| Dứa Việt được giá ở châu Âu: Cơ hội hay giấc mơ tỷ đô? Từ giống đến chế biến: Dứa Việt vươn ra thị trường thế giới |
 |
| Việt Nam hiện nằm trong nhóm các quốc gia sản xuất dứa lớn nhất thế giới, với diện tích trồng hơn 52.000 ha, trong đó 48.000 ha đã cho thu hoạch, sản lượng đạt 860.000 tấn/năm. |
Xuất khẩu dứa tăng mạnh nhưng vẫn còn thách thức
Trong 9 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu dứa Việt Nam đạt gần 8 triệu USD, tăng 114% so với cùng kỳ năm trước, trở thành một trong những điểm sáng của ngành nông sản trên thị trường quốc tế. Riêng tháng 8/2025, kim ngạch xuất khẩu đạt 950 nghìn USD, tăng hơn bốn lần so với tháng trước, phản ánh nhu cầu ngày càng lớn tại các thị trường khó tính như Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và Nhật Bản. Trong tổng giá trị xuất khẩu, EU chiếm 48%, Mỹ khoảng 20%, còn Liên bang Nga là một thị trường nhập khẩu chủ lực.
Sản phẩm xuất khẩu đa dạng, từ dứa cô đặc, dứa đóng hộp đến nước ép, đã có mặt tại hơn 100 quốc gia, khẳng định uy tín và chất lượng thương hiệu Việt. Việt Nam hiện nằm trong nhóm các quốc gia sản xuất dứa lớn nhất thế giới, với diện tích trồng hơn 52.000 ha, trong đó 48.000 ha đã cho thu hoạch, sản lượng đạt 860.000 tấn/năm. Các vùng trồng trọng điểm trải dài từ Bắc vào Nam như Ninh Bình, Thanh Hóa, Quảng Nam (cũ), Tiền Giang (cũ) và Kiên Giang (cũ), tạo chuỗi cung ứng ổn định, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao.
Nhờ chuyển hướng trồng rải vụ, diện tích trái vụ chiếm 30–40%, dứa được thu hoạch quanh năm, vừa phục vụ chế biến, vừa hạn chế tình trạng “được mùa, rớt giá”. Tuy nhiên, dứa là loại quả dễ hư hỏng, do đó cần đầu tư công nghệ bảo quản và chế biến sâu để kéo dài chuỗi tiêu thụ, đồng thời nâng giá trị gia tăng. PGS.TS Phạm Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Cơ điện Nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch, nhấn mạnh rằng việc đa dạng hóa sản phẩm từ nước ép, mứt, dứa sấy khô đến các sản phẩm lên men không chỉ nâng giá trị mà còn giảm phụ thuộc vào mùa vụ, tạo nền tảng phát triển bền vững.
Doanh nghiệp DOVECO tiên phong triển khai mô hình “nông nghiệp liên kết bền vững”, cung cấp giống, vật tư, kỹ thuật và bao tiêu đầu ra. Sản phẩm dứa cô đặc của DOVECO đã xuất khẩu sang hơn 50 quốc gia, trong đó Nhật Bản trả tới 4.000 USD/tấn, cao hơn EU và Mỹ 1.000–1.200 USD, minh chứng cho thương hiệu Việt được thị trường quốc tế công nhận. Bên cạnh đó, các thách thức vẫn tồn tại, bao gồm: kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật theo tiêu chuẩn EU và Mỹ, quy hoạch vùng trồng hợp lý và tránh mở rộng ồ ạt, phát triển mô hình hợp tác giữa doanh nghiệp, nông dân và nhà khoa học. Đây là những yếu tố then chốt để tăng tính bền vững, hiệu quả chuỗi giá trị và duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu.
Giải pháp nâng cao giá trị và mở rộng thị trường
 |
| Dứa sơ chế trước khi xuất khẩu. |
Để duy trì đà tăng trưởng ấn tượng và nâng cao giá trị xuất khẩu, ngành dứa Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện toàn bộ chuỗi cung ứng từ sản xuất đến chế biến và thương mại quốc tế. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu đến năm 2030 mở rộng vùng trồng dứa lên 55–60 nghìn ha, duy trì sản lượng 800–950 nghìn tấn/năm, hướng tới phát triển theo tiêu chuẩn nông nghiệp xanh, tuần hoàn và thích ứng với biến đổi khí hậu. Việc mở rộng vùng trồng hợp lý không chỉ ổn định nguồn nguyên liệu mà còn đáp ứng yêu cầu chất lượng của các thị trường cao cấp như EU, Mỹ, Nhật Bản, đồng thời giữ được vị ngọt tự nhiên và hương thơm đặc trưng của dứa Việt.
Đầu tư công nghệ bảo quản và chế biến sâu là bước then chốt giúp kéo dài chuỗi tiêu thụ và tăng giá trị gia tăng cho ngành hàng. Sản phẩm đa dạng, từ nước ép, dứa đóng hộp, dứa sấy khô đến các loại sản phẩm lên men, giúp ngành giảm rủi ro phụ thuộc vào mùa vụ và gia tăng lợi nhuận. Mô hình “nông nghiệp liên kết bền vững” với sự phối hợp giữa doanh nghiệp, nông dân và nhà khoa học đã chứng minh hiệu quả: cung cấp giống tốt, vật tư kỹ thuật và đảm bảo đầu ra ổn định.
Các doanh nghiệp tiên phong như DOVECO đã xuất khẩu sản phẩm sang hơn 50 quốc gia, với giá bán tại Nhật Bản cao hơn EU và Mỹ từ 1.000–1.200 USD/tấn, tạo tiền đề vững chắc để nâng thương hiệu dứa Việt trên trường quốc tế. Bên cạnh đó, áp dụng kỹ thuật canh tác thân thiện môi trường, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật theo tiêu chuẩn quốc tế và triển khai tín dụng xanh hỗ trợ vùng trồng năng suất cao sẽ nâng cao sức cạnh tranh. Trồng rải vụ và cơ cấu vùng trồng hợp lý giúp thu hoạch quanh năm, tránh dội chợ và duy trì giá bán ổn định, đồng thời bảo đảm nguồn nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu.
Bài học từ vùng chuyên canh khóm Đồng Tháp Mười cho thấy, việc kết hợp hạ tầng đồng bộ, mô hình chuỗi giá trị và bảo vệ sản xuất chống úng, hạn mặn là giải pháp quan trọng để duy trì sản lượng, chất lượng và giá bán ổn định. Áp dụng tương tự cho ngành dứa sẽ đem lại hiệu quả tương tự. Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, dứa Việt Nam không chỉ tăng trưởng về sản lượng mà còn nâng cao chất lượng, giá trị và uy tín thương hiệu. Xuất khẩu tăng 114% trong 9 tháng đầu năm 2025 là minh chứng rõ ràng, mở ra cơ hội chinh phục hơn 100 thị trường toàn cầu, đồng thời góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững, nâng cao uy tín và thương hiệu quốc gia.
