 |
| Ngân hàng Nhà nước đang đẩy nhanh kế hoạch thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia, dự kiến trình Chính phủ ngay trong tháng 10. Ảnh minh họa |
Chiều ngày 15/10, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tổ chức một buổi tọa đàm quan trọng, quy tụ đại diện các ngân hàng thương mại, doanh nghiệp kinh doanh vàng và chuyên gia kinh tế để lấy ý kiến về việc thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến cụ thể trong nỗ lực tái cấu trúc và phát triển thị trường vàng theo hướng hiện đại, an toàn và hiệu quả hơn. Đây được xem là một chính sách đồng bộ, nối tiếp sau khi Chính phủ và NHNN ban hành các văn bản pháp lý mới nhằm quản lý hoạt động kinh doanh vàng, hứa hẹn sẽ tạo ra những thay đổi lớn cho thị trường kim loại quý trong nước.
Khơi thông nguồn lực và minh bạch hóa thị trường
Phát biểu tại tọa đàm, Phó thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh, việc nghiên cứu thành lập sàn giao dịch vàng là bước đi cần thiết nhằm thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc xây dựng cơ chế, chính sách để phát huy hiệu quả thị trường vàng. Trước đó, hành lang pháp lý đã được củng cố vững chắc với việc Chính phủ ban hành Nghị định 232 (sửa đổi, bổ sung Nghị định 24) và NHNN ban hành Thông tư số 34. Đây là cơ sở để hoạt động nhập khẩu, sản xuất và kinh doanh vàng miếng trong nước đi vào khuôn khổ, minh bạch hơn.
Ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối (NHNN), cho biết mục đích chính của việc lập sàn vàng là tạo ra một kênh chính thức để huy động nguồn lực vàng rất lớn còn đang tích trữ trong dân. Thói quen giữ vàng của người Việt đã tồn tại từ lâu đời, và nếu có một cơ chế hợp lý, lượng vàng này hoàn toàn có thể được chuyển hóa thành vốn, phục vụ cho hoạt động đầu tư sản xuất, kinh doanh, thay vì "nằm im" một chỗ. Sàn giao dịch sẽ là nơi người dân và doanh nghiệp có thể dễ dàng mua bán, chuyển đổi vàng thành tiền một cách an toàn, minh bạch, hạn chế tối đa các giao dịch tự do, không được kiểm soát như hiện nay.
Theo thông tin từ Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng, NHNN đang chịu áp lực về tiến độ khi phải trình Chính phủ dự thảo Nghị quyết thí điểm về sàn giao dịch vàng ngay trong tháng 10 này. Điều này cho thấy quyết tâm của cơ quan quản lý trong việc sớm đưa sàn vàng vào hoạt động, đáp ứng kỳ vọng của thị trường và góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.
Lộ trình thí điểm 3 giai đoạn và mô hình vận hành
 |
| Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng - Ảnh: VGP |
Để đảm bảo tính khả thi và an toàn, NHNN dự kiến triển khai sàn giao dịch vàng theo một lộ trình gồm 3 giai đoạn, bắt đầu từ những sản phẩm đơn giản và mở rộng dần theo thời gian.
Giai đoạn 1: Sàn sẽ chỉ thực hiện giao dịch đối với vàng nguyên liệu nhập khẩu. Các thành viên tham gia trong giai đoạn đầu bao gồm tổ chức cung cấp dịch vụ sàn, ngân hàng thanh toán (chịu trách nhiệm chuyển tiền, quản lý tài khoản ký quỹ) và các thành viên giao dịch là những ngân hàng, doanh nghiệp được cấp phép nhập khẩu vàng. Trong giai đoạn này, sàn sẽ hoạt động hoàn toàn trong phạm vi nội địa, chưa kết nối với quốc tế.
Giai đoạn 2: Sau khi giai đoạn đầu vận hành ổn định, cơ quan quản lý sẽ mở rộng danh mục sản phẩm, đưa thêm vàng miếng SJC và các thương hiệu khác do các đơn vị đủ điều kiện sản xuất lên giao dịch trên sàn.
Giai đoạn 3: Đây là giai đoạn phát triển hoàn thiện nhất, khi sàn giao dịch vàng sẽ trở thành một trung tâm giao dịch hiện đại, tương tự thông lệ quốc tế. Các sản phẩm sẽ vô cùng đa dạng, bao gồm vàng nguyên liệu, vàng miếng, các loại vàng lưu thông trong nước, chứng chỉ vàng và các công cụ tài chính phái sinh liên quan đến vàng. Ở giai đoạn này, sàn sẽ chính thức kết nối với các thị trường quốc tế.
Về mô hình vận hành, Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết NHNN không thiên về phương án chỉ có một sàn duy nhất mà hướng tới mô hình "cạnh tranh có kiểm soát", cho phép các tổ chức đủ điều kiện về hạ tầng, tài chính, nhân sự được cấp phép vận hành. Mô hình quản lý có thể theo hướng Nhà nước (cụ thể là NHNN) giữ vai trò giám sát, trong khi việc xây dựng hạ tầng và vận hành kỹ thuật có thể do các doanh nghiệp tư nhân có năng lực đảm nhiệm.
Để đảm bảo an toàn, trong giai đoạn đầu, cơ chế ký quỹ 100% sẽ được áp dụng với người mua nhằm triệt tiêu rủi ro thanh toán. Về việc lưu ký, thay vì xây dựng một kho tập trung ngay lập tức, vàng có thể sẽ được lưu ký tại các kho của chính doanh nghiệp sản xuất, nhưng phải đáp ứng tiêu chuẩn an toàn và chịu sự giám sát chặt chẽ của NHNN. Bước đi này được coi là một thuận lợi lớn sau khi cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng được xóa bỏ từ ngày 10/10, mở ra cơ hội cho nhiều ngân hàng và doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia vào thị trường. Bước đầu, 8 ngân hàng lớn gồm Agribank, BIDV, VietinBank, Vietcombank, MB, Techcombank, ACB và VPBank sẽ là những thành viên đầu tiên tham gia sàn.
 Vàng miếng SJC vượt 140 triệu đồng/lượng, lập đỉnh lịch sử |
 Giá vàng hôm nay 11/10: Giá thế giới tăng dựng đứng, trong nước lao dốc |
