Xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc đóng hay mở tùy thuộc vào các địa phương và doanh nghiệp

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cùng lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk thăm vườn sầu riêng trên địa bàn huyện Krông Pắc.

Phải có sự đồng hành giữ vững thị trường

Vừa qua, chúng ta đã được phía Trung Quốc chấp thuận 51 mã số vùng trồng và 25 cơ sở đóng gói sầu riêng để xuất khẩu sang nước bạn, điều nay mở ra những cơ hội lớn trong việc xuất khẩu loại trái cây này sang thị trường Trung Quốc. Theo bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, cánh cửa này rộng hay hẹp phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Đầu tiên chính là bản thân các vườn trồng và cơ sở đóng gói phải tuân thủ chặt chẽ các quy định của phía Trung Quốc. Không phải chỉ trong kiểm tra ban đầu mà chúng ta cần phải duy trì tình trạng đáp ứng đó.

Cũng theo bà Hương, đối với cơ quan quản lý địa phương cũng phải tiếp tục bám sát và đồng hành với vùng trồng và cơ sở đóng gói, để làm sao hướng dẫn nông dân giải quyết những vấn đề phát sinh, đồng thời tuân thủ những hướng dẫn quy định mới nhất của phía Trung Quốc liên quan đến sầu riêng nếu có.

Ngoài ra, quy định mới nhất đối với sầu riêng trong Nghị định thư lần này, đó là phía Trung Quốc yêu cầu tại vùng trồng hay nhà đóng gói là phải có ít nhất 1 cán bộ kỹ thuật được Cục Bảo vệ thực vật hoặc là cơ quan được Cục Bảo vệ thực vật ủy quyền đào tạo tập huấn. Chính vì thế, những đơn vị này Cục đã có thông tin danh sách và sẽ tập huấn và thông tin thường xuyên cho những đối tượng này.

Cùng đó, tất cả các vùng trồng, các cơ sở đóng gói sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc, phải được đăng ký với Bộ NN&PTNT và được cả Bộ NN&PTNT và Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt. Những lô hàng sầu riêng không đăng ký sẽ không được nhập khẩu vào Trung Quốc.

Doanh nghiệp ở Bình Phước chuẩn bị sầu riêng để xuất khẩu.

Đối với vùng trồng, theo Cục Bảo vệ thực vật, để xuất sang Trung Quốc, các doanh nghiệp, nhà vườn cần đáp ứng những yêu cầu cơ bản như: Có biện pháp quản lý phù hợp để loại bỏ dịch bệnh, an toàn vệ sinh thực phẩm, không có dư lượng bảo vệ thực vật vượt mức cho phép, thực hiện đúng quy cách về đóng gói, thông tin trên bao bì...

Hiện những điều kiện cần thiết để có thể xuất khẩu trái sầu riêng đã được hoàn thành như: Tên doanh nghiệp, mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói. Tuy nhiên, người trồng cần nắm rõ các yêu cầu kỹ thuật phía Trung Quốc để việc xuất khẩu được thuận lợi.

Ngoài ra, doanh nghiệp, người dân và cơ quan quản lý cũng cần đáp ứng được yêu cầu về nhật ký, hồ sơ sản xuất cũng như các chương trình giám sát an toàn thực phẩm trước khi thu hoạch mà nước bạn đề ra.

Theo đó, tất cả vùng trồng phải lưu giữ hồ sơ giám sát và kiểm soát sinh vật dịch hại, hồ sơ này sẽ được cung cấp cho Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) khi có yêu cầu. Hồ sơ phòng trừ sinh vật gây hại bằng biện pháp hóa học phải ghi các thông tin cụ thể bao gồm tên thuốc, hoạt chất, ngày sử dụng và liều lượng sử dụng trong quá trình canh tác...

Tất cả vùng trồng đã đăng ký xuất khẩu sang Trung Quốc phải xây dựng hệ thống quản lí chất lượng và truy xuất nguồn gốc, áp dụng thực hành nông nghiệp tốt (GAP). Đồng thời đảm bảo các điều kiện như vệ sinh vườn trồng và cách xa nguồn ô nhiễm, loại bỏ ngay những quả rụng và thối hỏng. Phải áp dụng chương trình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), bao gồm giám sát sinh vật gây hại, phòng trừ bằng hóa chất hoặc sinh học và các biện pháp canh tác khác…

Các hoạt động giám sát và quản lí vùng trồng phục vụ xuất khẩu phải được thực hiện theo hướng dẫn của cán bộ am hiểu về lĩnh vực kiểm dịch thực vật và cán bộ quản lí kỹ thuật được Bộ hoặc đơn vị do Bộ NN&PTNT ủy quyền tập huấn.

Đối với cơ sở đóng gói và chế biến: Có đất nền cứng, sạch, hợp vệ sinh, có khu chứa nguyên liệu và kho thành phẩm. Các khu chế biến, xử lý, bảo quản và khu chức năng phải riêng biệt, được bố trí hợp lý và tách biệt với khu vực sinh hoạt.

Sầu riêng huyện Krông Pắc.

Trong quá trình đóng gói, các đơn vị phải lựa chọn, phân loại và làm sạch vỏ quả để loại bỏ quả bị bệnh, thối hỏng hoặc biến dạng, lá, thân, tàn dư thực vật và đất. Đơn vị đóng gói cần chải hoặc làm sạch bề mặt quả bằng súng áp suất cao hoặc biện pháp hiệu quả khác để loại bỏ trứng, bào tử nấm. Nếu cần thiết, có thể lau bề mặt quả bằng vải bông mềm và sạch, đặc biệt là phần cuống quả và các bộ phận khác.

Ngay sau khi đóng gói, sầu riêng phải được bảo quản trong kho chứa, có cùng điều kiện kiểm dịch thực vật, tách biệt với những loại quả khác để ngăn ngừa lây nhiễm dịch hại. Trên mỗi hộp phải dán nhãn bằng tiếng Anh, gồm tên quả cây, nước xuất khẩu, nơi sản xuất, tên hoặc mã số vùng trồng, tên hoặc mã số cơ sở đóng gói… Đồng thời trên mỗi hộp và palet phải ghi dòng chữ “Exported to the People’s Republic of China”.

Cơ sở đóng gói phải xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc để đảm bảo sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc có thể truy xuất ngược đến vùng trồng, bao gồm thông tin ngày chế biến, đóng gói, tên hoặc mã số vùng trồng, ngày xuất khẩu, khối lượng xuất khẩu, nước nhập khẩu, số công-ten-nơ và các thông tin khác.

Các đơn vị và địa phương sẽ được hỗ trợ cấp mã số

Để mở rộng hơn các vùng trồng cũng như số lượng các cơ sở đóng gói được cấp mã số xuất khẩu sầu riêng, Trong thời gian tới, Cục Bảo vệ thực vật sẽ hỗ trợ các địa phương. Theo bà Nguyễn Thị Thu Hương,trước mắt, Cục bảo vệ thực vật sẽ tiếp tục hướng dẫn những cái đơn vị chưa đạt lần này tiếp tục hoàn thiện hồ sơ để gửi sang phía Trung Quốc.

“Đối với những hồ sơ mới, chúng tôi sẽ tiếp tục cùng với Chi cục bảo vệ thực vật các địa phương sẽ hướng dẫn các vùng trồng và cơ sở đóng gói để có thể thiết lập được những điều kiện cụ thể theo yêu cầu phía Trung Quốc”, bà Hương nói.

Để duy trì bền vững, theo bà Hương, Cục sẽ rà soát lại năng lực của vườn trồng thường xuyên không phải chỉ theo yêu cầu của phía Trung Quốc mà chúng ta tự rà soát năng lực giám sát hàng năm để đảm bảo rằng các cơ sở đóng gói và vườn trồng sẽ luôn đáp ứng yêu cầu phía Trung Quốc.

Cục Bảo vệ thực vật lưu ý các doanh nghiệp cũng như các cơ sở đóng gói, đặc biệt là các địa phương cần có sự phối hợp đồng bộ để đảm bảo các yêu cầu của phía Trung Quốc cũng như tận dụng tốt cơ hội thúc đẩy xuất khẩu sầu riêng sang thị trường này.

Trong thời gian tới, Cục Bảo vệ thực vật sẽ hỗ trợ các địa phương cấp mã số vùng trồng sầu riêng.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương cho biết, về phía Trung Quốc họ chỉ ra rằng, đối với những vùng trồng và cơ sở đóng gói còn trồng xen canh, sẽ dẫn đến việc chưa kiểm soát được việc lây nhiễm chéo các sinh vật gây hại của các cây trồng khác nhau. Ví dụ như ngô, ổi, cà phê trồng xen lẫn nhau.

Đối với việc giám sát sinh vật gây hại, từ trước đến nay vườn trồng vẫn chưa chú trọng nhiều nên nhiều khi việc giám sát sinh vật gây hại cũng chưa đúng theo quy định, đặc biệt là đối với ruồi đục quả. Phía Trung Quốc cũng khuyến nghị là một số vườn trồng cũng chưa thực sự quan tâm đến giám sát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Đối với cơ sở gói, Trung Quốc cũng lưu ý nhiều đến quy trình tránh lây nhiễm chéo. Ví dụ sau khi rửa sầu riêng nước thải cũng phải được xử lý.

“Trong thời gian tới Cục sẽ triển khai các biện pháp đồng bộ thống nhất như hoàn thiện bộ hướng dẫn và 2 khóa đào tạo trực tuyến cho người trồng và cơ sở đóng gói. Ngoài ra sẽ có xây dựng các clip tuyên truyền, tờ rơi tuyên truyền” bà Hương cho hay.

Cũng theo bà Hương, phía Cục Bảo vệ thực vật sẽ thường xuyên cùng với cơ quan quản lý địa phương thực hiện kiểm tra, giám sát ở mỗi vùng trồng và đặc biệt là cán bộ bảo vệ thực vật tại vùng trồng và cán bộ kỹ thuật ở cơ sở đóng gói để có thể nâng cao tay nghề những cán bộ này. Họ sẽ là lực lượng nòng cốt để giúp Cục Bảo vệ thực vật giám sát cũng như thiết lập mã vùng trồng, đảm bảo tiêu chuẩn yêu cầu của phía Trung Quốc./.