| Cây an xoa và những bài thuốc chữa bệnh về gan có thể bạn chưa biết Người bệnh viêm gan B mạn tính nên ăn uống thế nào để phòng ngừa biến chứng? Người viêm gan B nên kiêng gì? |
 |
| Lá cây hình tim, mọc so le, có gân nổi rõ. |
Phân bố, thu hái, chế biến:
Cây sòi (tên khoa học Sapium sebiferum (L.) Roxb.), còn gọi là sòi xanh, ô cửu, ô du, là cây gỗ nhỏ hoặc trung bình, cao khoảng 5–15m, thường mọc ở vùng rừng núi, ven suối và nơi có khí hậu ẩm. Lá cây hình tim, mọc so le, có gân nổi rõ. Quả sòi mọc thành chùm, hình cầu hoặc hơi dẹt, khi non màu xanh, chín chuyển sang vàng hoặc nâu. Cây được khai thác trong y học dân gian để chữa mụn nhọt, ghẻ lở, đau dạ dày, tiêu độc và sát trùng, đồng thời gỗ sòi còn được dùng làm đồ gia dụng.
Từ cây sòi, người ta thu được hai vị thuốc: vỏ rễ phơi khô (ô cửu) và dầu hạt (ô cửu chi hoặc bí du). Quả được hái vào cuối thu, phơi khô, tách lấy hạt, rồi đun nóng để tách sáp và ép lấy dầu. Sáp và dầu có thể dùng riêng hoặc pha trộn, được sử dụng làm nguyên liệu trong công nghiệp và y học. Ngoài ra, vỏ rễ và vỏ cây được thu hái quanh năm để phơi khô làm thuốc, còn lá thường dùng tươi.
Công dụng:
Theo đông y, cây sòi có vị đắng, tính ấm, hơi độc, mang tác dụng sát trùng, tiêu thũng, lợi niệu, trục thủy và thông tiện. Nhân dân từ lâu đã sử dụng vỏ rễ cây sòi để điều trị bạo thủy, phù thũng, đầy bụng, táo bón, tiểu tiện khó, vàng da và sốt cao. Cây còn được dùng trong các trường hợp viêm gan, cổ trướng, xơ gan, sán máng hay viêm da mủ, ngứa lở và các bệnh phụ khoa.
Dưới góc nhìn của y học hiện đại, sáp hạt cây sòi được ứng dụng rộng rãi trong dược phẩm. Nhờ đặc tính mềm và dễ tan chảy, sáp này có thể thay thế bơ ca cao để bào chế thuốc đạn, làm thuốc bôi ngoài da hoặc dưỡng tóc. Khi trộn sáp với dầu lạc, nhiệt độ chảy giảm từ 58°C xuống khoảng 40–42°C, giúp thuận tiện trong bào chế. Ngoài ra, vỏ cây sòi chứa các hoạt chất có khả năng hỗ trợ điều trị nhiễm trùng, viêm gan virus và các bệnh lý về gan – lách.
Cách dùng:
Khi sử dụng cần bỏ phần lõi và lớp vỏ đen bên ngoài của rễ, chỉ lấy lớp vỏ lụa bên trong, có thể dùng tươi hoặc phơi khô, tán nhỏ. Với người lớn uống 10 – 12 gam bột mỗi ngày (có thể dùng tới 50 – 60 gam). Trẻ em dùng trung bình 5-10 gam.
Với tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm và hỗ trợ tiêu hóa, cây sòi được xem là nguồn dược liệu tự nhiên tiềm năng. Tuy nhiên, do độc tính nhẹ, người sử dụng cần tuân thủ liều lượng và hướng dẫn của thầy thuốc, tránh tự ý dùng để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả.
Một số bài thuốc dân gian:
Bài thuốc 1: Chữa mụn nhọt, lở loét ngoài da
Nguyên liệu: dầu từ hạt sòi (hạt + sáp bên ngoài) 100g, thêm hồng đơn 50g + 100ml nước.
Cách dùng: Đun hỗn hợp nhỏ lửa đến khi nước bốc hơi hết, sử dụng cao thu được để thoa ngoài lên vùng mụn nhọt, lở loét.
Tác dụng: Hỗ trợ giảm viêm, làm lành tổn thương ngoài da.
Bài thuốc 2: Trị cổ trướng, ăn uống kém, bí tiểu tiện
Nguyên liệu: vỏ rễ sòi (lấy phần “vỏ lụa” bên trong) 12g, hạt cau 12g, cây mộc thông 12g.
Cách dùng: Sắc tất cả các vị với nước, uống hàng ngày.
Tác dụng: Giúp thông tiểu, giảm tích nước, hỗ trợ tiêu hóa.
 Cây sói rừng - thảo mộc quý tiêu viêm, giảm đau nhức hiệu quả |
 Cây ba chạc - Dược liệu dân gian giúp kháng khuẩn, lợi sữa, ổn định huyết áp |
 Bảo vệ sức khỏe với những thực phẩm kháng khuẩn tự nhiên |
