 |
| Hạt đười ươi hay còn gọi là hạt ươi |
Hạt đười ươi là một nguyên liệu khá quen thuộc để chế biến ra những thức uống tươi mát, ngon lành. Không chỉ vậy trong Đông y và Tây y hạt đười ươi cũng được sử dụng để hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh.
Hạt đười ươi hay còn gọi là hạt ươi là hạt của cây đười ươi, một loại cây thân gỗ thường trồng ở Lâm Đồng, Gia Lai, Quảng Nam,... Loại cây này cứ 4 năm sẽ cho trái chín một lần, sau khi thu hoạch và mang đi sấy hoặc phơi khô sẽ thu được hạt đười ươi.
Hạt này khá giống hình dáng hạt hạnh nhân, to cỡ 1 -2 cm có hình bầu dục, màu hơi nâu vàng, bề mặt sần sùi những đường khía. Khi ngâm với nước hạt sẽ nổi lên và nở to gấp 8 - 10 lần, phần nở sẽ trở thành chất nhầy màu nâu nhạt, khi ăn vào hơi chát.
 |
Có 2 loại đười ươi, một là đười ươi bay sẻ chủ yếu được trồng ở Đồng Nai, có đặc điểm dễ nhận biết là vỏ mỏng, nhỏ, màu vàng ngà và nở khá nhanh. Còn loại đười ươi bay trâu khá hiếm thường trồng ở Quảng Nam, khác với đười ươi bay sẻ, hạt sẽ to dài, có màu nâu sẫm.
Mấy năm gần đây, hạt ươi được ví như yến sào núi rừng Tây Nguyên, nhiều người lùng mua dù giá không hề rẻ.
Trên thị trường, hạt ươi bay có giá từ 300.000-500.000 đồng/kg. Còn hạt ươi do người dân tự hái trên cây rồi về sấy giá 180.000-300.000 đồng/kg
Công dụng của hạt ươi
 |
Theo Bác sĩ Lê Phương - Giám đốc chuyên môn Trung tâm Thừa kế và Ứng dụng Đông y Việt Nam thì trong y học cổ truyền, hạt đười ươi có vị ngọt, tính hàn, thông độc, mát gan nên có thể hỗ trợ điều trị một số loại bệnh sau.
Các bệnh nóng trong người như nổi mụn, nhiệt miệng, chảy máu cam, tiêu viêm. Điều trị bệnh viêm họng, ho lâu ngày, giúp tiêu đờm khi uống nước hạt ươi và ăn cả vỏ.
Hỗ trợ điều trị một số bệnh về xương khớp như thoái hóa cột sống, gai cột sống, thoát vị đĩa đệm nhờ thành phần chứa nhiều chất béo và 3 loại đường glucose, pentose và arabinose.
Ngoài ra nhờ thành phần chứa nhiều khoáng chất như tinh bột, chất béo, 3 loại đường, chất nhầy, tanin,... mà hạt đười ươi khô có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm giúp vết thương mau lành.
Trong nhân quả cũng chứa bassorin và sterculin, hai hoạt chất có công dụng giảm đau và phục hồi rối loạn thần kinh thần vật, giảm tình trạng đi tiểu thất thường và mất cân bằng do bệnh gai cột sống gây nên.
Cách sử dụng hạt đười ươi
 |
Khi mua hạt đười ươi bạn nên chọn những hạt căng nẩy, già và có màu vàng nâu không nên chọn hạt có vỏ màu đen vì những hạt này thường là quả non phơi khô nên sẽ không nở nhiều.
Sau khi đã chọn được 2 - 3 hạt ngon thì bạn mang đi rửa qua để loại bỏ bụi bẩn, rồi cho vào 1 ly nước sôi để nguội hoặc còn hơi âm ấm để có thể phát huy hết dược tính của hạt đười ươi.
Khoảng 5 -10 phút hạt sẽ nở bung mềm, bạn bỏ hạt và những sợi gân sơ, chỉ sử dụng phần thịt quả đã nở mềm. Để gia tăng hương vị thì bạn có thể dùng chung với hạt é, đường phèn, sương sáo, mật ong cũng rất ngon.
Các bài thuốc chữa bệnh từ hạt đười ươi
 |
Điều trị chảy máu cam
Trong trường hợp con trẻ bị chảy máu cam do nóng nhiệt gây nên, cha mẹ có thể cầm máu cho con bằng cách dùng 5 quả đại hồng quả đem sao vàng và nấu nước. Cho con uống nước này thay nước lọc hàng ngày, giúp làm mát và cải thiện bệnh.
Chữa viêm họng mãn tính, viêm họng hạt
Ngâm hạt đười ươi cho nở, thêm ít đường và ăn trong 2 tuần liền. Món này có công dụng cải thiện viêm họng hạt, viêm họng mãn tính, và cải thiện tình trạng khan tiếng.
Trị cổ họng sưng đau, ho có đờm và viêm đường tiết niệu
Ngâm 2 – 5 đại hồng quả trong cốc nước nóng khoảng 5 phút. Sau đó, bóc bỏ lớp vỏ ngoài và lấy phần nhân thịt, pha thêm đường và chia đều uống trong ngày.
Điều trị mụn nhọt
Lấy cơm trộn với nước ngâm đại hồng quả sau đó dùng hỗn hợp này đắp lên nốt mụn nhọt. Đắp mỗi ngày đến khi nốt mụn xẹp hẳn.
Chữa chứng táo bón
Ngâm 2 – 3 hạt đại hồng quả trong nước nóng. Sau đó, bóc bỏ lớp vỏ ngoài và uống vào mỗi buổi sáng khi bụng rỗng.
Điều trị bệnh gai cột sống
Ngâm 5 hạt đại hồng quả với 700 ml nước sôi để nguội. Chờ hạt nở thì bóc bỏ lớp vỏ bên ngoài, sau đó pha thêm một ít đường phèn và uống.
Chữa sỏi thận
Chuối hột bạn thái thành lát mỏng rồi mang phơi khô. Hạt đười ươi đem rang chín.
Xay chuối hột và hạt đười ươi đã sơ chế thành bột mịn. Sau đó trộn vào nhau theo tỷ lệ 4 chuối : 1 đười ươi để tạo thành hỗn hợp dùng dần.
Mỗi ngày hòa tan 1 muỗng canh bột hỗn hợp với 1 cốc nước ấm. Uống 2 lần/ngày: 1 muỗng vào buổi sáng và 2 muỗng sau 21h buổi tối.
