Anh Đinh Quang Lâm đang nuôi 230 đàn ong mật. |
Trong đó nhiều mô hình như nuôi ong lấy mật, nuôi dê, hươu lấy nhung…đã cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Cơ sở chăn nuôi con đặc sản của anh Đinh Quang Lâm, thôn Sấm 2, xã Cúc Phương, huyện Nho Quan (Ninh Bình) là một điển hình.
Anh Lâm cho biết, hiện nay con nuôi cho hiệu quả kinh tế cao nhất của gia đình là nuôi ong lấy mật. Tận dụng diện tích rừng ngay cạnh nhà, ban đầu anh chỉ nuôi vài đàn ong theo phương pháp truyền thống với quy mô nhỏ để phục vụ nhu cầu của gia đình.
Nhận thấy điều kiện tự nhiên ở nơi đây rất thuận lợi để đẩy mạnh phát triển nghề nuôi ong theo hướng hàng hóa. Hơn nữa chất lượng mật ong rừng được người tiêu dùng đánh giá cao, anh quyết định mua thêm vài chục đàn ong về nhân giống. Đến nay anh Lâm đã phát triển lên 230 đàn ong mật.
"Với lợi thế sống gần rừng quốc gia Cúc Phương, nên đàn ong không bao giờ lo thiếu phấn hoa tự nhiên. Chỉ là mùa nào nhiều mật và mùa nào ít mật hơn. Mùa cho nhiều mật nhất vẫn là mùa xuân tầm từ tháng 2 đến tháng 5. Khi đó các loài hoa trong rừng nở rộ và người nuôi có thể đều đặn quay mật 3 lần/tháng." Anh Lâm chia sẻ.
Được biết bình quân mỗi năm gia đình anh Lâm sản xuất được hơn 2.000 lít mật ong. Mật của gia đình anh có tiếng về độ thơm ngon, tinh khiết, đặc sánh nên bán chạy, sản phẩm làm đến đâu được bán hết đến đó. Đặc biệt từ khi sản phẩm mật ong Cúc Phương được chứng nhận là sản phẩm OCOP, giá mật cao hơn trước đây và luôn ổn định từ 280.000 - 300.000 đồng/lít. Sau khi trừ hết các chi phí, gia đình anh có thu nhập từ bán mật ong đạt hơn 300 triệu đồng/năm.
Cùng với con ong, anh Lâm còn nuôi 6 con hươu lấy nhung đang độ tuổi trường thành. Kinh nghiệm nhiều năm chăn nuôi của anh Lâm cho thấy, hươu sẽ cho lộc 1 lần/năm với số lượng khoảng 6-7 lạng nhung/con, cá biệt có con hươu cho hơn 1 kg nhung/năm. Hiện tại, nhung hươu được bán tại Cúc Phương có giá dao động từ 1,6 triệu đến 2 triệu đồng/lạng, một con hươu bình quân cho thu nhập từ 10 đến 15 triệu đồng/năm. Như vậy mỗi năm anh thu được hơn 3 kg nhung và có lãi 50 triệu đồng.
Ngoài hai con nuôi chủ lực là hươu và ong, anh Lâm còn nuôi thêm lợn rừng, nhím, dê, gà…. Từ mô hình con nuôi đặc sản mang lại cho gia đình anh nguồn thu nhập ổn định trên 500 triệu đồng/năm.
Nuôi hươu lấy nhung ở xã Cúc Phương, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình |
Anh Bùi Văn Tuyên ở xóm Nga 2, xã Cúc Phương, huyện Nho Quan (tỉnh Ninh Bình) cũng có thu nhập khá nhờ nuôi con đặc sản.
Anh Tuyên cho biết, mỗi năm trong chuồng của gia đình luôn có từ 30 - 40 con hươu. Thời điểm này, gia đình tôi đã cho cắt được trên 6 kg nhung hươu. Với giá lộc nhung hươu bình quân 1,8 triệu đồng/lạng, cho thu nhập hơn 100 triệu đồng.
Theo anh Tuyên, mùa cắt nhung hươu thường bắt đầu từ tháng 1 đến tháng 4 âm lịch, nhưng rộ nhất là vào tháng 2 âm lịch.
Năm nay, thị trường lộc nhung hươu nhộn nhịp hơn mọi năm, ngay từ dịp trước Tết đã đông khách tìm đến mua nhung hươu. Để chăm sóc đàn hươu lấy nhung, ngoài cho hươu ăn lá cây trên rừng, anh Tuyên còn trồng thêm 1 mẫu cỏ voi để cung cấp thức ăn cho hươu…
"Nuôi hươu lấy nhung cũng đơn giản, lá cây, cỏ trong vườn, trên rừng đều có thể làm thức ăn cho hươu. Tuy nhiên, để chất lượng nhung hươu đảm bảo, trước Tết Nguyên đán khoảng 1 tháng tôi phải bổ sung lượng thức ăn tinh bột như ngô, lạc, khoai cho đàn hươu" - anh Tuyên cho hay.
Vài năm gần đây, trên địa bàn xã Cúc Phương đã hình thành những tổ, nhóm chuyên đi cắt lộc nhung hươu. Khi khách hàng đã ưng ý cặp nhung nào, chủ hươu nhờ tổ "hái" lộc đến giúp sức.
Trong tổ, khoảng 5 - 6 người đến vật chú hươu xuống và dùng cây cưa nhỏ cưa đoạn lộc nhung hươu vừa lên, tuyệt đối không được đụng đến phần gốc. Công việc cưa nhung hươu tuy đơn giản nhưng phải là người khéo tay mới làm được.
Theo kinh nghiệm dân gian, khi cắt nhung hươu phải cắt từ điểm cách đáy nhung 3 - 4cm. Trong quá trình cắt nhung, máu chảy ra có thể dùng để pha rượu uống rất tốt cho sinh lực nam giới.
Nếu muốn không chảy máu nữa thì dùng mực tà trộn cùng than gỗ thoa vào đầu chỗ cắt, băng lại bằng vải gạc sạch. Thông thường khách đặt hàng, chọn ngày cắt lộc nhung hươu và chuẩn bị bình thủy tinh, rượu trắng, mật ong hay sâm để thợ chế biến ngay tại chỗ.
Anh Đinh Quang Hậu ở xóm Nga 2, xã Cúc Phương, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình là một trong những hộ nuôi hươu lâu năm cho biết: "Khi hươu bắt đầu ra lộc nhung, gia đình thường xuyên chăm sóc bằng cách bổ sung thêm những thức ăn giàu chất béo nên lộc nhung lên rất nhanh, chất lượng cũng cao hơn.
Nếu tính từ khi những lộc nhung hồng tơ nhô lên đẩy bung mảnh sừng do vết cắt cũ tạo nên đến khi thu hoạch khoảng 43 - 45 ngày. Vào mùa cắt lộc nhung hươu khi chưa gặp khách bán cũng phải cắt, sau đó bảo quản trong tủ đông, nếu để lộc nhung "già" chất lượng nhung sẽ không đạt yêu cầu".
Ngày cắt nhung cũng là ngày vui nhất của gia đình. Vui vì sau những ngày chăm sóc, giờ là lúc thu về thành quả lao động. Với giá từ 1,6 - 1,8 triệu đồng/lạng lộc nhung, cặp nhung thường có trọng lượng từ 0,5 - 1kg, chủ nhà sẽ thu về 8 - 15 triệu đồng/1 con hươu.
Ông Nguyễn Đức Anh, một khách hàng đến từ Hà Nội cho biết: "Nhung hươu Cúc Phương là sản phẩm đã có thương hiệu trên thị trường, được người tiêu dùng rất tin tưởng. Năm nào, dịp đầu xuân năm mới, tôi cũng về đây "hái lộc" nhung hươu.
Nhung hươu hay lộc nhung là một trong tứ đại danh dược của Việt Nam (gồm nhân sâm, nhục quế, lộc nhung, bạch phụ tử) có công dụng bồi bổ sức khỏe, chữa nhiều bệnh lý, làm chậm lão hóa, kéo dài tuổi thọ.