Tác dụng hữu ích của cây móng quỷ

Đặc điểm của cây móng quỷ

Cây móng quỷ có tên khoa học là Harpagophytum procumbens, thuộc họ vừng (Pedaliaceae), tên gọi khác là cây vuốt quỷ, cây mỏ neo, nhện gỗ.

Cây móng quỷ dạng thân thảo lâu năm, là một loại cây dược liệu quý, phần thân có chiều cao khoảng 1,5m, có củ với thân leo mọc hàng năm, thân cây mọc bò trên mặt đất. Phát triển thân cây từ một củ sơ cấp dai dẳng và một số củ thứ cấp, sinh trưởng từ củ sơ cấp ở phần cuối của rễ thịt.

Lá của móng quỷ dày và chia thành nhiều xẻ thùy, gân nổi to chạy dọc theo chiều dài lá.

Hoa cây móng quỷ có dạng loa kèn, màu hồng, đỏ hoặc tím và ở bên trong bầu hoa hơi vàng. Từ hoa sẽ kết thành quả, xung quanh có các gai dài nhọn như móng vuốt, do đó được đặt tên là cây móng quỷ.

Quả bao quanh bởi gai nhọn như móng vuốt nên được gọi là cây móng quỷ. Quả mở ra từ từ, vì vậy, trong một năm nhất định, chỉ ⅕ tới ¼ hạt có thể tiếp xúc với đất.

Hạt có khả năng ngủ đông cao. Chúng có tần suất hô hấp thấp và có thể tồn tại trong ngân hàng hạt giống hơn 20 năm. Cây sinh sản bằng cách phát tán hạt trong môi trường tự nhiên, những móc nhọn của quả sẽ bám vào lông động vật, lá hoặc cành cây giúp phát hạt tán đi xa. Hằng năm năm số lượng hạt giống được phát tán ra ngoài ước tính chỉ vào khoảng 20 - 25%.

Cây móng quỷ sử dụng rễ và củ để làm thuốc. Thu hoạch các rễ con của cây móng quỷ khi có tuổi thọ từ 4 năm tuổi trở đi và được thu hái tốt nhất vào tháng 3, tháng 4 hàng năm ngay khi mùa mưa kết thúc và bắt đầu mùa khô.

Cây có khả năng phát triển tốt trên sa mạc với khí hậu khắc nghiệt và thảm thực vật thưa thớt hoặc ở những nơi đất cát, hoang vu và không có cây cối.

Nhiều nghiên cứu tiền lâm sàng cho thấy cây móng quỷ có khả năng chống oxy hóa, kháng viêm, giảm đau, chống loãng xương và ức chế cảm giác thèm ăn. Những dữ liệu hạn chế trên lâm sàng cho thấy lợi ích của cây móng quỷ đối với các bệnh viêm xương khớp, đặc biệt là khớp hông hoặc các bệnh thấp khớp và khớp gối, đau cột sống thắt lưng.

Cây móng quỷ có nguồn gốc tự nhiên ở châu Phi từ hàng ngàn năm trước công nguyên. Cây được du nhập vào nước ta thời gian gần đây và chưa ghi nhận được trường hợp mọc tự nhiên nào.

Thành phần hóa học:

Cây móng quỷ có chứa các glycosides iridoid: Harpagosides, harpagide, procumbide…Trong đó harpagosides chiếm hoạt chất có nồng độ cao nhất. Ngoài ra, người ta còn tìm thấy trong cây móng quỷ một loại sterol là Beta sitosterol.

Theo y học cổ truyền:

Rễ cây móng quỷ không có mùi, vị đắng. Rễ phơi khô được sử dụng với mục đích giảm viêm, giảm đau. Chiết xuất loài này đã từng được sử dụng lâu đời để trị sốt, thấp khớp, chứng thèm ăn, viêm khớp, viêm và rối loạn dạ dày.

Tác dụng của cây móng quỷ

Chống loãng xương

Hoạt chất Harpagide bên trong cây móng quỷ còn có tác dụng ngăn ngừa chứng loãng xương, thông qua việc điều hòa kích thích biệt hóa nguyên bào xương và ức chế sự hình thành tế bào tủy xương ở chuột được nghiên cứu. Ở một nghiên cứu khác, Harpagide được xác định có thể ức chế tình trạng mất xương do Lipopolysaccharide gây ra trong mô hình loãng xương do viêm. Tuy nhiên, Harpagide không có hiệu quả trong việc ngăn ngừa mất xương qua trung gian cắt buồng trứng ở người loãng xương do mãn kinh.

Kháng viêm

Hoạt chất Harpagide được phân lập từ cây móng quỷ là thành phần chính có tác dụng kháng viêm. Nhờ công dụng ức chế quá trình sản xuất các Cytokine viêm, bao gồm Interleukins IL-1 và IL-6 hay yếu tố hoại tử khối u (TNF-a) ở đại thực bào của chuột. Hiệu quả kháng viêm của chiết xuất cây móng quỷ cũng được chứng minh thông qua việc ức chế cảm ứng biểu hiện gen tiền viêm, có thể bằng cách ngăn chặn con đường của protein hoạt hóa (AP-1, một yếu tố phiên mã).

Chống ung thư

Beta sitosterol, một loại sterol được tìm thấy trong cây móng quỷ, có hiệu quả chống ung thư. Tuy vậy người ta chưa rõ cơ chế của tác dụng này.

Giảm đau

Các nghiên cứu về cơ chế giảm đau chính của cây móng quỷ cho thấy có sự tham gia của hệ thống heme oxygenase-1/carbon monoxide (đóng vai trò trong quá trình xử lý cảm giác) trong cơn đau do viêm gây ra bởi Carrageenan. Tác dụng của cây móng quỷ còn bào gồm khả năng chống oxy hóa bằng cách loại bỏ Superoxide và Peroxide phụ thuộc liều lượng.

Bài thuốc sử dụng cây móng quỷ

Chống viêm và giảm đau cho bệnh xương khớp

Dùng khoảng 2,1g rễ khô của cây móng quỷ đem nghiền nhỏ thành bột. Chia đều lượng bột thảo dược vừa nghiền trước đó thành ba phần, sử dụng trong ngày. Duy trì mỗi ngày để đạt hiệu quả điều trị cao.

Trị bệnh gout từ cây móng quỷ

Lấy 1.8 - 2.4g rễ cây móng quỷ phơi khô. bột thuốc hòa tan vào nước để uống hằng ngày.

Lưu ý khi sử dụng cây móng quỷ

Dùng loại cây này quá liều có thể gây tiêu chảy.

Một số báo cáo về chứng khó tiêu sau khi sử dụng chiết xuất từ cây móng quỷ.

Có ghi nhận về biểu hiện loét và chảy máu dạ dày sau khi sử dụng rễ móng quỷ.

Tránh sử dụng móng quỷ cho trẻ em dưới 18 tuổi, phụ nữ mang thai và những người bị loét dạ dày, rối loạn tim mạch.

Tác dụng hữu ích của cây lưỡi mèo

Tác dụng hữu ích của cần tây

Tác dụng hữu ích của đậu phộng