| Cây nam sâm giúp kháng viêm và tiêu sưng Thài lài trắng - Dược liệu kháng viêm hiệu quả Cây Lưỡi hổ - Dược liệu quý trị viêm họng, khàn tiếng |
Đặc điểm của cây thồm lồm
Thồm lồm có tên khoa học là Polygonum sinense L. (hoặc Polygonum chinense L.), thuộc họ Rau răm (Polygonaceae). Đây là loài thân thảo sống lâu năm, thân nhỏ, nhẵn, màu đỏ nâu, có rãnh dọc và thường mọc đứng hoặc leo dài từ 2 – 3 mét.
Lá thồm lồm mọc so le, hình bầu dục hoặc hơi thuôn, dài 3 – 7 cm, rộng 3 – 5 cm. Mặt lá xanh thẫm, gân lá nổi rõ. Hoa mọc thành cụm xim ở đầu cành, màu trắng sữa, nhỏ, tạo nên vẻ mềm mại đặc trưng cho loài cây dân dã này.
 |
| Mặt lá cây thồm xanh thẫm, gân lá nổi rõ, hoa mọc thành cụm xim ở đầu cành, màu trắng sữa, nhỏ |
Tại Việt Nam, cây thồm phân bố chủ yếu ở vùng nông thôn, đồi thấp, ven sông, ao hồ – nơi có khí hậu ẩm và bóng râm. Ngoài ra, loài cây này cũng được tìm thấy nhiều ở các quốc gia châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Myanmar, Lào hay Indonesia.
Cần phân biệt thồm lồm thường với thồm lồm gai – một loài cùng họ nhưng trên thân có gai và lá hình tam giác, dễ nhận biết bằng mắt thường.
Thành phần hóa học và bộ phận sử dụng
Các nghiên cứu cho thấy, cây thồm lồm chứa nhiều hoạt chất quý như flavonoid, alkaloid, terpenoid, tannin, steroid, cùng các hợp chất tự nhiên như batatifolin, rubin, rheum emodin và vitamin C – có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, hỗ trợ phục hồi tổn thương mô và da.
Toàn thân cây thồm lồm đều có thể sử dụng làm dược liệu, trong đó lá là bộ phận được dùng phổ biến nhất. Người dân thường thu hái quanh năm, rửa sạch, dùng tươi hoặc phơi khô để bảo quản lâu dài.
Công dụng của cây thồm lồm
Theo Đông y, thồm lồm là vị thuốc có tính bình, vị ngọt hơi chua, có công dụng: giải nhiệt, tiêu độc, tán ứ, sát trùng.
Thường được sử dụng để chữa:
- Viêm vành tai chảy nước do nhiễm liên cầu khuẩn (bệnh “Thồm lồm ăn tai”).
- Chữa mụn nhọt, chốc lở.
- Chữa viêm nang lông, viêm da đầu tiết bã.
- Trị lỵ, viêm ruột.
- Trị các chứng Viêm amygdal, viêm họng, bạch hầu, ho gà.
- Chữa viêm gan.
- Cải thiện vấn đề đục giác mạc.
- Chữa nấm âm đạo, bạch đới, viêm vú.
- Làm tiêu sưng giảm đau các vết thương đòn đánh, té ngã bầm dập.
- Trị rắn cắn (nhai nát lá đắp ngoài vết thương).
Một số bài thuốc sử dụng thồm lồm
Trị mụn nhọt
Nguyên liệu: Lá thồm lồm 20g, lá khổ sâm 10g.
Cách dùng: Sắc nước uống 2 lần/ngày, đồng thời giã nát lá thồm lồm đắp trực tiếp lên mụn nhọt. Sau vài ngày, mụn sẽ xẹp và khô.
Chữa lở ngứa, viêm da
Nguyên liệu: Lá thồm lồm 20g, rau sam 15g, rau kinh giới 15g, kim ngân hoa 8g.
Cách dùng: Nấu nước tắm 2 lần mỗi ngày, sử dụng liên tục cho đến khi khỏi hẳn.
Trị bệnh lỵ
Nguyên liệu: Thồm lồm 12g.
Cách dùng: Rửa sạch, sao nóng rồi sắc nước uống trong 2–3 ngày.
Giảm đau dạ dày
Cách dùng: Đun thồm lồm tươi với nước uống thay trà hằng ngày. Khi lá chuyển vàng thì tắt bếp, không đun quá kỹ để giữ dược tính.
Chữa viêm da đầu, gàu, ngứa
Nguyên liệu: Thồm lồm gai 100g, lá thông đuôi ngựa 30g.
Cách dùng: Sắc lấy nước gội đầu hằng ngày hoặc cách ngày một lần.
Trị viêm nang lông
Cách dùng uống: Sắc 20g thồm lồm gai và 15g bồ công anh uống trong ngày.
Cách bôi ngoài: Tán bột hỗn hợp gồm 2 phần thồm lồm gai và 1 phần ô tặc cốt (mai mực), trộn với dầu vừng rồi chấm thuốc lên vùng da viêm 3–4 lần mỗi ngày.
Lưu ý khi sử dụng và bảo quản
Dù là dược liệu lành tính, việc sử dụng thồm lồm cần có hướng dẫn của thầy thuốc hoặc bác sĩ Đông y để tránh phản ứng dị ứng hoặc tương tác thuốc không mong muốn. Các triệu chứng như ngứa, mẩn đỏ, chóng mặt hoặc buồn nôn có thể xảy ra nếu dùng quá liều hoặc cơ địa mẫn cảm.
Dược liệu nên được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, nhằm giữ nguyên dược tính và chất lượng.
 Thuốc Nam, thuốc Bắc có thật sự lành tính? |
 Có thể chữa bệnh từ cây cúc tần? |
 Táo đỏ – vị thuốc dưỡng sinh quý trong mùa thu |
