Xuất khẩu nông sản 2025: Vượt "ải" SPS và thách thức giữ vững thị trường

Xây dựng - Quản trị 23/12/2025 14:31 Theo dõi TH&SP trên

Năm 2025 ghi nhận bước chuyển tích cực trong xuất khẩu nông sản Việt Nam khi số cảnh báo SPS từ EU giảm gần 50%. Tuy nhiên, đằng sau tín hiệu đáng mừng này là yêu cầu cấp thiết về chuyển đổi tư duy quản trị, từ tuân thủ kỹ thuật sang xây dựng năng lực hệ thống để thích ứng với chuẩn mực thương mại mới.

Thủ tướng đề nghị "3 đồng hành" và "5 đặt hàng" để nâng tầm thương hiệu nông sản Việt Nông sản Việt khẳng định chất lượng, thương hiệu ngay trên "sân nhà" Mở rộng giá trị hệ sinh thái cho thương hiệu nông sản Việt Nam

Nông sản Việt giảm gần 50% cảnh báo SPS từ EU.

Giảm cảnh báo SPS nhưng rủi ro quản trị vẫn hiện hữu

Năm 2025 đánh dấu một diễn biến đáng chú ý trong hoạt động xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam khi số lần cảnh báo về vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS) từ Liên minh châu Âu (EU) giảm mạnh. Theo thống kê của Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS Việt Nam), EU đã phát đi 60 cảnh báo đối với hàng hóa Việt Nam trong năm 2025, giảm 48% so với mức 114 cảnh báo của năm 2024. Đây là mức giảm sâu hiếm thấy trong nhiều năm, đặc biệt trong bối cảnh kim ngạch xuất khẩu nông sản sang EU vẫn duy trì đà tăng.

Không chỉ riêng thị trường EU, so với giai đoạn 2023–2024, tổng số vụ vi phạm và cảnh báo SPS đối với nông, lâm, thủy sản Việt Nam trong năm 2025 cũng có xu hướng giảm. Điều này cho thấy những nỗ lực trong kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc đang dần đi vào thực chất, thay vì xử lý mang tính tình huống như trước đây.

Theo ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc SPS Việt Nam, kết quả trên phản ánh sự chuyển biến rõ nét trong việc tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật của doanh nghiệp và địa phương. Việc tiếp nhận, xử lý và phản hồi các thông báo SPS quốc tế đã có tính hệ thống hơn, giúp doanh nghiệp chủ động điều chỉnh quy trình sản xuất ngay từ đầu chuỗi, thay vì bị động khi hàng hóa đã xuất khẩu hoặc gặp sự cố tại cửa khẩu.

Tuy nhiên, các chuyên gia đều cho rằng mức giảm cảnh báo chưa đồng nghĩa với việc rủi ro đã được loại bỏ. Theo ông Nguyễn Hoài Nam, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), nếu chỉ nhìn vào con số tuyệt đối sẽ rất dễ dẫn đến tâm lý chủ quan. Việc đánh giá cần đặt trong tương quan với quy mô và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu. Khi sản lượng và kim ngạch tăng, yêu cầu về quản trị rủi ro SPS càng trở nên khắt khe.

Đáng chú ý, các thị trường nhập khẩu lớn như EU và Mỹ đang chuyển mạnh từ kiểm soát từng lô hàng sang đánh giá năng lực quản lý theo chuỗi sản xuất và theo hồ sơ rủi ro quốc gia. Điều này đồng nghĩa với việc rủi ro không còn nằm ở một doanh nghiệp hay một lô hàng cụ thể, mà có thể lan rộng nếu hệ thống quản lý bị đánh giá thiếu tin cậy. Trong bối cảnh đó, SPS ngày càng được sử dụng như một công cụ kỹ thuật gắn với điều tiết thương mại, mở rộng sang các yêu cầu về môi trường, phúc lợi động vật và dư lượng hóa chất.

Chuyển từ tuân thủ kỹ thuật sang chiến lược quản trị dài hạn


Việc chuyển SPS thành một trụ cột trong chiến lược quản trị thương hiệu quốc gia và năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam được xem là chìa khóa để đứng vững và đi xa trên thị trường quốc tế.

Việc chuyển SPS thành một trụ cột trong chiến lược quản trị thương hiệu quốc gia và năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam được xem là chìa khóa để đứng vững và đi xa trên thị trường quốc tế.

Trước những thay đổi nhanh chóng của môi trường thương mại quốc tế, việc giảm cảnh báo SPS chỉ được xem là nền tảng ban đầu. Vấn đề cốt lõi đặt ra là năng lực quản trị SPS của Việt Nam cần được nâng lên một tầm cao mới, từ phản ứng kỹ thuật sang chủ động chiến lược. Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, tuân thủ SPS không còn là yêu cầu mang tính thủ tục, mà đã trở thành “giấy thông hành” để nông sản Việt Nam tiếp cận các thị trường cao cấp như EU và Mỹ. Những thị trường này áp dụng tiêu chuẩn rất khắt khe, nhưng đổi lại là sức mua ổn định, giá bán cao và ít biến động chính sách. Vì vậy, đầu tư cho SPS về dài hạn không phải là chi phí tuân thủ, mà là khoản đầu tư cho năng lực cạnh tranh bền vững.

Ở góc độ quản lý nhà nước, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhấn mạnh rằng các thông báo, cảnh báo SPS không đơn thuần là “công việc kỹ thuật”, mà phải trở thành dữ liệu đầu vào cho đàm phán, mở cửa thị trường và bảo vệ thương hiệu nông sản Việt. Báo cáo tổng kết năm 2025 cho thấy, trong 11 tháng, Văn phòng SPS Việt Nam đã tiếp nhận và xử lý 968 thông báo SPS từ các thành viên WTO, gồm 578 dự thảo quy định và 390 văn bản đã có hiệu lực, tác động trực tiếp đến xuất khẩu nông sản, thực phẩm.

Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, số lượng thông báo lớn chỉ thực sự có ý nghĩa khi được phân tích sâu, dự báo xu hướng và tham mưu kịp thời cho lãnh đạo Bộ trong đàm phán thương mại. Nếu SPS chỉ dừng ở vai trò tiếp nhận và chuyển tiếp thông tin, sẽ chưa phát huy được vai trò là công cụ bảo vệ lợi ích quốc gia. Do đó, một trong những nhiệm vụ then chốt giai đoạn 2026 là xây dựng cơ sở dữ liệu SPS dùng chung, kết nối liên ngành, làm nền tảng cho cảnh báo sớm và đàm phán.

Định hướng này càng trở nên cấp thiết khi EU thông báo tăng 50% số lượng kiểm tra SPS đối với hàng hóa từ các nước thứ ba và tăng 33% các cuộc kiểm toán tại trạm kiểm soát biên giới, đồng thời thành lập lực lượng đặc nhiệm mới tập trung vào dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, an toàn thực phẩm, thức ăn chăn nuôi và phúc lợi động vật. Trước bối cảnh đó, việc chuyển SPS thành một trụ cột trong chiến lược quản trị thương hiệu quốc gia và năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam được xem là chìa khóa để đứng vững và đi xa trên thị trường quốc tế.

Đẩy mạnh chế biến sâu: Hướng đi nâng tầm thương hiệu nông sản Việt

Thủ tướng đề nghị "3 đồng hành" và "5 đặt hàng" để nâng tầm thương hiệu nông sản Việt

Đưa chanh leo thành ngành hàng tỷ đô bằng đòn bẩy liên kết 5 nhà và chuẩn hóa nguồn giống

Nông sản Việt khẳng định chất lượng, thương hiệu ngay trên "sân nhà"

Mở rộng giá trị hệ sinh thái cho thương hiệu nông sản Việt Nam

Thanh Bình

Tags:

Tin khác

Khai mạc Tuần lễ Thương hiệu Việt và Hội chợ Made in Vietnam 2025

Từ ngày 18 đến 22/12/2025, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) phối hợp với Sở Công Thương Hà Nội tổ chức chuỗi sự kiện Tuần lễ Thương hiệu Việt và Hội chợ Made in Vietnam. Đây là hoạt động trọng điểm nhằm hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, tập trung hỗ trợ doanh nghiệp kết nối cung – cầu và mở rộng đầu ra trên các nền tảng số trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ.

Mở rộng giá trị hệ sinh thái cho thương hiệu nông sản Việt Nam

Việt Nam cần một chiến lược thương hiệu thế hệ mới: chuyển từ “Made in Vietnam” sang “Make Vietnam Known” - không chỉ là sản xuất ở Việt Nam, mà là khiến thế giới biết đến, tin tưởng và ngưỡng mộ Việt Nam.

Gạo phát thải thấp: Đòn bẩy nâng giá trị và thương hiệu gạo Việt

Không chỉ giúp đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế, mô hình sản xuất gạo phát thải thấp đang mở ra hướng đi mới cho ngành lúa gạo Việt Nam: nâng giá bán, gia tăng giá trị thương mại và từng bước khẳng định thương hiệu gạo xanh, bền vững trên bản đồ nông sản toàn cầu.

Nông sản Việt khẳng định chất lượng, thương hiệu ngay trên "sân nhà"

Diễn ra từ ngày 10–14/12/2025 tại TP. Hồ Chí Minh, Hội chợ Triển lãm hàng công nghiệp nông thôn 2025 không chỉ là sự kiện xúc tiến thương mại quy mô lớn của ngành công thương, mà còn là không gian để nhiều doanh nghiệp nông sản Việt giới thiệu sản phẩm chế biến sâu, sản xuất theo hướng xanh – sạch – bền vững, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và từng bước khẳng định vị thế trên thị trường trong nước cũng như quốc tế.

Mở đường cho nông nghiệp hiện đại: Từ chính sách đột phá đến những mô hình tiên phong trên đồng đất xứ Thanh

Trong bối cảnh nông nghiệp cả nước chịu nhiều biến động từ thị trường đến khí hậu, Thanh Hóa đang nổi lên như một địa phương đi đầu trong việc xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, bền vững. Với tầm nhìn dài hạn và hệ thống chính sách đồng bộ, tỉnh từng bước khẳng định vai trò “hậu phương vững chắc”, đồng hành cùng doanh nghiệp và nông dân để phát triển sản xuất quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao và nâng cao sức cạnh tranh của nông sản.

Từ công nghệ Nhật Bản đến hạt gạo xanh: hành trình nâng tầm lúa gạo Việt

Ngành lúa gạo Việt Nam đang bước vào cuộc cách mạng lần thứ ba, hướng tới hệ sinh thái xanh – số, phát thải thấp và giá trị gia tăng cao. Hợp tác FDI với Nhật Bản đang mở ra cơ hội vàng, giúp hạt gạo Việt tiến sâu hơn vào thị trường toàn cầu.

Ngành dệt may Việt Nam cần làm gì để thích ứng với thị trường EU?

Giữa làn sóng thuế quan và tiêu chuẩn xanh khắt khe, ngành dệt may đang đứng trước phép thử lớn. Để bảo vệ thành quả 40 tỷ USD, doanh nghiệp cần một tư duy quản trị bền vững, chủ động chuyển đổi mô hình sản xuất và nâng cao chất lượng nhân lực để vươn xa.

Kích hoạt động lực, mở rộng thị trường: Con đường nâng tầm thủ công mỹ nghệ Việt

Thủ công mỹ nghệ Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn trên thị trường toàn cầu, vốn được định giá hàng nghìn tỷ USD. Để hiện thực hóa mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 5 tỷ USD vào năm 2025, ngành cần thực hiện những đột phá trong thiết kế, ứng dụng công nghệ và hoàn thiện chuỗi giá trị.

Mua may bán đắt nhờ "sân chơi số": Bí quyết thành công của hợp tác xã

Tận dụng khoa học – công nghệ và thương mại điện tử, các hợp tác xã (HTX) tiên phong không chỉ vượt qua giới hạn của sản xuất nhỏ lẻ mà còn tạo ra những bước nhảy vọt về năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

Lần thứ 5, SHB được vinh danh trong TOP 10 doanh nghiệp có Báo cáo thường niên tốt nhất

Tại Lễ trao giải Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (Vietnam Listed Company Awards – VLCA) 2025, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) tiếp tục được vinh danh trong Top 10 Doanh nghiệp có Báo cáo thường niên tốt nhất nhóm ngành Tài chính, đánh dấu lần thứ 5 SHB nhận giải thưởng danh giá này. Thành tích một lần nữa khẳng định tầm vóc, uy tín và sự minh bạch của một trong những ngân hàng tư nhân hàng đầu Việt Nam.

Từ đồng thuận chính trị đến sinh kế người dân: Bắc Ninh tạo bước đột phá trong giảm nghèo bền vững

Từ chỉ đạo chiến lược của Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh đến vai trò tham mưu của các sở, ngành và sự đồng hành của người dân, Bắc Ninh đã từng bước kiến tạo mô hình giảm nghèo đa chiều, dựa trên phát triển sinh kế và nâng cao chất lượng sống bền vững.

Hơn một thập kỷ Herbalife bền vững tiếp sức cho thể thao Việt Nam

Không chỉ mang đến sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt cho vận động viên, Herbalife còn khẳng định vai trò đối tác bền bỉ đáng tin cậy của thể thao Việt Nam suốt hơn một thập kỷ thông qua các chương trình đào tạo chuyên sâu từ chuyên gia quốc tế.

Gạo Việt xanh phát thải thấp: Vì sao thị trường "đỏ mắt" tìm?

Việt Nam tiên phong sản xuất lúa gạo giảm phát thải quy mô lớn, đạt nhiều thành tựu ấn tượng. Tuy nhiên, sản phẩm gắn nhãn "Gạo Việt xanh phát thải thấp" lại đang vắng bóng trên thị trường nội địa.

Từ VietGAP đến nông nghiệp xanh: Đà Nẵng 'vẽ bức tranh' chất lượng cho nông sản

Đà Nẵng đang mạnh mẽ chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp sang hướng đô thị hiện đại, lấy chất lượng và an toàn thực phẩm làm cốt lõi. Thông qua việc áp dụng tiêu chuẩn VietGAP và công nghệ cao, thành phố không chỉ giải quyết bài toán năng suất mà còn từng bước xây dựng thương hiệu nông sản sạch bền vững.

Công nghệ – chìa khóa đưa nông sản Việt vào Nhật Bản

Tại hội thảo kết nối thương mại nông sản Việt - Nhật lần 5, chuyên gia nhận định: Dù dư địa lớn, doanh nghiệp phải đổi mới quản trị, ứng dụng công nghệ và coi minh bạch nguồn gốc là yếu tố tiên quyết giúp nông sản Việt thâm nhập vào thị trường Nhật Bản.

Đội tuyển U22 Việt Nam được kỳ vọng bùng nổ tại SEA Games 33

Trước thềm SEA Games 33, Herbalife Việt Nam đã phối hợp cùng các chuyên gia hàng đầu tổ chức chương trình huấn luyện về khoa học thể thao và dinh dưỡng hiện đại dành cho Ủy ban Olympic Việt Nam (VOC) và Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF).

Vì sao truy xuất nguồn gốc nông sản Việt Nam vẫn “kẹt” ở dữ liệu?

Trong bối cảnh thương mại số bùng nổ, truy xuất nguồn gốc được ví như tấm hộ chiếu quyền lực để nông sản Việt vươn ra biển lớn. Thế nhưng bài toán chuẩn hóa hệ thống và xác thực dữ liệu vẫn đang là điểm nghẽn khiến nhiều doanh nghiệp chưa thể tận dụng trọn vẹn lợi ích từ xu thế này.

Hải quan khu vực I nỗ lực cải cách, hiện đại hóa, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp

Bước vào giai đoạn nước rút của năm 2025, Chi cục Hải quan khu vực I đang tăng tốc trên cả hai mặt trận: cải cách – hiện đại hóa thủ tục hải quan và siết chặt công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại. Với quyết tâm cao, đơn vị hướng tới mục tiêu hoàn thành toàn diện kế hoạch thu ngân sách, góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.

Khi chuẩn quốc tế trở thành "tấm hộ chiếu" của thương hiệu thủ công Việt

Thương hiệu hợp chuẩn quốc tế đang là con đường duy nhất để nâng sức cạnh tranh và giá trị sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam vươn tầm toàn cầu. Thương hiệu mạnh không chỉ lan tỏa bản sắc văn hóa mà còn mở cửa thị trường, tạo niềm tin cho người tiêu dùng.

Trồng dược liệu dưới tán rừng nâng cao thu nhập, giảm áp lực khai thác gỗ

Mô hình trồng cây dược liệu dưới tán rừng ở Khun Há (Lai Châu) đang mang lại hiệu quả kép: vừa tạo sinh kế bền vững với mức thu nhập vượt trội cho người dân, vừa bảo vệ môi trường sinh thái rừng đầu nguồn.

Xây dựng vùng nguyên liệu chuẩn – nền tảng nâng tầm thương hiệu gạo Việt

Việc hình thành các vùng nguyên liệu đạt chuẩn không chỉ đảm bảo chất lượng, ổn định chuỗi sản xuất lúa gạo mà còn giữ vai trò then chốt trong nâng cao giá trị và uy tín thương hiệu gạo Việt. Những phân tích của ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời, cho thấy xây dựng vùng nguyên liệu không đơn thuần là câu chuyện kỹ thuật mà là một hệ sinh thái liên kết đòi hỏi cơ chế vận hành minh bạch, đồng bộ và bền vững từ nông dân đến doanh nghiệp và chính quyền địa phương.

Thương hiệu quýt Bạch Thông khẳng định vị thế vùng cây đặc sản

Với diện tích hàng trăm héc-ta và sản lượng ổn định mỗi năm, cây quýt đã trở thành cây trồng chủ lực, mang lại nguồn thu bền vững và góp phần quan trọng vào công cuộc giảm nghèo tại xã Bạch Thông. Thương hiệu “Quýt Bắc Kạn” được bảo hộ chỉ dẫn địa lý tiếp tục nâng tầm giá trị cho đặc sản địa phương.

Đồng Tháp chuẩn hóa "tấm hộ chiếu" vùng trồng: Chiến lược nâng tầm thương hiệu sầu riêng tỷ đô

Là một trong những "thủ phủ" sầu riêng lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long, Đồng Tháp đang bước vào giai đoạn tăng tốc mang tính chiến lược. Không chỉ dừng lại ở việc mở rộng diện tích, tỉnh đang tập trung tối đa nguồn lực vào việc chuẩn hóa mã số vùng trồng, canh tác hữu cơ và minh bạch nguồn gốc. Đây được xem là "chìa khóa vàng" để sầu riêng Đồng Tháp khẳng định vị thế thương hiệu, mở rộng cánh cửa xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường khó tính và mang lại giá trị kinh tế bền vững cho người nông dân.

Nhãn hiệu "Gạo Việt xanh, phát thải thấp": Lợi thế cạnh tranh mới cho doanh nghiệp xuất khẩu

Ngày 27/11 tại Cần Thơ, 8 doanh nghiệp đầu tiên đã chính thức được cấp chứng nhận “Gạo Việt xanh, phát thải thấp”. Sự kiện này không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong tư duy sản xuất mà còn trao "tấm hộ chiếu" quyền lực để hạt gạo Việt thâm nhập thị trường cao cấp và tiếp cận nguồn tài chính quốc tế.

Chuyển đổi số giúp Hải quan khu vực I tối ưu quản lý, rút ngắn thông quan

Chi cục Hải quan khu vực I đang từng bước hiện đại hóa công tác quản lý, điều hành, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng ngành Hải quan Việt Nam chính quy, chuyên nghiệp, hiện đại, hình thành mô hình Hải quan số, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

Xây dựng thương hiệu hồ tiêu sạch Lâm Đồng từ chuỗi liên kết

Trước những biến động của thị trường và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, tỉnh Lâm Đồng đang tích cực thúc đẩy hình thành các chuỗi liên kết hồ tiêu bền vững. Việc gắn kết chặt chẽ giữa sản xuất với chế biến và tiêu thụ được xem là "chìa khóa" để nâng tầm giá trị nông sản địa phương.

Gạo Việt phát thải thấp: Làm sao đo chuẩn, chứng nhận đúng?

Hơn 70.000 tấn “Gạo Việt xanh phát thải thấp” đã được cấp nhãn hiệu. Tuy nhiên, câu hỏi được đặt ra là: làm thế nào để đo lường chính xác và minh bạch hiệu quả triển khai Đề án 1 triệu héc ta lúa chất lượng cao, vừa phục vụ tham mưu chính sách, vừa mở rộng thương hiệu gạo Việt ra thị trường quốc tế?

Bắc Ninh mở rộng diện an sinh: Rà soát hộ nghèo 2025 theo hướng quản lý rủi ro và bao phủ nhóm dễ tổn thương

Tỉnh Bắc Ninh đang triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả Kế hoạch số 121 của UBND tỉnh về rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025. Đây không chỉ là hoạt động thống kê thường niên mà là bước đi chiến lược nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu chuẩn xác phục vụ hoạch định chính sách an sinh xã hội cho giai đoạn 2026–2030.

"Đòn bẩy" hợp tác xã nâng tầm thương hiệu nhãn lồng

Không còn cảnh "mạnh ai nấy làm", nông dân xã Tân Hưng (tỉnh Hưng Yên) nay đã liên kết chặt chẽ dưới mái nhà chung là các hợp tác xã (HTX). Sự chuyển mình từ tư duy sản xuất nhỏ lẻ sang kinh tế tập thể không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản chủ lực mà còn khẳng định vị thế thương hiệu nhãn lồng Tân Hưng trên thị trường.

Hành trình 7 năm xây dựng thương hiệu khoai sâm Đà Lạt

Từ một loại nông sản đặc trưng của vùng núi phía Bắc, khoai sâm (hay sâm đất) đã tìm thấy môi trường lý tưởng trên đất Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng), mang lại năng suất và chất lượng vượt trội. Với vị giòn, ngọt, củ khoai sâm khổng lồ trồng tại phố núi không chỉ là một sản phẩm nông nghiệp mới mà còn mở ra hướng đi đầy tiềm năng cho việc xây dựng thương hiệu đặc sản vùng miền.

Xem thêm