiểu sao có người biết chỗ ở, mang mấy thùng kem trộn tới tận cửa |
