 |
| Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết niên vụ cà phê 2024 - 2025 và đề ra phương hướng nhiệm vụ niên vụ 2025 - 2026. |
Doanh nghiệp cà phê lao đao vì vướng mắc hoàn thuế
Ngày 24/10, tại TP. Hồ Chí Minh, Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (Vicofa) tổ chức Hội nghị tổng kết niên vụ 2024 - 2025 và đề ra phương hướng cho niên vụ 2025 - 2026. Theo Ban tổ chức, hội nghị là dịp để ngành cà phê nhìn lại thành quả, đồng thời nhận diện những “điểm nghẽn” cần tháo gỡ trong hành trình phát triển bền vững. Niên vụ 2024 - 2025, Việt Nam xuất khẩu hơn 1,5 triệu tấn cà phê, thu về hơn 8,4 tỷ USD, tăng tới 39,2% so với niên vụ trước — mức cao nhất từ trước đến nay.
Song, trong khi giá trị và sản lượng liên tục tăng, nhiều doanh nghiệp lại gặp khó trong dòng vốn lưu thông do vướng mắc trong hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT). Ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Vicofa, cảnh báo tình trạng chậm hoàn thuế đang khiến nhiều doanh nghiệp “ngộp thở”. Từ ngày 1/7 đến nay, chưa doanh nghiệp nào được hoàn thuế VAT. “Có đơn vị nộp hồ sơ từ tháng 7 nhưng đến tháng 8, cơ quan thuế tạm ngừng xử lý vì chưa giải quyết được hồ sơ cũ. Nhiều doanh nghiệp bị ‘kẹt’ vốn hàng trăm tỷ đồng, nếu kéo dài, họ sẽ không thể xoay vòng vốn để thu mua và xuất khẩu,” ông Nam cho biết.
Nguyên nhân chính, theo Vicofa, nằm ở khâu kỹ thuật khi hệ thống phần mềm của Bộ Tài chính chưa hoàn thiện, đặc biệt là việc xác minh người bán đầu tiên trong chuỗi cung ứng có thực hiện nghĩa vụ thuế hay chưa. “Nghẽn” ở một khâu nhỏ khiến toàn bộ quy trình đình trệ, dù doanh nghiệp đã nộp đủ hồ sơ và chứng từ. Ông Lê Đức Huy, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Cà phê 209, dẫn chứng: “Doanh thu của công ty đạt 18.000 tỷ đồng, số thuế VAT phát sinh lên tới 900 tỷ đồng trong khi vốn chỉ khoảng 400 tỷ. Nếu không được hoàn thuế sớm, doanh nghiệp sẽ rất khó duy trì hoạt động xuất khẩu và mở rộng thị trường.” Tình trạng này không chỉ gây áp lực tài chính mà còn khiến nhiều doanh nghiệp mất cơ hội ký kết hợp đồng mới trong mùa thu hoạch sắp tới.
Kiến nghị cải cách chính sách thuế và khơi thông nguồn vốn
 |
| Theo thống kê của Vicofa, niên vụ 2024 - 2025 khép lại với sản lượng khoảng 29,5 triệu bao (tương đương hơn 1,7 triệu tấn), tăng hơn 9% so với niên vụ trước. |
Trước thực trạng đó, Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam kiến nghị một loạt giải pháp nhằm tháo gỡ nút thắt chính sách, khơi thông dòng vốn cho doanh nghiệp. Trước hết, Vicofa đề xuất rà soát, sửa đổi các quy định liên quan đến phạm vi chịu thuế giá trị gia tăng đối với sản phẩm nông, lâm, thủy sản chưa qua chế biến hoặc chỉ sơ chế thông thường. Việc cải cách thủ tục hoàn thuế cũng cần được đẩy mạnh, hướng tới quy trình đơn giản, minh bạch và giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp.
Một trong những điểm then chốt là cần bỏ yêu cầu doanh nghiệp chỉ được hoàn thuế khi nhà cung cấp đã kê khai và nộp thuế, vì quy định này đang gây ách tắc trên thực tế. Về mặt pháp lý, hiệp hội đề nghị ban hành hướng dẫn đặc thù cho giao dịch giữa doanh nghiệp và hộ nông dân — lực lượng cung ứng nguyên liệu chính của ngành. Cùng với đó là việc xây dựng cơ chế pháp lý hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thuế khi xuất khẩu qua các nền tảng thương mại điện tử như Amazon hay Alibaba, phù hợp với xu thế toàn cầu hóa và chuyển đổi số.
Vicofa cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rà soát hệ thống xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, bảo đảm cân đối lợi ích giữa Nhà nước và doanh nghiệp. “Cần một môi trường chính sách minh bạch, nhất quán và nhân văn hơn để doanh nghiệp yên tâm đầu tư và phát triển,” đại diện hiệp hội khẳng định. Về phía cơ quan quản lý, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung cho biết, Bộ sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp và hiệp hội trong việc tháo gỡ thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu. Đồng thời, Bộ định hướng ưu tiên các chương trình truy xuất nguồn gốc, chế biến sâu và phát triển thương hiệu cà phê Việt Nam, hướng tới vị thế bền vững hơn trên thị trường quốc tế.
Theo thống kê của Vicofa, niên vụ 2024 - 2025 khép lại với sản lượng khoảng 29,5 triệu bao (tương đương hơn 1,7 triệu tấn), tăng hơn 9% so với niên vụ trước. Dự kiến niên vụ 2025 - 2026, sản lượng tiếp tục tăng khoảng 10% nhờ điều kiện khí hậu thuận lợi và giá cà phê ổn định ở mức cao (khoảng 115.000 đồng/kg). Tuy nhiên, ngành vẫn cần chuẩn bị kỹ lưỡng trước rủi ro mưa bão và biến đổi khí hậu — yếu tố có thể tác động trực tiếp đến sản lượng, chất lượng và tiến độ thu hoạch trong thời gian tới.
