| Tác dụng hữu ích của rau chân vịt Tác dụng hữu ích của giảo cổ lam Tác dụng hữu ích của cây móng quỷ |
Đặc điểm của cúc vạn thọ
Cúc vạn thọ có tên khoa học Tagetes erecta L, thuộc họ Cúc (Asteraceae), tên gọi khác là: khổng tước thảo, hoàng cúc hoa.
 |
Cúc vạn thọ là một loại cây thân thảo, mọc đứng và thẳng, chiều cao từ 60 – 100cm. Cây phân nhánh thành bụi, cành nằm trải ra.
Lá xẻ sâu dạng lông chim, các thuỳ hẹp, dài, nhọn, mép lá có răng cưa. Toàn thân có mùi hơi hắc.
Hoa cúc vạn thọ mọc ở ngọn, tỏa tròn, rộng khoảng 3 – 4cm. Màu hoa thường là vàng, vàng cam hoặc cam. Những cánh xếp chồng lên nhau nên hình dạng rất đặc trưng. Ở phía ngoài hoa có hình lưỡi nhỏ xoè ra, ở phía trong nhỏ và dạng ống. Lá bắc bao chung dính liền với nhau.
Quả bế, có từ 1 – 2 vảy ngắn. Cây nở hoa khá lâu, từ mùa đông đến mùa hè năm tới.
Các bộ phận hoa, lá và rễ của cúc vạn thọ được dùng làm thuốc.
Thu hái hoa vào mùa xuân và hè, sau khi hái về đem phơi khô. Lá thường được thu hái quanh năm và dùng tươi. Bảo quản dược liệu ở nơi khô ráo.
Cúc vạn thọ là biểu tượng cho sức khỏe vĩnh hằng và hạnh phúc nên rất được ưa chuộng để trưng bày trong những ngày Tết. Ngoài ra, cây còn có nhiều tác dụng chữa bệnh và được dân gian sử dụng để trị chứng viêm mủ ngoài da, ho gà, hen suyễn, viêm vú, viêm miệng, đau nhức răng, bỏng,…
 |
Cây có xuất xứ từ Mỹ châu nhiệt đới, cúc vạn thọ còn sống ở các nước như Ấn Độ, Trung Quốc, Lào, Campuchia, … Đây là một loại thuốc nam thường được trồng làm cảnh. Có thể trồng bằng ngọn hay mầm nách; hoặc gieo hạt bình thường.
Ở Việt Nam, cúc vạn thọ mọc hoang dại ở các khu vực như Lai Châu, Lào Cai, Sơn La, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Kon Tum, Gia Lai, Đắc Lắc, Lâm Đồng, …
Thành phần hóa học: Cây chứa 0.01% tinh dầu có mùi thơm đặc trưng, trong đó chứa tagetone, ocimen, d-limonen, nonanal, l-linalyl acetat,… Hoa chứa quercetagetin – một loại flavonoid tạo màu cho cánh hoa.
Theo y học cổ truyền: Cúc vạn thọ có vị đắng, mùi thơm, tính mát, quy vào kinh Phế và Tâm. Tác dụng trị long đờm, ho và tiêu viêm. Một số tài liệu ghi rằng lá cúc có tác dụng giải nhiệt và làm mát phổi, gan; toàn cây trị ho và thông khí; hoa giáng hỏa, thanh tâm và tiêu đờm. Chủ trị viêm khí quản, viêm kết mạc, ho gà, đau nhức răng, viêm miệng, viêm vú, viêm hầu, viêm mủ da, viêm tuyến mang tai.
Có thể sử dụng cúc vạn thọ ở dạng thuốc sắc, chế biến món ăn hoặc dùng ngoài. Liều dùng từ 10 – 15g trong ngày.
Bài thuốc sử dụng cúc vạn thọ
Duy trì và tăng cường thị lực
Hoa cúc vạn thọ 20g, gân gà 50g. Các vị thuốc cắt nhỏ và nấu thành canh, ăn khi nóng.
 |
Hỗ trợ điều trị bệnh hen suyễn
Cúc vạn thọ 20g, củ tầm sét, rau cần trôi, thài lài tía, rễ bạch đồng nữ, tinh tre mỡ, nhân trần mỗi vị 10g. Tất cả các vị thuốc đem thái nhỏ, phơi khô và sắc với 400ml nước còn lại 100ml nước. Nước sắc chia thành 2 lần dùng và dùng trong ngày.
Trị đau nhức tai, mụn nhọt và chữa vết bỏng nhẹ
Lá cúc vạn thọ tươi đem rửa sạch, để ráo và giã nát, đắp lên vết bỏng và mụn nhọt. Khi bị đau tai, ép lấy nước dùng.
Chữa ho gà
Hoa cúc vạn thọ, đường phèn mỗi loại 20g, hoa đu đủ đực 10g, húng chanh 10g. Tất cả nguyên liệu đều dùng tươi, đem rửa sạch, để ráo và giã nát cho vào bát. Đường phèn cho vào sau cùng và hấp cách thủy trong khoảng 15 phút. Để nguội, chắt bỏ bã và dùng uống. Chia làm 2 – 3 lần và dùng trong ngày.
Bài thuốc chữa viêm vú
Hoa cúc vạn thọ, lá đại bị và kim ngân hoa mỗi loại 30g. Tất cả dược liệu đem rửa sạch, để ráo, giã nát và đắp lên vùng ngực sưng đau.
Trị bệnh viêm khí quản và chứng ho gà
15 hoa cúc vạn thọ tươi lấy sắc uống, để dễ uống có thể cho thêm đường.
 |
Chữa mụn nhọt chưa vỡ
Lá cúc vạn thọ 10g, muối ăn 10 hạt và lá táo ta 15g. Tất cả thảo dược đem rửa sạch, giã nát với muối và đắp lên vùng da đau nhức. Cần thay ngày 1 lần cho đến lúc khỏi hẳn.
Trị đau nhức răng, viêm hầu và viêm miệng
15 hoa cúc vạn thọ tươi đem sắc và dùng uống khi còn ấm.
Chữa viêm mủ da, viêm vú và viêm tuyến mang tai
10 – 15g cây cúc vạn thọ đem nghiền nát, hòa với giấm và đắp lên vùng đau nhức.
Trị đau nhức răng
Bột cúc vạn thọ dùng chấm vào chỗ răng đau nhức.
Chữa chứng kiết lỵ
Hoa cúc vạn thọ 20g đem giã nát trộn với ít đường, sau đó lấy hấp trong cơm và dùng uống.
Lưu ý khi dùng cúc vạn thọ
Cúc vạn thọ giúp điều kinh, nên phụ nữ có thai và cho con bú không nên uống.
Những trường hợp dùng thuốc an thần, thuốc trị tiểu đường và huyết áp cũng nên tránh dùng.
Dị ứng với cúc vạn thọ nên tránh.
Cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng cúc vạn thọ để chữa bệnh.
 Tác dụng hữu ích của cần tây |
 Tác dụng hữu ích của đậu phộng |
 Tác dụng hữu ích của đẳng sâm |
