Cây mú từn – Thảo dược quý hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp

Đây là loài dây leo thân gỗ, dài từ 5 – 15m, thường mọc ở các khe đá, sườn núi, nơi đất ẩm và nhiều ánh sáng.

Đặc điểm và nguồn gốc của cây mú từn

Cây mú từn (tên khoa học Rourea oligophlebia Merr.), còn gọi là cù boong nậu, thuộc họ dây khế (Cannabaceae). Đây là loài dây leo thân gỗ, dài từ 5 – 15m, thường mọc ở các khe đá, sườn núi, nơi đất ẩm và nhiều ánh sáng.

Lá cây mọc kép gần đối xứng, mặt dưới phủ lông mịn. Hoa nhỏ màu hồng phớt, mọc thành chùm ở nách lá, mỗi cánh hoa dài khoảng 5mm và mang một cặp nhị. Quả hình bầu dục, dài khoảng 2cm, khi chín chuyển từ xanh sang đỏ, bên trong có hạt được bao bọc bởi lớp áo mỏng.

Khu vực phân bố, thu hái và chế biến

Cây phân bố phổ biến tại các tỉnh Tuyên Quang, Yên Bái, Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Nẵng và nhiều vùng núi phía Bắc. Mú từn sinh trưởng mạnh trong rừng tự nhiên, nơi đất thịt pha cát và giàu mùn. Tại Việt Nam, cây thường được tìm thấy ở Thanh Hóa, Nghệ An và các tỉnh miền núi phía Bắc.

Rễ có lớp vỏ ngoài sần sùi màu đỏ nâu, lõi vàng nhạt, rất chắc và dẻo.

Rễ cây là bộ phận được sử dụng làm thuốc. Rễ có lớp vỏ ngoài sần sùi màu đỏ nâu, lõi vàng nhạt, rất chắc và dẻo. Sau khi thu hoạch, người dân thường chặt khúc, chẻ đôi, phơi khô để bảo quản hoặc ngâm rượu thuốc.

Công dụng của cây mú từn

Theo y học cổ truyền

Hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp: Trong Đông y, rễ mú từn được xếp vào nhóm thảo dược có tác dụng bổ cốt, mạnh gân, thường dùng trong các bài thuốc hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp, phong thấp, tê bì chân tay, mỏi gối.

Rượu mú từn là phương thuốc dân gian quen thuộc, giúp cơ thể thư giãn và giảm đau mỏi sau lao động nặng.

Tăng cường sinh lực: Theo kinh nghiệm dân gian, người dân vùng cao quan sát thấy lợn đực sau khi ăn rễ mú từn trở nên sung sức hơn. Từ đó, họ sử dụng loại cây này để ngâm rượu, nhằm bồi bổ cơ thể và hỗ trợ sinh lý nam giới.

Tuy nhiên, hiện chưa có nghiên cứu khoa học chính thức chứng minh tác dụng này, do đó cần thận trọng khi sử dụng.

Theo y học hiện đại

Các nghiên cứu bước đầu về chi Rourea cho thấy mú từn chứa nhiều hoạt chất sinh học quý, mang lại nhiều lợi ích tiềm năng:

Chống ký sinh trùng sốt rét: Hai hợp chất Rouremin và Rourinoside được tìm thấy trong mú từn có khả năng ức chế Plasmodium falciparum – tác nhân gây bệnh sốt rét.

Kháng khuẩn và chống viêm: Dịch chiết cồn của Rourea cho thấy hiệu quả ức chế vi khuẩn S. aureus và S. epidermidis, góp phần hỗ trợ phòng chống viêm nhiễm.

Bảo vệ chức năng gan: Chiết xuất từ lá Rourea induta có tác dụng làm giảm men gan AST, ALT và hạn chế tình trạng phì đại gan, giúp bảo vệ tế bào gan.

Hỗ trợ hạ đường huyết: Nghiên cứu trên Rourea minor cho thấy chiết xuất của cây có khả năng giảm đường huyết và tăng tiết insulin, mở ra hướng ứng dụng trong hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.

Cách ngâm và sử dụng rượu mú từn

Nguyên liệu:

1kg rễ mú từn khô (đã chẻ nhỏ)

5 – 7 lít rượu trắng loại 40 độ

Cách thực hiện:

Sao vàng rễ trên chảo gang, trong quá trình sao vẩy thêm 1–2 chén rượu trắng để khử mùi hăng.

Khi rễ dậy mùi thơm, cho vào bình thủy tinh, đổ rượu ngập dược liệu.

Đậy kín nắp, ngâm trong khoảng 3 tháng ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp.

Những loại rau củ bảo vệ gan toàn diện

Những loại rau ít kali là 'vàng' cho cả gan và thận bạn nên ăn hàng ngày

Thực phẩm và thói quen để bảo vệ lá gan trong kỳ nghỉ lễ