Tác dụng hữu ích của cúc hoa trắng

Đặc điểm của cúc hoa trắng

Tên khoa học là Chrysanthemum morifolium Ramat, thuộc họ Asteraceae (Cúc), tên gọi khác là bạch cúc hoa, hoa cúc trắng, chu doanh, cúc trắng, tiết hoa, kim nhị, nhật tinh, mẫu cúc…

Thân cây mọc thẳng, có rãnh, phân cành, chiều cao trung bình từ khoảng 0,5 đến 1 mét. Cây sống lâu năm hoặc một năm. Bề mặt thân nhẵn, màu xanh nhạt hoặc xanh đậm.. Quanh thân bao phủ một lớp lông tơ trắng, mềm.

Cúc hoa trắng là một cây sống một năm hay lâu năm. Cây có thân đứng, có rãnh. Lá cây mọc so le nhau, có hình trứng hoặc hình trái xoan. Lá có từ 3 đến 5 thùy. Gốc lá thuôn, có đầu tròn hoặc hơi nhọn. Mép lá có khía răng không đều. Mặt trên của lá có màu xanh sẫm bóng, mặt dưới của lá được phủ lông màu trắng. Ở cuống lá có tai.

Cây cúc trắng lá đơn, hình trứng hoặc trái xoan, đầu lá hơi nhọn, gốc lá thuôn, mọc so le. Mỗi lá xẻ từ 3 – 5 thùy, chiều dài từ 3,5 - 5 cm, rộng từ 3 - 4 cm. Mặt trên của lá có màu xanh sẫm bóng, mặt dưới của lá được phủ lông màu trắng, có răng cưa không đều ở mép lá. Cuống lá dài khoảng 1 - 2,5cm, có tai ở gốc.

Hoa cúc mọc thành cụm, chùm hoa ở ngọn, đầu cành hoặc phát triển từ các kẽ lá. kích thước các bông hoa không đều nhau. Mỗi bông có đường kính khoảng 2,5 – 5 cm. Bông hoa cúc trắng có 1 đến 2 vòng, cánh hoa ngoài cùng có hình lưỡi màu trắng, các cánh bên ngoài màu trắng tinh, lớp cánh hoa bên trong ngắn hơn và có thể có màu vàng nhạt. Toàn bộ cánh mọc ốm lấy đài hoa màu vàng đậm có hình ống, 6 thùy nhỏ, óc tuyến không có mào lông, nhị 5 và bầu nhẵn.

Cây cúc hoa trắng có quả hình trái xoan. Cây rất hiếm khi cho ra quả.

Hoa của cây dạng khô được sử dụng làm thuốc. Hoa còn nguyên vẹn bông, màu sắc tươi sáng, có mùi thơm đặc trưng.

Cây cúc hoa trắng là một vị thuốc cổ truyền được sử dụng từ rất lâu trong dân gian. Vì có nhiều tác dụng quý mà dược liệu này được dùng nhiều trong các bài thuốc chữa bệnh cũng như cuộc sống hằng ngày.

Cúc hoa trắng thường được thu hái vào cuối mùa thu đến đầu mùa đông, khoảng từ tháng 9 đến tháng 11 trong năm khi vừa mới chớm nở. Toàn thân cây sẽ được cắt đem về để nơi râm mát phơi khô nhờ gió, sau đó ngắt lấy hoa. Hoặc nhanh hơn khi đem hoa sấy khô ở nhiệt độ thấp. Từ 5 – 6kg hoa tươi sau khi phơi hoặc sấy có thể thu được khoảng 1kg hoa khô.

Bảo quản phần dược liệu đã qua khâu chế biến trong bọc kín, hộp nhựa hay thủy tinh. Để nơi thoáng mát, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Đậy kín lại sau mỗi lần sử dụng. Không để dược liệu ở những nơi có nhiệt độ cao hoặc gần nguồn nước.

Cúc hoa trắng ưa ẩm và sáng. Có nhiều hoa, không thấy kết hạt, tái sinh vô tính khỏe, di truyền chủ yếu bằng cành. Hoa của cây đẹp nên thường được trồng làm cảnh. Cánh hoa cũng có thể dùng để ướp trà.

Có 300 loài Chrysanthemum trên thế giới, chủ yếu phân bổ ở vùng ôn đới ấm và cận nhiệt đới Bắc bán cầu.

Tại Việt Nam, có 5, 6 loài, đều là cây trồng, trong đó cúc hoa trắng được nhập từ lâu, hiện có nhiều giống. Cây thích nghi được với nhiều điều kiện khí hậu khác nhau nên có thể thấy trồng trồng ở nhiều nơi. Được tìm thấy ở khắp mọi miền, kéo dài từ đồng bằng cho tới những vùng núi cao.

Thành phần hóa học: Borneol, Acacetin-7-O-Rhamnoglucoside, Tricosane, Quercetrin, Lyteolin, Cosmoiin, Camphor, Agric Biol Chem, Hexacosane, Thymol, Triterpenoid glycoside, Thujone, Apigenin, Heneicosane và một số hợp chất hóa học khác.

Theo y học cổ truyền: Dược liệu cúc hoa trắng có vị ngọt đắng, tính bình và hàn nhẹ, quy vào kinh Can, Phế, Tỳ, Thận. Tác dụng thanh nhiệt, tiêu độc, sơ phong, khứ ế, bình can, giảm đau. Chủ trị cao huyết áp, hoa mắt, đầu đầu, chóng mặt, suy nhược cơ thể, thần kinh, mụn nhọt, mụn đầu đinh, các chứng do phong nhiệt, bệnh phong thấp, viêm não Nhật Bản, sưng đau âm hộ, say rượu, viêm amidan mãn tính, suy giảm thị lực, nhức đầu…

Bài thuốc chữa bệnh sử dụng cúc hoa trắng

Điều trị bệnh phong thấp gây đau nhức ở đầu gối, chân

Cúc hoa trắng, cây ngải cứu già trồng lâu năm. Các dược liệu phơi khô, nghiền bột. Khi dùng lấy một lượng vừa đủ trộn với hồ làm thuốc đắp vào khu vực bị đau nhức. Duy trì mỗi ngày 2 – 3 lần khi bệnh phong thấp gây đau.

Trị suy nhược thần kinh

Bệnh suy nhược thần kinh có các dấu hiệu nhận biết như cơ thể mệt mỏi, thường xuyên bị chống mặt, mất ngủ, sa sút trí nhớ.

Cúc hoa trắng, tần quy, phục linh, địa hoàng và kỷ tử mỗi loại 20g, nhị nhân 25g, chí nhục, tục tùy tử, thốn đông, sơn khương mỗi vị 15g, hương thảo, hoàng bá, củ sâm mỗi thứ 10g. Tất cả đem sắc với 800ml nước. Đun cho đến khi cạn còn 300ml thì ngưng. Gạn uống 2 lần mỗi ngày. Điều trị liên tục trong 5 ngày.

Chữa say rượu không tỉnh

Cúc hoa trắng phơi khô, nghiền thành bột mịn. Dùng pha khoảng 3 thìa bột với nước đun sôi để nguội uống.

Trị viêm não Nhật Bản B

SỬ dụng hoa cúc trắng, trúc căn, nhẫn đông hoa mỗi vị 10g, quốc lão, đỗ phụ và thanh cao mỗi vị 6g, chi tử, cát cánh mỗi vị 5g, và 2g bạc hà. Tất cả sắc với 300ml nước trong 2 phút. Gạn ra uống 1 lần trong ngày. Mỗi ngày dùng 1 lầncác triệu chứng bệnh viêm não Nhật Bản sẽ cải thiện.

Cao huyết áp cho các trường hợp bị xơ vữa động mạch hoặc có các biểu hiện như hoa mắt, chóng mặt, ù tai

Cúc hoa trắng, long thuyền hoa, lá dâu mỗi vị 10g, sinh địa và vỏ ngọc trai mỗi vị 25g, củ mài 15g, phục linh và sơn thù du mỗi vị 12g. Đem các dược liệu vào ấm, sắc với 800ml nước lấy 300ml. Chia thuốc sắc ra uống vào các buổi sáng, trưa, tối.

Chống lão hóa, ngừa chóng mặt

Cúc hoa trắng hái vào ngày 9/9 âm lịch. Kết hợp 2 cân dược liệu khô với một cân bạch linh. Cả hai tán thành bột, cất vào lọ kín. Dùng 8g mỗi lần pha với rượu nóng uống trong ngày vào các buổi sáng, trưa, tối.

Chữa đau đầu do ở người có thể phong nhiệt

Dùng cúc hoa trắng, thạch cao, hương thảo mỗi loại 12g. Đem tán bột, mỗi lần lấy 6g uống chung với nước trà.

Trị chứng hoa mắt, chóng mặt

Cúc hoa trắng khô 1000g và 240g hồng tiêu. Hồng tiêu bỏ mắt, nghiền bột chung với cúc hoa trắng. Tiếp theo trộn bột thuốc chung với nước sắc địa hoàng làm thành viên hoàn to bằng hạt ngô. Trước khi đi ngủ lấy 50 viên uống với nước đun sôi để nguội, mỗi ngày sử dụng 1 lần.

Chữa huyết áp cao

Dùng 10g cúc hoa trắng, 8g hòe mễ và 3g lạc nhân đem rửa sạch, cho vào ấm. Đổ thêm 550ml nước đun sôi, đun nhỏ lửa đến khi cạn còn 250ml. Chia làm 3 lần uống mỗi ngày. Dùng 10 ngày liền rồi ngưng.

Trị nhức đầu mỗi khi thời tiết thay đổi

Dùng cúc hoa trắng 9g, nhài ta 3g, thiên nhật hồng 5g, rau má 10g. Tất cả rửa sạch rồi đem nấu với 700ml nước trong 20 phút. Gạn nước uống, chia 3 – 4 lần trong ngày. Mỗi liệu trình điều trị uống 5 ngày liên tục.

Chữa viêm amidan ở giai đoạn mãn tính

Dùng 40g cúc hoa trắng đem nấu chung với 30g lá tía tô làm trà uống mỗi ngày sẽ có hiệu quả.

Lưu ý khi sử dụng cúc hoa trắng

Người dị ứng với bất kỳ thành phần nào của dược liệu không nên dùng thuốc có thành phần là cúc hoa trắng.

Phụ nữ có thai, người đang cho con bú và trẻ em cần cẩn trọng khi dùng.

Để phát huy hết công dụng của vị thuốc, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để giảm rủi ro và những tác dụng phụ không mong muốn.

Tác dụng hữu ích của đẳng sâm

Tác dụng hữu ích của rau chân vịt

Tác dụng hữu ích của giảo cổ lam