 |
| Mở rộng đầu ra và nâng cao giá trị kinh tế cho cây chúc. Ảnh: Yến Phương |
Gian nan hành trình tìm ra công thức
Câu chuyện khởi nghiệp đầy bản lĩnh của anh Trịnh Minh Khang (29 tuổi, ngụ Phường Tân Châu, An Giang) bắt đầu từ mong muốn tạo dựng sản phẩm mang dấu ấn bản địa. Sau khi tốt nghiệp đại học và có 4 năm làm việc tại TP.HCM, năm 2023, anh quyết định khép lại công việc và trở về quê hương để khởi nghiệp. Loại nông sản anh lựa chọn là cây chúc, được trồng tại các vườn ở phường Tịnh Biên (An Giang), nơi có thổ nhưỡng phù hợp. Đây là một đặc sản vùng Bảy Núi nhưng trước đó chưa được khai thác hết tiềm năng và giá trị. Dự án của anh Khang không chỉ giúp làm giàu cho bản thân, mà còn góp phần nâng tầm giá trị kinh tế cây chúc, mở ra hướng khởi nghiệp và tạo sinh kế cho nhiều hộ nông dân, góp phần thiết thực vào công tác giảm nghèo tại địa phương.
Quá trình khởi nghiệp của anh Khang là chuỗi những khó khăn. Bắt đầu với số vốn ít ỏi, anh Khang phải gần như tự mày mò mọi công đoạn. Anh bắt đầu thử nghiệm sản xuất nước chấm từ lá chúc, một loại cây được cho là chỉ thích hợp với thổ nhưỡng vùng Bảy Núi. Ban đầu, việc thiếu thiết bị phù hợp khiến anh gặp trở ngại. Anh dùng máy xay sinh tố gia đình, vừa tốn thời gian vừa không cho ra độ mịn đồng đều, và chất lượng sản phẩm cũng chưa đạt yêu cầu. Vì không có nền tảng về công nghệ thực phẩm, anh phải tự học, tham khảo chuyên gia.
Anh Khang nhớ lại những ngày đầu thử nghiệm, anh liên tục thất bại vì tỷ lệ lá chúc và nguyên liệu không cân đối, sản phẩm có mùi hăng, đổi màu hoặc không bảo quản được lâu. Chia sẻ về những thất bại này, anh nhớ lại: “Có lúc tôi phải bỏ đi 4.000 - 5.000 chai nước chấm vì sản phẩm chưa đạt yêu cầu. Mỗi mẻ hư là một bài học đắt giá, nhưng càng thất bại, tôi càng muốn làm cho ra một sản phẩm thật sự chất lượng”. Anh Khang cũng chia sẻ: "Khó nhất không phải là công thức, mà là giữ tinh thần bền bỉ khi thất bại nối tiếp thất bại. Tôi nghĩ nếu không làm đến nơi đến chốn thì sẽ chẳng ai biết được giá trị thật sự của cây chúc quê mình".
Chính những gian nan đó đã thôi thúc anh phải đầu tư nghiêm túc hơn. Khi nhu cầu sản xuất tăng, anh buộc phải đầu tư máy móc chuyên dụng. Anh Khang mạnh dạn đầu tư gần 300 - 400 triệu đồng vào máy móc chuyên dụng, từ máy xay công suất lớn đến chiết rót tự động, để đảm bảo sản phẩm luôn đạt chất lượng đồng đều, sạch sẽ và an toàn. Sau gần hai năm (gần 2 năm) miệt mài nghiên cứu và thử nghiệm, đến tháng 12/2024, thương hiệu “Sệt” của anh Khang chính thức ra mắt 3 dòng sản phẩm hoàn chỉnh, gồm: nước chấm ớt đỏ, nước chấm ớt xanh, muối tiêu lá chúc. Sản phẩm được ví von là “linh hồn của ẩm thực miền Tây” với hương vị độc đáo, cay nhẹ nhưng đậm đà, phù hợp với mọi món ăn. Anh ví von thêm: "Nước chấm lá chúc không chỉ là gia vị, mà còn là linh hồn của ẩm thực miền Tây, vừa có giá trị thương mại, vừa có giá trị văn hóa".
Sản phẩm của anh phù hợp với các món nướng, luộc hay gỏi.Chính từ những gian nan đó, anh Khang dần hoàn thiện quy trình sản xuất, tạo ra sản phẩm không chỉ thơm ngon mà còn đảm bảo vệ sinh, an toàn. Sản phẩm được sản xuất theo quy trình chuẩn, đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm. Đây cũng là bước tiến quan trọng giúp nước chấm lá chúc có chỗ đứng trên thị trường. Đây là một bước tiến quan trọng giúp nước chấm lá chúc "Sệt" có chỗ đứng trên thị trường hiện nay. Anh Khang, chàng trai 9X, không chỉ chú trọng đến hương vị mà còn cả tính pháp lý và an toàn thực phẩm. Hộ kinh doanh Sệt - nước chấm lá chúc được Phòng Kinh tế thị xã Tân Châu (trước sáp nhập) cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm năm 2024. Đây là nền tảng vững chắc để sản phẩm khẳng định niềm tin của người tiêu dùng.
Nâng tầm giá trị đặc sản địa phương
 |
| Thương hiệu “Sệt” ra mắt 3 dòng sản phẩm phù hợp với mọi món ăn. Ảnh: Duy Tân |
Hiện tại, thương hiệu “Sệt” xuất bán trung bình 2.000 chai/tháng, với giá 25.000 - 50.000 đồng/chai, mang lại thu nhập ổn định trên 20 triệu đồng/tháng cho chủ cơ sở (thu nhập trên 20 triệu đồng). Song song đó, anh tích cực tham gia các hội chợ xúc tiến thương mại, tìm kiếm đại lý phân phối, quảng bá thương hiệu đến các tỉnh, thành khác. Thành công của dự án không chỉ dừng lại ở mặt thương mại cá nhân mà còn tạo ra chuỗi giá trị bền vững tại địa phương, đặc biệt đối với công tác giảm nghèo vùng nông thôn An Giang.
Vùng Bảy Núi, nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào Khmer, vốn là địa bàn khó khăn với đặc thù sản xuất nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự nhiên. Anh Khang thu mua lá chúc tươi, sạch từ các hộ dân địa phương với số lượng lớn, trung bình mỗi tháng từ 50 - 100kg. Việc thu mua ổn định này đã mở rộng đầu ra và nâng cao giá trị kinh tế cho cây chúc. Lá chúc sau khi thu hoạch được sơ chế kỹ và đưa vào quy trình sản xuất hiện đại. Tất cả đều trải qua quy trình sơ chế, pha trộn theo tỷ lệ công thức riêng, sau đó đóng chai, dán nhãn và bảo quản đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.
Thương hiệu "Sệt" do anh Khang sáng lập không chỉ dừng lại ở nước chấm, mà còn phát triển thêm sản phẩm nước chấm lá chúc, kết hợp công nghệ sản xuất hiện đại và nguyên liệu tự nhiên, mang đậm hương vị đặc trưng vùng An Giang. Anh Khang đã gián tiếp giúp các hộ dân, đặc biệt là đồng bào Khmer vùng Bảy Núi, được tiếp cận thông tin về nhu cầu thị trường, tiêu chuẩn chất lượng, từ đó có thêm nguồn thu nhập đáng kể. Đây là một trong những hình thức giảm nghèo về thông tin thiết thực, giúp người dân biết cách khai thác hiệu quả nông sản của mình bằng tư duy kinh tế hiện đại, hướng tới xây dựng chuỗi giá trị bền vững cho sản phẩm địa phương.
 |
| Dự án “Sệt - Nước chấm lá chúc” đoạt giải Ba tại Cuộc thi Dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn năm 2025. Ảnh: Yến Phương |
Những nỗ lực và bản lĩnh của chàng trai trẻ đã được ghi nhận bằng nhiều giải thưởng uy tín. Mới đây, dự án “Sệt - Nước chấm lá chúc” đã xuất sắc đoạt giải Nhì Cuộc thi Ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp tỉnh An Giang lần IX năm 2025. Đặc biệt, sau hơn 3 tháng dự thi cùng hơn 230 dự án khác tại Cuộc thi Dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn năm 2025 do T.Ư Đoàn tổ chức, dự án “Sệt - Nước chấm lá chúc” đã xuất sắc đoạt giải Ba toàn quốc (giải ba cuộc thi "Dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn" năm 2025). Chính sự sáng tạo và kiên trì đã giúp anh Khang biến nguyên liệu quê nhà thành đặc sản thương mại mang bản sắc An Giang.
Anh Khang còn chứng minh rằng sự sáng tạo và kiên trì có thể "thổi hồn" cho những nguyên liệu quê nhà, biến lá chúc, thứ từng chỉ được phơi khô hay bán tươi thành đặc sản thương mại mang hương vị và bản sắc An Giang. Trong thời gian tới, anh Khang đặt mục tiêu mở rộng quy mô sản xuất, đa dạng hóa sản phẩm nước chấm từ lá chúc để phục vụ nhiều phân khúc khách hàng. Anh cũng hướng tới việc xây dựng thương hiệu mạnh, đưa sản phẩm ra thị trường quốc tế, góp phần quảng bá văn hóa ẩm thực Việt Nam. Thành công của anh Khang không chỉ là câu chuyện khởi nghiệp cá nhân, mà còn là tín hiệu tích cực về tiềm năng khai thác nông sản bản địa bằng công nghệ và tư duy hiện đại, mở ra hướng đi mới cho thanh niên và nông dân An Giang.
