Rau nhót
 |
| Người dân thường hái rau nhót lúc sáng sớm hoặc chiều muộn để tránh nắng |
Rau nhót là loại rau rất quen thuộc với người dân ven biển Quỳnh Lưu (Nghệ An). Từ một món ăn dân dã thường xuất hiện trên mâm cơm của người nghèo, giờ đây thứ rau dại này đã lên đời thành đặc sản nổi tiếng, thanh mát, lạ miệng mà bất cứ ai cũng muốn được một lần thưởng thức.
Cây rau nhót có thân màu tím, lá giống hoa mười giờ, mọc dại ven các cánh đồng muối, ven các đầm nuôi tôm cá nước lợ hoặc ven sông. Loại rau này có từ bao giờ cũng chẳng ai rõ, không ai trồng, không cần ai chăm sóc mà vẫn mọc sum suê, xanh tốt.
Vì thế, người dân nơi đây gọi nó là "lộc trời", là món quà thiên nhiên ban tặng cho người dân. Loại rau dại này mọc thành từng đám, từng tảng, thấp lè tè, rễ bám chặt vào đất, nhìn rất giống cây hoa mười giờ.
 |
| Rau nhót giống với cây hoa mười giờ |
Giờ đây, rau nhót trở thành món đặc sản mà không phải ai cũng có cơ hội được ăn thử. Với người dân xứ Nghệ, đĩa rau nhót trong những ngày hè sẽ làm cho bữa cơm hài hòa, thanh mát hơn.
Còn với những người ở thành phố, đây là thứ rau dại lạ miệng, hấp dẫn mà ai cũng muốn được một lần thưởng thức. Vì sinh trưởng và phát triển trong môi trường tự nhiên nên rau nhót được xem là loại rau sạch và tốt cho sức khỏe.
Trước đây, rau nhót có giá 5-10 nghìn đồng/kg. Còn bây giờ, muốn mua rau nhót phải đặt trước, giá lên tới 50.000 đồng/kg. Loại rau này dễ bị dập nát, khó vận chuyển nên ít được bán ở thành phố.
Giảo cổ lam
 |
| Rau dại xưa ăn "cứu đói", giờ thành đặc sản 100.000 đồng/kg |
Giảo cổ lam hay còn có tên gọi khác là cỏ trường thọ (Trung Quốc), phúc ẩm thảo (Nhật Bản), cây trường sinh, dền toòng, cổ yếm, ngũ diệp sâm, ... Tên khoa học của giảo cổ lam là Gynostemma pentaphyllum, cây thuộc họ bí (Cucurbitaceae).
Chúng là cây thân thảo có thân mảnh, dễ gãy, mọc leo nhờ các tua cuốn đơn ở nách lá, có cây đực và cây cái riêng biệt; lá cây giống lá kép, có hình chân vịt khép kín, màu xanh thẫm; hoa mọc thành cụm có hình chuỳ, bông hoa nhỏ có màu trắng, các cánh hoa nở xòe rời nhau, tạo hình ngôi sao.
Tại Việt Nam, giảo cổ lam được tìm thấy nhiều ở vùng núi Fansipan thuộc Sa Pa (Lào Cai) và núi đá vôi thuộc tỉnh Hòa Bình. Chị Như Loan (31 tuổi, Hòa Bình) - một vị khách thường xuyên dùng loại rau này cho biết: "Giảo cổ lam chính là loại rau dành cho người nghèo ở vùng quê mình khi xưa. Vài năm trở lại đây, chúng bỗng trở thành đặc sản được nhiều người săn lùn vừa chữa bệnh vừa làm rau ăn".
 |
| Giảo cổ lam được đưa về trồng thành công tại vườn |
"Hiện nay, trên thị trường, giảo cổ lam có giá từ khoảng 250.000 đến 300.000 đồng/kg sấy khô; 100.000 đồng/kg rau giảo cổ lam,… Đắt đỏ là vậy nhưng người thành phố vẫn dám chi để được thưởng thức món ăn vừa ngon vừa bổ dưỡng này", người phụ nữ Hòa Bình nói.
Rau đắng biển
 |
| Rau đắng biển có vị nhẩn đắng, xưa không ai ăn, nay bỗng được ưa chuộng đến lạ |
Cây đắng biển còn có tên gọi khác là rau sam biển, tên khoa học là Bacopa monnieri được sử dụng trong nền Y học cổ truyền Ấn Độ cách đây 3.000 năm. Nhờ tác dụng chữa bệnh hết sức kì diệu, Rau đắng biển (Bacopa monnieri) đã được các tín đồ Hindu tôn thờ gọi là "Brahmi". Từ "Brahmi" có nguồn gốc từ Brahma (đấng sáng tạo), một trong những ngôi trong tam vị nhất thể bên cạnh hai ngôi còn lại là Vishnu (Đấng bảo tồn) và Shiva (Đấng hủy diệt).
Tại Việt Nam, rau đắng biển phân bố rộng rãi khắp các vùng đồng bằng và Trung du miền Bắc và miền Nam. Chúng mọc ở nơi nhiều ánh sáng, trên nền đất hay đất pha cát ẩm từ vùng thấp đến độ cao 500m.
 |
| Nhiều nông dân trồng rau đắng để tăng thu nhập |
Từ rau đắng biển có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như rau đắng sống chấm mắm kho, rau đắng ăn lẩu cá, rau đắng nấu cháo cá, rau đắng nấu canh cá, rau đắng xào... Vị đăng đắng, giòn giòn của món rau đắng biển khi dùng với món lẩu cá kèo hay món mắm kho quẹt trứ danh.
Trên thị trường, rau đắng biển được bán ở chợ mạng hay cửa hàng rau sạch, giá loại rau này lên đến 95.000 đồng/kg. Còn ở miền Tây, rau đắng biển được trồng nhiều, giá cũng mềm hơn. rong một số nhà hàng Nam Bộ, có nhiều nơi phục vụ thêm món rau đắng biển như một loại rau gia vị độc đáo, thêm thắt vị hương cho món ăn.
