| ̀̀5 lưu ý khi ăn bánh chưng trong ngày Tết để không "rước họa vào thân" Độc đáo bánh chưng đen của người Tày ở Yên Bái Chuyên gia chỉ cách bảo quản bánh chưng, giò chả, dưa hành ngày Tết |
 |
Chiếc bánh chưng là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên đán cổ truyền của dân tộc. Đây là món ăn vừa mang ý nghĩa tâm linh vừa mang ý nghĩa may mắn nên được tất cả các gia đình người Việt coi trọng.
Với những nguyên liệu như gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn được gói vào lá dong, bánh chưng đã trở nên vô cùng quen thuộc với bất cứ người người Việt Nam nào mỗi dịp Tết đến.
Ngày nay, ngoài những nguyên liệu truyền thống, bánh chưng còn được biến tấu thêm vào những nguyên liệu khác lạ, tạo ra những chiếc bánh độc đáo, vừa quen thuộc, vừa mới mẻ lạ lẫm giúp bữa ăn ngày Tết thêm lạ miệng, hấp dẫn hơn..
Bánh chưng ngũ sắc
 |
Bánh chưng ngũ sắc những năm gần đây ngày càng được nhiều người biết đến. Bánh chưng ngũ sắc với 5 màu vàng – xanh – tím – đỏ - trắng tượng trưng cho ngũ hành kim - mộc - thủy - hỏa - thổ. Bánh có ý nghĩa mang đến sự may mắn, bình an cho năm mới. Không chỉ độc đáo ở màu sắc, bánh còn có vị thơm, có sự hòa quyện của 5 vị khác nhau.
Theo một người làm bánh chưng ngũ sắc cho biết, để có được bánh chưng ngũ sắc tươi ngon đòi hỏi phải chọn được nguyên liệu ngon. Gạo cần chọn loại gạo nếp cái hoa vàng, hạt to, mẩy và dẻo. Cầu kỳ nhất chính là việc tạo màu cho vỏ bánh.
Bánh vẫn được làm từ các nguyên liệu truyền thống như gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn, lá dong… nhưng để tạo được màu sắc, gạo được nhuộm bằng các nguyên liệu tự nhiên. Chẳng hạn, màu đỏ lấy từ gấc, màu xanh từ hoa đậu biếc, màu tím lấy từ lá nếp cẩm…
Để làm được bánh, đòi hỏi người làm cần tỉ mỉ sao cho các màu sắc của gạo không bị lẫn vào với nhau khi gói. Vì vậy, thường sẽ dùng khuôn chia 5 ngăn để chia gạo vào từng khuôn, mỗi khuôn tương ứng với một màu bánh. Sau công đoạn gói, bánh sẽ đem luộc, khi chín cần được ép kỹ. Để bánh dẻo, để được lâu mà không ‘lại gạo’ cần luộc đủ thời gian khoảng 8 – 10 tiếng.
Bánh chưng cốm
Bánh chưng cốm ngày càng trở nên hấp dẫn với đông đảo người tiêu dùng bởi hương vị thơm mát của cốm kết hợp hoà quyện với hương vị của nhân thịt, đậu xanh và tiêu đen. Điểm đặc biệt nhất của bánh chưng cốm là màu xanh bắt mắt hơn hẳn bánh chưng thường.
Để làm bánh chưng cốm, người ta trộn gạo nếp với cốm khô để làm lớp vỏ ngoài của bánh. Nhân của bánh chưng cốm có thể là nhân ngọt hoặc nhân mặn. Đối với nhân mặn, người ta thêm gia vị vào thịt mỡ, đỗ xanh, gạo nếp để hương vị đậm đà hơn. Còn nhân ngọt thì phần đỗ xanh được nấu giống chè kho, cũng có thể cho thêm thịt nạc vào bên trong.
Cốm càng nhiều màu xanh thì bánh càng lên màu xanh tươi mắt. Bánh chưng cốm được làm từ cốm nên khi bóc ra vỏ ngoài của bánh hơi ướt hơn so với thông thường nhưng bù lại rất dẻo, mềm.
Bánh chưng đen
 |
Đây là một trong những loại bánh chưng độc đáo ngày Tết. Bánh chưng đen là đặc sản mà người Tày ở huyện Bắc Sơn, Lạng Sơn mừng năm mới. Loại bánh này được người dân gói dài chứ không gói vuông như loại thông thường.
Để chiếc bánh chưng đen ngon, người Tày cũng rất cầu kỳ trong việc lựa chọn nguyên liệu. Gạo là loại gạo nếp trồng ở nương cao, đỗ xanh bóc vỏ và dùng tro đen đốt từ thân cây núc nác hoặc rơm nếp. Gạo sau khi đãi sạch được trộn với tro đen. Gạo, đỗ được thêm gia vị, sau đó đem gói với nhân là thịt heo ba chỉ; còn lá gói vẫn là lá dong quen thuộc.
Loại bánh chưng đen này ngày nay được nhiều người biết đến và đặt về dưới xuôi. Bánh này, người Tày có truyền thống dùng để thờ cúng ông bà, tổ tiên và dùng để thiết đãi khách ngày Tết.
Bánh chưng thảo dược
Vào mỗi dịp lễ Tết, người Mường ở huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ lại tất bật làm loại bánh chưng thảo dược. Món bánh chưng này đã được truyền từ nhiều thế hệ, đến nay vẫn được người dân nơi đây giữ nguyên nét truyền thống. Bánh chưng thảo dược không chỉ người dân ở đây mà giờ đã được nhiều người du khách, người dân vùng khác biết tới.
Nguyên liệu để làm bánh chưng thảo dược được người Mường chọn lựa kỹ càng gồm gạo nếp Mỹ Lung, lá dong, đỗ anh, thịt ướp với gia vị và hạt tiêu. Điều đặc biệt là để tạo màu đen của bánh, người dân sẽ dùng lá gai, lá cầm, lá gùn… ở trên rừng phơi lên. Sau đó sẽ đem đi đốt, giã mịn thành bột hòa vào nước trộn lẫn với gạo nếp rồi đảo đều cho tới khi các nguyên liệu hòa quện thành màu đen. Bánh chưng thảo dược có hương vị rất thơm, dễ ăn, không bị chán.
Bánh chưng gấc đỏ
 |
Bánh chưng gấc đỏ với màu sắc đỏ có ý nghĩa mang lại điều may mắn, phú quý, phát tài cũng là loại bánh được nhiều người mua trong ngày Tết này. Bánh thay vì được gói như thông thường, phần gạo sẽ được trộn với gấc tươi để tạo màu. Còn các nguyên liệu khác vẫn giữ nguyên như bánh chưng truyền thống như đỗ xanh, thịt lợn…
Bánh chưng gấc đỏ có vị ngọt, ngậy từ gấc kết hợp với vị thơm dẻo từ đậu xanh, thịt lợn, gạo… tạo nên hương vị bánh rất riêng.
