| Gần 2.000 container sầu riêng ùn ứ, Hiệp hội Đắk Lắk kiến nghị khẩn gỡ khó Đắk Lắk kiến nghị khẩn gỡ ách tắc gần 2.000 container sầu riêng xuất khẩu |
 |
| Những ngày qua, ngành hàng sầu riêng, đặc biệt là tại thủ phủ Đắk Lắk đang đứng trước một bài toán vô cùng nan giải. |
Nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng vì hàng loạt phòng xét nghiệm tạm dừng
Những ngày qua, ngành hàng sầu riêng, đặc biệt là tại thủ phủ Đắk Lắk đang đứng trước một bài toán vô cùng nan giải. Theo kiến nghị khẩn cấp mà ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk, gửi tới Thủ tướng Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tình hình tiêu thụ và xuất khẩu sầu riêng đang bị đình trệ nghiêm trọng. Nguyên nhân xuất phát từ sự cố bất ngờ khi từ ngày 11/10, các phòng thí nghiệm được chỉ định kiểm nghiệm dư lượng Cadimi và chất cấm Vàng O đồng loạt thông báo tạm ngưng hoạt động với lý do bảo trì, nâng cấp hệ thống.
Sự gián đoạn đột ngột này đã giáng một đòn mạnh vào hoạt động xuất khẩu. Trong bối cảnh Đắk Lắk đang bước vào giai đoạn thu hoạch rộ và dự kiến kéo dài thêm khoảng 20-30 ngày nữa, việc không thể tiến hành kiểm nghiệm để cấp chứng nhận cho các lô hàng đã tạo ra một "nút thắt cổ chai" khổng lồ. Hậu quả tức thì là gần 2.000 container sầu riêng thành phẩm bị ùn ứ, nằm la liệt tại các kho bãi của nhà máy, trên các tuyến đường vận chuyển và ngay tại khu vực cửa khẩu chờ thông quan.
Tình trạng này đã tạo ra một hiệu ứng domino tiêu cực. Nhiều doanh nghiệp không còn đủ sức chứa và tiềm lực tài chính đã buộc phải ra thông báo tạm dừng thu mua sầu riêng của nông dân. Ngay lập tức, giá sầu riêng trên thị trường lao dốc không phanh, khiến người nông dân đối mặt với nguy cơ mất trắng khi trái chín rụng đầy vườn mà không có đầu ra. Chuỗi cung ứng từ vườn trồng đến bàn ăn của người tiêu dùng quốc tế đang đứng trước nguy cơ đứt gãy nghiêm trọng. Chia sẻ thêm về vấn đề này, ông Võ Tấn Lợi, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đồng Tháp, cho rằng sự cố còn có thể liên quan đến việc phía Trung Quốc siết chặt kiểm soát sau khi phát hiện một số lô hàng từ Việt Nam có dư lượng Vàng O vượt ngưỡng, làm dấy lên nghi ngờ về tính minh bạch của kết quả kiểm nghiệm trong nước.
Nhận diện nguyên nhân và giải pháp cấp bách từ cơ quan quản lý
Trước tình hình cấp bách, lãnh đạo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã nhanh chóng vào cuộc, khẳng định không để tình trạng này kéo dài. Qua rà soát sơ bộ, Cục nhận định về nguyên tắc, năng lực kiểm nghiệm của hệ thống 24 phòng thí nghiệm được Tổng cục Hải quan Trung Quốc công nhận (tối đa khoảng 3.200 mẫu/ngày) hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu. Tuy nhiên, sự cố lần này đến từ nhiều nguyên nhân cộng hưởng.
Một số phòng thí nghiệm cho biết, do giai đoạn chính vụ, máy móc phải hoạt động với cường độ quá cao dẫn đến hỏng hóc, cần thời gian chờ thay thế linh kiện. Một số khác thì đến kỳ hạn phải gia hạn chứng nhận theo quy định. Đặc biệt, một vướng mắc về cơ chế cũng được chỉ ra: từ ngày 1/7, thẩm quyền công nhận phòng thử nghiệm đã được phân cấp về cho địa phương, thay vì do Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường nông sản đảm nhiệm như trước. Sự thay đổi này khiến một số địa phương còn lúng túng trong quá trình tiếp nhận, dẫn đến việc gia hạn cho các phòng thí nghiệm bị chậm trễ.
Để giải quyết dứt điểm các vướng mắc, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo quyết liệt. Cụ thể, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường nông sản được yêu cầu rà soát ngay lập tức toàn bộ hệ thống để nắm rõ đơn vị nào đang hoạt động, đơn vị nào đang chờ cấp lại, từ đó có phương án hỗ trợ kịp thời, kể cả việc cử cán bộ xuống tận địa phương để hướng dẫn trực tiếp.
Song song đó, một loạt giải pháp đồng bộ khác cũng được triển khai. "Bộ cũng huy động tối đa công suất của các phòng xét nghiệm trực thuộc, đồng thời đề nghị phối hợp cả hệ thống phòng thử nghiệm của Bộ Y tế và đơn vị tư nhân đủ năng lực," một lãnh đạo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết. Về mặt ngoại giao, Cục cũng đang chủ động làm việc với phía Hải quan Trung Quốc để thúc đẩy quá trình phê duyệt nhanh các hồ sơ xin cấp mới, đảm bảo năng lực xét nghiệm không bị thiếu hụt trong giai đoạn cao điểm, quyết tâm khơi thông dòng chảy cho sầu riêng Việt Nam.
 Xuất khẩu rau quả xác lập kỷ lục 650 triệu USD trong 15 ngày |
 Nghịch lý sầu riêng: Giá tại vườn giảm nhưng kim ngạch xuất khẩu liên tục lập đỉnh |
