 |
| Củ thiên ma nhìn giống khoai lang |
Nhìn hình dạng vừa giống sắn, vừa giống khoai, chắc hẳn rất ít người có thể đoán đúng tên của loại củ này. Đây thực chất là củ thiên ma - một loài thảo dược rất được ưa chuộng trong Đông y. Giống cây này phân bố nhiều trên các vùng đồi núi ở Hòa Bình, Lạng Sơn và cũng xuất hiện cả ở Trung Quốc.
Điểm đặc biệt nhất của cây thiên ma là chúng không hề chứa chất diệp lục và không có rễ dài, nhọn. Thân cây có màu nâu vàng, lá cây có hình giống như búp non và bám chặt vào thân cây.
Bộ phận được dùng làm thuốc của cây thiên ma chính phần củ vì có chứa nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe. Thông thường, người ta sẽ thái củ thiên ma thành lát mỏng rồi đem phơi khô hoặc sấy khô. Ở Việt Nam, nhiều nơi còn nghiền thiên ma khô thành bột hoặc nấu thành cao để sử dụng.
 |
| Hoa thiên ma |
Được biết, thiên ma đã được dùng làm dược liệu từ thời xa xưa. Chúng nổi tiếng với công dụng điều trị chóng mặt, đau đầu, chân tay tê hoặc đau nhức cơ thể do phong thấp. Ngoài ra, trong củ thiên ma còn chứa các hợp chất hỗ trợ an thần, giảm căng thẳng và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Ở Trung Quốc, ngoài việc dùng thiên ma để làm dược liệu, người dân nước này còn có truyền thống ngâm rượu thiên ma hay làm canh gà hầm thiên ma. Nhìn chung, loài thực vật này từng được ưa chuộng ở Trung Quốc đến mức chúng bị săn lùng ráo riết, dẫn đến kết cục là số lượng thiên ma tự nhiên bị sụt giảm nghiêm trọng. Do đó, chính phủ nước này hiện đã cấm khai thác và mua bán thiên ma, đồng thời đưa chúng vào danh sách thực vật được bảo vệ cấp độ 2 từ năm 2021.
Trước đó, từng có thời điểm giá thiên ma ở Trung Quốc lên tới hơn 2.000 NDT/kg (6,8 triệu đồng/kg), ngày nay giảm chỉ còn khoảng 200 NDT/kg (giá sỉ). Còn ở Việt Nam, bạn có thể tìm mua củ thiên ma với giá khoảng 880.000đ/kg (áp dụng với thiên ma loại 1).
Một số bài thuốc từ thiên ma
 |
Bài thuốc chữa đau khớp, tê và khó cử động do bệnh phong hàn thấp
Bài thuốc 1: 12g thiên ma, 6g nhũ hương, 12g ngưu tất và 4g toàn yết đem nghiền thành bột mịn. Sau đó trộn hồ, hoàn viên uống. Hoặc có thể dùng bài thuốc này đem sắc lấy nước uống.
Bài thuốc 2: 12g thiên ma, 12g phụ tử, 12g đỗ trọng, 12g tỳ giải và 12g ngưu tất, 16g huyền sâm, 12g đương quy và 12g sinh địa hoàng. Tất cả các vị thuốc đem nghiền bột mịn, trộn với mật ong, làm thành viên hoàn. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần uống khoảng 8 gram
Bài thuốc điều trị chứng đau đầu, hoa mắt
Dùng bài thiên ma hoàn liều 20 gram thiên ma, 6 gram xuyên khung đem tán mịn và chế thành hoàn. Mỗi ngày uống 3 lần và mỗi lần uống 4 đến 8 gram. Uống liên tục để giúp chữa hoa mắt, thiên đầu thống và váng đầu
Bài thuốc chữa chứng đau đầu, hoa mắt do phong đàm
Thiên ma 12g, bán hạ 12g, bạch truật 12g, bạch phục linh 12g, quất hồng bì 8g, cam thảo 4g. Sắc uống chia 3 lần mỗi ngày.
Lưu ý khi sử dụng thiên ma chữa bệnh
 |
Khi dùng dược liệu thiên ma để chữa bệnh, cần phải lưu ý những điều sau:
Phụ nữ đang mang thai, đang cho con bú, người huyết hư không nên dùng thiên ma chữa bệnh. Hiện chưa có nghiên cứu chứng minh an toàn ở những người mang thai và cho con bú.
Do nghiên cứu thấy có những tác động tương tự như hormon giới tính. Vì vậy, không dùng thiên ma khi bị ung thư vú, lạc nội mạc tử cung, ung thư buồng trứng,...
Thiên ma có thể làm giảm tác dụng của một số loại thuốc tân dược như Atorvastatin, Erythromycin, Carbamazepine, Acetaminophen, Methyldopa... Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng không nên dùng chung thiên ma với các chế phẩm có thể chuyển hóa qua gan như Amitriptyline, Tramadol, Codein, Fluoxetine, Ondansetron, Fentanyl,...
Thiên ma dùng liều từ 3 đến 10g mỗi ngày, nếu sử dụng không đúng liều lượng và thời gian có thể gây các tác dụng phụ như giảm cân, chuột rút, xuất huyết âm đạo, đau dạ dày,...
Đây được coi như một vị thuốc điều trị nên không dùng kéo dài liên tục, dừng khi bệnh đã thuyên giảm. Trường hợp bệnh không giảm nên thăm khám để biết tình trạng cụ thể.
