| Giá cà phê đồng loạt giảm sau dự báo tích cực từ USDA Giá cà phê thế giới giằng co, trong nước quay đầu giảm mạnh Nguồn cung tăng mạnh, giá cà phê thế giới đồng loạt lao dốc |
Thị trường lớn nhất mở lối cho cà phê Việt
 |
| Liên minh châu Âu (EU) tiếp tục giữ vững vị trí là thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất của Việt Nam. |
Tính đến giữa tháng 5/2025, Việt Nam đã xuất khẩu 736.583 tấn cà phê, đạt kim ngạch 4,2 tỷ USD. Dù giảm 5,5% về lượng so với cùng kỳ năm trước, nhưng nhờ giá cà phê xuất khẩu tăng mạnh nên giá trị xuất khẩu lại tăng tới 56%.
Trong 4 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cà phê của Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng ngoạn mục về giá trị, phản ánh xu hướng chuyển dịch tích cực từ lượng sang chất.
Sự khởi sắc này đến từ giá cà phê xuất khẩu trung bình đạt 5.709 USD/tấn, tăng tới 65% so với mức 3.442 USD/tấn của cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức giá cao kỷ lục trong nhiều năm trở lại đây, mang lại tín hiệu tích cực cho doanh nghiệp và nông dân trồng cà phê.
Về thị trường, Liên minh châu Âu (EU) tiếp tục giữ vững vị trí là thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất của Việt Nam, chiếm 39,3% về lượng và 38,4% về kim ngạch trong năm 2024.
Từ đầu năm 2025, các thị trường lớn tại EU như Đức, Italia và Tây Ban Nha đồng loạt tăng mạnh lượng cà phê nhập khẩu từ Việt Nam. Cụ thể, xuất khẩu sang Đức đạt 628 triệu USD, tăng 97%; sang Italia đạt 307 triệu USD, tăng 33,8%; và Tây Ban Nha đạt 292 triệu USD, tăng 51,3% so với cùng kỳ năm trước.
Không chỉ là những con số ấn tượng, đà tăng trưởng xuất khẩu cà phê Việt sang EU còn có sự hậu thuẫn đáng kể từ quy định mới của châu Âu: EUDR – Quy định chống mất rừng. EUDR cấm nhập khẩu 7 nhóm hàng hóa nếu quá trình sản xuất liên quan đến mất rừng, gồm: cà phê, ca cao, cao su, dầu cọ, đậu nành, thịt bò và gỗ. Quy định này đặt ra yêu cầu khắt khe về minh bạch chuỗi cung ứng, truy xuất nguồn gốc đến từng tọa độ địa lý.
Tin vui là vào tháng 5/2025, Việt Nam đã được Ủy ban châu Âu xếp vào nhóm “rủi ro thấp” về phá rừng trong khuôn khổ EUDR, cùng với Mỹ, Ấn Độ và Thái Lan. Điều này đồng nghĩa, các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê từ Việt Nam sẽ chỉ bị kiểm tra ngẫu nhiên 1% các lô hàng, trong khi con số này với các nước “rủi ro tiêu chuẩn” là 3% và “rủi ro cao” là 9%. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng giảm nguy cơ bị điều tra, đình chỉ hoặc chậm trễ thông quan.
Quy định EUDR sẽ chính thức áp dụng đối với các doanh nghiệp lớn từ cuối năm 2025 và với doanh nghiệp nhỏ từ tháng 6/2026. Nếu vi phạm các quy định, doanh nghiệp có thể bị phạt tới 4% doanh thu tại quốc gia thành viên EU nơi nhập khẩu sản phẩm. Điều này khiến việc duy trì vị thế "rủi ro thấp" trở thành lợi thế chiến lược cho cà phê Việt Nam.
Doanh nghiệp đổi mới để giữ vững vị thế
 |
| Việt Nam hiện là quốc gia sản xuất cà phê Robusta lớn nhất thế giới. |
Là doanh nghiệp xuất khẩu cà phê chủ lực sang EU, ông Lê Đức Huy – Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk (Simexco Daklak) – cho biết: “4 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cà phê của Simexco tăng trưởng khoảng 60 - 70%. Dù sản lượng không tăng, nhưng nhờ giá xuất khẩu tăng cao nên doanh thu tăng vọt. Bên cạnh đó, chất lượng cà phê Robusta Việt Nam ngày càng được đánh giá cao trên thị trường thế giới”.
Theo ông Huy, EUDR vừa là thách thức, vừa là cơ hội để ngành cà phê Việt tái cấu trúc theo hướng bền vững. Doanh nghiệp đã chủ động bám sát vùng trồng, phát triển các vùng nguyên liệu đạt chứng nhận bền vững, xây dựng bản đồ số và hệ thống truy xuất nguồn gốc đến từng nông hộ.
Cùng với đó, Simexco Daklak đang theo đuổi chiến lược chất lượng nhằm tạo ra những dòng cà phê đặc sản phục vụ thị trường khắt khe như EU. “Khách hàng châu Âu giờ đây không chỉ cần cà phê sạch, mà còn cần sự độc đáo, truy xuất rõ ràng và đảm bảo không phá rừng. Việt Nam được xếp vào nhóm 'rủi ro thấp' là lợi thế lớn để chúng tôi tăng sức cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu thắt chặt tiêu chuẩn nhập khẩu,” ông Huy chia sẻ.
Theo ông Trần Văn Công – Tham tán Nông nghiệp Việt Nam tại Bỉ và EU, kết quả này đến từ nỗ lực hợp tác giữa hai bên trong nhiều năm, đặc biệt là thông qua Hiệp định Đối tác tự nguyện về Thực thi luật lâm nghiệp, Quản trị rừng và Thương mại lâm sản (VPA/FLEGT), cùng với các chính sách bảo vệ môi trường và phát triển bền vững mà Việt Nam đã triển khai.
Mạng lưới EUDR – Lâm nghiệp cũng khuyến nghị Việt Nam tiếp tục thực hiện các chính sách bảo vệ rừng, tăng cường quản lý sử dụng đất, phục hồi rừng và hỗ trợ doanh nghiệp – nông dân về đào tạo, kỹ thuật, công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế để nhận được hỗ trợ tài chính và kỹ thuật khi thực thi EUDR.
Theo Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam, Việt Nam hiện là quốc gia sản xuất cà phê Robusta lớn nhất thế giới. Cà phê Robusta Việt Nam có vị thế khó thay thế trên thị trường EU và toàn cầu. Trong số các mặt hàng bị điều chỉnh bởi EUDR, cà phê là nhóm chịu ảnh hưởng nhiều nhất vì thị trường EU hiện chiếm gần 40% kim ngạch xuất khẩu toàn ngành. Việc giữ vững vị thế “rủi ro thấp” không chỉ là cơ hội vàng mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về định hướng phát triển bền vững của ngành cà phê Việt Nam.
