Thứ hạt đời người chỉ được chứng kiến vài lần quý giá cỡ nào mà Trung Quốc săn lùng gắt gao, nguy cơ tận diệt?

Thiên nhiên - Tự nhiên 16/04/2023 10:29 Theo dõi TH&SP trên

Có một thứ hạt quý hiếm đến nỗi đời người may mắn lắm thì được chứng kiến khoảng 10 lần. Bởi vậy, người dân ví loại hạt này như "lộc trời" vì độ đặc biệt của nó. Do quy trình sinh trưởng chỉ có những cây trưởng thành mới cho hạt và mỗi mùa cách nhau 4 năm nên mỗi mùa lấy hạt người dân vùng núi lại đổ xô vào rừng tìm. Loại hạt này cũng tạo cơn sốt tại Trung Quốc và bị săn lùng ráo riết.

Quảng Nam: Tăng cường kiểm tra, quản lý khai thác quả ươi và các loài lâm sản ngoài gỗ Kỳ lạ loài cây 60 tuổi mới ra quả, 4 năm cho quả một lần, 700.000 đồng/kg hạt có tiền cũng khó mua Loại hạt xưa rụng đầy rừng ít người ngó, nay là đặc sản bổ như yến sào, không thử một lần phí cả đời Loại hạt được mệnh danh "vua của các loại hạt” ăn vào buổi sáng giúp giảm cân, giảm mỡ

Hạt ươi là thảo dược quý được săn lùng.

Thứ hạt quý bốn năm mới có một lần cả thế giới sử dụng

Thứ hạt quý hiếm được ví như yến sào trong rừng chính là hạt ươi. Theo cuốn "Sổ tay cây thuốc và vị thuốc Đông Y", cây ươi mọc ở Việt Nam được đánh giá là loại tốt nhất. Người Trung Quốc gọi ươi của Việt Nam là "An nam tử" (An Nam là tên gọi của Việt Nam trước đây).

Cây ươi trưởng thành phải qua tiến trình 4 năm mới đơm hoa kết trái 1 lần. Vì vậy, người dân gọi hạt ươi là "lộc trời". Hạt ươi rất quý nên được săn lùng gắt gao. Có người cả đời chưa chứng kiến tới chục lần ươi có trái.

Quần thể cây ươi tại xã Phước Xuân, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam.

Hạt ươi gồm 2 loại: loại tốt nhất là hạt ươi bay, khi chín tự rụng xuống; loại thường là hạt được người dân hái trực tiếp trên cây rồi phơi sấy khô.

Theo Trung tâm thông tin công nghệ sinh học - Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ (NCBI), cây ươi (đười ươi, lười ươi) mọc chủ yếu ở các vùng nhiệt đới bao gồm Việt Nam, Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan, Indonesia, Quảng Đông và đảo Hải Nam (Trung Quốc).

Tại Việt Nam, có thể tìm thấy cây ươi ở A Lưới, Phú Lộc, Nam Đông, vườn Quốc gia Bạch Mã… (Thừa Thiên Huế); Trà My, Tây Giang, Nam Giang, Nông Sơn, Phước Sơn… (Quảng Nam); Trà Bồng (Quảng Ngãi); Tây Sơn, Vĩnh Thạnh (Bình Định); Sa Thầy, Đắc Tô, Kon Plong… (Kon Tum)...

Cây ươi là dạng cây to, cành có góc, lúc non có lông màu hung, về sau nhẵn. Lá mọc tập trung ở đỉnh cành, lá to dày, cuống lá to, mập, nhăn. Lá non có màu nâu tím, lá già rụng vào mùa khô. Hoa nhỏ, quả nặng, mặt ngoài màu đỏ, mặt trong màu bạc, hạt to bằng ngón tay, hình bầu dục hay thuôn, dính ở gốc quả.

Cây ươi thuộc dạng thân gỗ lớn cho quả có giá trị dược liệu cao.

Hạt ươi được dùng để làm thuốc. Theo "Trung Dược Học" và "Đông Dược Học Thiết yếu", hạt ươi có vị ngọt đậm, không độc, tính mát, có thể được sử dụng để trị ho khan, sưng đau cổ họng, khan tiếng, mất tiếng, chảy máu cam.

Theo Holistic Chef Academy – website giới thiệu về các nguyên liệu có nguồn gốc thực vật tốt cho sức khỏe, hạt ươi là một nguyên liệu độc đáo ở Đông Nam Á và được xem là dược liệu quý trong y học cổ truyền Trung Quốc, cũng như y học Ayurvedic Ấn Độ.

Tại Thái Lan, hạt ươi được thêm vào thạch trà đen và được sử dụng trong một số món tráng miệng truyền thống của nước này.

Hạt ươi loại tốt nhất là hạt ươi bay, khi chín tự rụng xuống.

Hạt ươi là dược liệu trị bệnh

Theo Y học cổ truyền Trung Quốc, hạt ươi không có mùi, nhai kỹ có độ nhớt cao, tính mát hoặc lạnh, vị hơi ngọt hoặc đắng, được dùng để làm dịu cổ họng, chữa viêm họng, giúp ruột thư giãn, chống lại độc tính, trị cứng khớp. Hạt ươi thường được đun sôi hoặc ngâm trong nước nóng, dùng làm nước giải khát điều trị viêm học hoặc đầy bụng.

Theo Holistic Chef Academy, tại một số nơi ở Trung Quốc, người ta còn dùng hạt ươi trong trà, kết hợp với các thành phần khác như đường phèn, chà là đỏ, táo, cam thảo, hoa cúc, trà hoa nhài. Ưu điểm của loại trà này là giảm nóng trong và bồi bổ cơ thể.

Y học Ayurveda thì đánh giá rất cao tác dụng của hạt ươi trong việc giải nhiệt cơ thể, có thể sử dụng trong các trường hợp sốt, ho, cảm cúm, có đờm, xoang, hen suyễn, đau họng, viêm amidan, nhiễm trùng cổ họng, mất ngủ, rối loạn giấc ngủ do nóng trong.

Cả y học cổ truyền và hiện đại đều đánh giá cao giá trị của hạt ươi.

Trong y học hiện đại, hạt ươi còn có tác dụng làm sạch cơ thể và giải độc, chống viêm, chống oxy hóa, giúp giảm chứng ợ nóng và táo bón.

Một số nghiên cứu gần đây cho thấy hạt ươi có tác dụng bảo vệ hệ thần kinh và chống ung thư. Tuy nhiên, theo NCBI, tác dụng chống ung thư, cũng như tính kháng khuẩn của hạt ươi vẫn chưa rõ ràng.

Những cuộc săn lùng hạt ươi nguy cơ tận diệt rừng ươi

Trong giai đoạn năm 2014-2015, Việt Nam nhiều lần ghi nhận thương lái Trung Quốc kéo sang săn lùng hạt ươi với số lượng lớn, tạo "cơn sốt" tìm kiếm, thu gom hạt ươi đem xuất sang Trung Quốc.

Nhiều người dân Việt cũng tìm mua loại hạt này về uống giải nhiệt, bất chấp giá cả khá đắt đỏ. Thời điểm năm 2020, giá hạt ươi thường là 200.000 đồng/kg, nhưng cũng có thời điểm lên tới 450.000 đồng/kg.

Một số thương nhân thu mua hạt ươi cho biết, có thời điểm hạt ươi khan hiếm, giá tên lới 500.000 đồng/kg nhưng vẫn không đủ hàng để bán, lúc nào có cũng hết ngay.

Mùa hè, trong khoảng thời gian từ đầu tháng 6 đến cuối tháng 7, nhiều khoảng rừng đổi sang màu đỏ báo hiệu mùa ươi chín. Theo ghi nhận của Dân Việt, thời điểm này, hàng nghìn người dân lại nườm nượp đổ về những cánh rừng thuộc các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi… để săn ươi kiếm lời. Chỉ cần ra đến cửa rừng là đã có người đón mua.

Ươi được thương lái mua, sau đó bán lại cho các đầu nậu khác. Các chợ ươi tự phát cũng hình thành.

Hạt ươi có giá trị kinh tế cao nên thường xuyên bị khai thác tận diệt, nhiều địa phương đã cảnh báo tình trạng chặt cây để tận thu hạt.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo, mặc dù hạt ươi đúng là có nhiều tác dụng cho sức khỏe nhưng vẫn cần tìm hiểu kỹ trước khi sử dụng. Theo Holistic Chef Academy, nên tránh đun quá 3 hạt mỗi lần uống.

Tiêu thụ nhiều hạt ươi quá mức có thể dẫn tới tình trạng đờm trắng, buồn nôn, sưng lưỡi. Những người thường xuyên gặp vấn đề về tiêu hóa, đau bụng, tiêu chảy cũng không nên dùng.

Ngoài ra, người dân chỉ nên thu lượm "hạt ươi bay" bởi hạt ươi khi đủ độ chín tự rụng mới là tốt nhất. Không nên chặt nhánh, cành ươi để lấy hạt hoặc trèo lên cây cao để rung lắc cho ươi rụng, gây nguy hiểm cho bản thân. Nhiều địa phương còn sảy ra tình trạng chặt hạ cây ươi để tận thu hạt dẫn đến tận diệt rừng ươi.

Thời điểm này người dân vùng núi lại chuẩn bị bước vào mùa thu hoạch "lộc trời" hạt ươi. Thứ hạt được ví như yến sào trong rừng với những công dụng quý đối với sức khỏe. Tuy nhiên, cũng không nên lạm dụng khi dùng hạt ươi hoặc chạy theo lợi nhuận mà khai thác hạt ươi kiểu tận diệt. Bởi hạt ươi không phải năm nào cũng có nên cần bảo vệ những cây ươi không bị tàn phá./.

Kim Ngân

Tags:

Cùng chuyên mục

Bão số 3 gây thiệt hại nghiêm trọng tại Bắc Trung Bộ: Hơn 107.000 ha lúa ngập úng

Nông sản Việt: Giải cứu hay đổi mới để lớn mạnh?

Sữa tươi thanh trùng TH true MILK – Bí quyết chăm sóc gia đình của mẹ hiện đại

Sản phẩm thiên nhiên Việt Nam trước ngưỡng cửa thị trường BRICS+

Khai mở “mỏ vàng xanh” dược liệu Tây Bắc bằng tư duy chuỗi giá trị và thương hiệu

Mực nhảy Cửa Lò – Đặc sản tươi rói làm nên thương hiệu biển Nghệ

Chuyển đổi tư duy canh tác trong trồng trọt

Ngành rau quả chuyển mình trước thử thách mới

Chủ động kiểm soát chất lượng nông sản xuất khẩu

Ngành dừa trước ngưỡng tái cấu trúc bắt buộc

Nông nghiệp tuần hoàn mở lối đi xanh cho đất Cố đô

Bắc Giang kết nối vải thiều – lan tỏa thương hiệu nông sản quốc gia

Tin khác

Từ nắng gió đến siêu thị: Hành trình của trái dưa lưới Bình Thuận

Từ vùng đất khô hạn tưởng chừng chỉ có nắng và gió, Bình Thuận đang viết nên câu chuyện mới cho nông nghiệp bằng những quả dưa lưới công nghệ cao, ngon ngọt và an toàn. Nhưng để sản phẩm này vươn xa, xúc tiến thương mại phải là chiếc cầu nối vững vàng.

Nông sản Việt nỗ lực thích ứng trong “cuộc chơi” thị trường khắt khe

Nông sản Việt Nam không chỉ cạnh tranh về giá mà còn phải nâng cấp toàn diện để đáp ứng quy định kiểm dịch động thực vật (SPS) ngày càng khắt khe từ EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Indonesia và nhiều thị trường lớn khác.

Quả tai chua – Đặc sản rừng sâu “gây thương nhớ” giữa phố thị

Quả tai chua mọc hoang trong rừng sâu Tây Bắc, được người dân vùng cao săn lùng nhờ vị chua thanh dịu, độc đáo. Loại quả này không chỉ là đặc sản quý hiếm mà còn mang giá trị dinh dưỡng và văn hóa đặc sắc của núi rừng Việt Nam.

Đánh thức tiềm năng nông nghiệp hữu cơ Việt Nam

Nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam đang từng bước phát triển với diện tích canh tác mở rộng và sự quan tâm từ doanh nghiệp, người tiêu dùng. Tuy nhiên, để tạo đột phá, cần chiến lược quốc gia rõ ràng, chuỗi liên kết hiệu quả và hệ sinh thái hỗ trợ đồng bộ.

Bún Xiêm Lo – Vị ngọt đượm tình quê trong từng sợi bún nhỏ

Giữa miền Tây sông nước mênh mang, bún Xiêm Lo không chỉ là món ăn đậm đà hương vị, mà còn là câu chuyện giao thoa văn hóa, tình đất và ký ức sâu sắc – một linh hồn ẩm thực khiến ai từng thưởng thức đều lưu giữ mãi trong lòng.

Trái trường Bảy Núi – Viên ngọc đỏ giữa đại ngàn Tây Nam Bộ

Trái Trường là loại quả rừng nhỏ bé nhưng đầy quyến rũ, đã trở thành đặc sản của Bảy Núi (An Giang). Mùa hè, trái trường không chỉ mang vị ngọt mát, mà còn giúp phát triển du lịch sinh thái và nâng cao giá trị nông sản địa phương.

Tupai King - “Vua mới” của làng sầu riêng, giá gần 800.000 đồng/kg

Trong khi nhiều người vẫn quen với Musang King hay sầu riêng Monthong, thì một giống sầu riêng cao cấp khác đang âm thầm vươn lên dẫn đầu tại Malaysia: Tupai King – loại sầu riêng được mệnh danh là “vua mới” trong làng sầu riêng, có giá lên tới 130 RM/kg, tương đương gần 800.000 đồng/kg.

Dứa Bắc Giang vào vụ thu hoạch, nông dân được mùa, được giá

Với năng suất cao, giá bán tăng và tiêu thụ thuận lợi, cây dứa tiếp tục khẳng định vị thế là nông sản chủ lực, đem lại thu nhập ổn định cho nông dân Bắc Giang.

Lạng Sơn phát triển kinh tế từ cây dược liệu: Hướng đi bền vững, nâng cao giá trị địa phương

Huyện Lộc Bình (Lạng Sơn) đang khai thác hiệu quả tiềm năng cây dược liệu nhờ mô hình liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm. Cách làm này giúp nâng cao giá trị, tạo đầu ra ổn định, góp phần phát triển kinh tế nông thôn bền vững.

Vân Hồ tập trung chăm sóc cây ăn quả

Thời điểm này, nông dân các xã trên địa bàn huyện Vân Hồ (Sơn La) đang tập trung chăm sóc cây ăn quả, điều chỉnh nước tưới, phân bón để quả đạt kích thước, trọng lượng, chất lượng cao.

Xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam xanh, hướng tới thị trường cao cấp

Gạo Việt xanh phát thải thấp là bước ngoặt mang tính chiến lược trong việc xây dựng thương hiệu lúa gạo Việt Nam, hướng tới thị trường cao cấp với tiêu chuẩn khắt khe về phát thải carbon.

Tinh dầu bách xanh, dược liệu quý hiếm giữa đại ngàn

Tinh dầu từ cây bách xanh được chứng minh có hoạt tính kháng oxy hóa cao không chỉ mở ra hướng ứng dụng mới trong lĩnh vực y học, mỹ phẩm tự nhiên, mà còn củng cố giá trị bảo tồn của loài cây đặc hữu đang nằm trong Sách đỏ quốc gia.

Tiếp nhận 6 cá thể sếu đầu đỏ về Vườn quốc gia Tràm Chim

6 cá thể sếu đầu đỏ (3 trống, 3 mái) được chuyển từ Thái Lan, sau khi hoàn thành cách ly ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn đã đưa về bảo tồn, chăm sóc tại Vườn quốc gia Tràm Chim (Đồng Tháp).

Gia Lai mở rộng thị trường nông sản qua không gian mạng

Không chỉ mở ra kênh tiếp cận thị trường mới, phương thức kinh doanh online là cơ hội bứt phá về doanh thu, gia tăng giá trị sản phẩm. Do đó, chuyển đổi số trong hoạt động xúc tiến thương mại là hướng đi tất yếu để mở ra không gian phát triển rộng lớn.

Thanh Hóa: 32,6 ha sắn bị nhiễm bệnh khảm lá ở huyện Ngọc Lặc

Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Ngọc Lặc (Thanh Hóa) đã phối hợp với các địa phương triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh khảm lá trên cây sắn. Niên vụ sắn 2025-2026, huyện Ngọc Lặc có kế hoạch trồng 1.600 ha sắn.

Hải Dương dự kiến đạt khoảng gần 60.000 tấn vải thiều

Tổng sản lượng vải (Hải Dương) dự kiến năm 2025 đạt khoảng gần 60.000 tấn, trong đó vải sớm chiếm 31.500 tấn, chính vụ khoảng 23.500 tấn. Việc sản xuất vải trên địa bàn tỉnh Hải Dương cơ bản tuân thủ theo quy trình an toàn, với 721 ha được chứng nhận VietGAP, GlobalGAP.

Bắt mắt, thơm ngon với 135 món ăn từ thanh trà Vĩnh Long

Ngày hội thanh trà không chỉ là cơ hội thưởng thức những trái thanh trà ngon, những sản phẩm chế biến từ thanh trà mà còn là dịp để các nhà vườn, các cơ sở sản xuất và chế biến nông sản giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Mã số vùng trồng đưa nông sản chủ lực địa phương "bay" xa

Với những quy định khá ngặt nghèo, mã số vùng trồng đang góp phần tăng sức canh tranh cho các mặt hàng nông sản chủ lực của tỉnh Thái Nguyên, thúc đẩy liên kết, hình thành các chuỗi giá trị bền vững và mở rộng thị trường tiêu thụ cho nông sản ở cả trong nước và xuất khẩu.

Phát triển thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp Bến Tre

Để thực hiện các mục tiêu đề ra, tỉnh Bến Tre sẽ tập trung đẩy nhanh xây dựng và hoàn thiện chuỗi giá trị nông sản. Đồng thời, phát triển nền nông nghiệp tập trung, sạch, hữu cơ an toàn, truy xuất nguồn gốc, từng bước ứng dụng công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Giữ gìn và phát huy nghề đan lát cỏ tế truyền thống

Trong bối cảnh hiện đại hóa ngày càng phát triển, việc giữ gìn và phát huy nghề truyền thống như đan lát cỏ tế là một thách thức không nhỏ. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để Phú Túc, huyện Phú Xuyên, TP. Hà Nội khẳng định bản sắc và giá trị văn hóa độc đáo của mình.

Xác lập kỷ lục 135 món ẩm thực chế biến từ thanh trà

Tỉnh Vĩnh Long đã phê duyệt kế hoạch tổ chức Ngày hội Thanh trà Bình Minh, công diễn xác lập kỷ lục Việt Nam đối với 135 món ẩm thực được chế biến từ trái thanh trà của thị xã Bình Minh.

Hà Nội và Thái Nguyên liên kết phát triển văn hóa trà và tuyến đường sắt

Tỉnh Thái Nguyên vừa cho ra mắt sản phẩm du lịch gắn với văn hóa trà và tuyến đường sắt Hà Nội – Thái Nguyên nhằm hưởng ứng Chương trình kích cầu du lịch năm 2025 “Việt Nam – Đi để yêu”.

Phát hiện 40 mỏ vàng ở Tây Bắc với trữ lượng gần 30 tấn

Trong 8 năm, Đề án Tây Bắc đã phát hiện và đánh giá 110 mỏ khoáng sản, trong đó có 40 mỏ vàng ở Tây Bắc với trữ lượng gần 30 tấn vàng.

Phát hiện trà mi hoa vàng có giá trị dược liệu cao ở Ninh Thuận

Sau nhiều năm không ghi nhận phân bố ngoài tự nhiên, thậm chí có nghi hoặc về khả năng tuyệt chủng, mới đây, các viên chức thuộc phòng Khoa học và Bảo tồn thiên nhiên – Ban quản lý Vườn quốc gia Phước Bình đã phát hiện trà mi hoa vàng, một loài thực vật cực kỳ quý hiếm thuộc họ Chè, tại Vườn quốc gia Phước Bình, tỉnh Ninh Thuận.

Những cách cắm hoa bưởi đẹp mê li, thơm phưng phức

Với mùi hương thơm dịu nhẹ, vẻ đẹp giản dị nhưng đầy tinh tế, hoa bưởi ngày càng được nhiều người cắm để làm đẹp không gian sống. Cùng ngắm những cách "biến tấu" với hoa bưởi vô cùng hút mắt dưới đây.

Ngư dân Thanh Hóa phấn khởi vào mùa sứa biển

Nghề đánh bắt, chế biến sứa mang lại thu nhập khá tốt cho ngư dân ở Thanh Hoá. Năm nay vụ sứa đến muộn, sản lượng giảm hơn so với năm ngoái nhưng lại xuất hiện nhiều loài sứa đỏ, có giá trị kinh tế cao hơn nên phần nào giúp ngư dân yên tâm đánh bắt.

Nâng cao thương hiệu và giá trị chè Shan tuyết

Để nâng cao giá trị từ cây chè, huyện Hoàng Su Phì (tỉnh Hà Giang) sẽ tập trung phát triển vùng nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm nhằm nâng cao hơn nữa thương hiệu, giá trị chè Shan tuyết cổ thụ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và quốc tế.

Thái Nguyên: Xây dựng mã số vùng trồng, nâng cao giá trị nông sản

Để được cấp mã số vùng trồng, nông sản TP. Phổ Yên (tỉnh Thái Nguyên) phải được sản xuất theo một quy trình nhất định với những yêu cầu về diện tích, điều kiện canh tác, sổ sách ghi chép, vệ sinh đồng ruộng, thành phần dịch hại trong vùng sản xuất, về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật…

Sơn La hỗ trợ tiêu thụ nông sản trên sàn thương mại điện tử

Bằng nhiều biện pháp triển khai, các sản phẩm, nông sản hàng hóa của Sơn La đã có mặt tại các trang thương mại điện tử, doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX).... đã từng bước đưa hoạt động thương mại điện tử của tỉnh Sơn La hội nhập trong nước và quốc tế.

Xem thêm