Thúc đẩy sản xuất và phát triển thị trường sản phẩm nông nghiệp hữu cơ Các địa phương từng bước hướng đến nông nghiệp hữu cơ và đạt hữu cơ Hà Nội tận dụng nguồn phụ phẩm nông nghiệp đạt hiệu quả cao |
Thu hoạch dâu Tây tại trang trại nông nghiệp hữu cơ. |
Dư địa mênh mông
Người tiêu dùng ngày càng có xu hướng sử dụng thực phẩm sạch, được sản xuất bằng phương pháp hữu cơ. Trong khi đây là xu hướng mới, nên đã tạo dư địa mênh mông cho doanh nghiệp đầu tư. Không chỉ có nhu cầu lớn tại thị trường nội địa, các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam cũng đang thu hút các nhà xuất khẩu.
Theo ông Paul Le, Phó chủ tịch Tập đoàn Central Retail, đại dịch Covid-19 chính là dịp để người tiêu dùng chú ý hơn tới sản phẩm tốt cho sức khỏe, tăng sức mua các thực phẩm hữu cơ.
Nghiên cứu thị trường của cơ quan chức năng cho thấy, doanh số bán lẻ sản phẩm hữu cơ (thực phẩm và đồ uống hữu cơ) trên toàn cầu đã tăng 15% lên 129 tỷ USD vào năm 2020. Thị trường sản phẩm hữu cơ đã tăng mạnh lên 188 tỷ USD vào năm 2021 và ước đạt 208 tỷ USD năm 2022. Hầu hết tăng trưởng đến từ châu Á.
Thị trường sản phẩm hữu cơ đang trở nên quan trọng ở các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Thái Lan… Trong đó, rau quả hữu cơ, đặc biệt trái cây nhiệt đới, các loại hạt và gia vị chiếm tỷ lệ lớn. Đây đều là những mặt hàng xuất khẩu chính và có lợi thế của Việt Nam.
Các doanh nghiệp Việt Nam đang đầu tư mạnh vào lĩnh vực nông nghiệp. |
Cơ hội là vậy, song ông Bùi Hồng Quân, Phó chủ tịch HĐQT Vinamit cho biết, doanh nghiệp khi sản xuất thực phẩm hữu cơ phải thực sự tâm huyết mới có thể kiên trì theo con đường này, bởi khi bắt đầu sẽ gặp rất nhiều khó khăn như thiếu chuyên gia, chuyên viên kỹ thuật cao, thiếu kinh phí, vốn đầu tư...
Vinamit có nông trại gần 200ha tại Bình Dương, đã 7 năm nay chuyên trồng rau củ quả hữu cơ. Hiện doanh nghiệp cung cấp khoảng 3-4 tấn rau/ngày cho các siêu thị tại TP.HCM và bán lẻ trên hệ thống mình. Điều đáng nói, giá bán rau của Công ty khá cao, từ 80.000 đến 100.000 đồng/kg, cao hơn nhiều so với mặt bằng chung, bởi vậy khó cạnh tranh.
Chất lượng thôi chưa đủ
Thực tế trên không chỉ câu chuyện của Vinamit. Tại Diễn đàn “Kết nối, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp hữu cơ và các sản phẩm chế biến” tổ chức mới đây tại TP.HCM, các nhà sản xuất như Công ty cổ phần Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Quốc tế TH Group, Công ty cổ phần Kinh doanh chế biến nông sản Bảo Minh, Công ty TNHH MEDIFOOD.IO cũng cho biết, hiện chi phí để sản xuất nông nghiệp hữu cơ rất đắt đỏ, nhưng giá thành bán ra phải rẻ. Nhiều doanh nghiệp đã xây dựng được vùng nguyên liệu lúa đạt chuẩn hữu cơ USDA, nhưng nhà máy chưa đạt tiêu chuẩn nên vẫn phải mua nguyên liệu hữu cơ với giá cao hơn 60% và bán giá thường.
Bàn về giải pháp để đẩy mạnh sản xuất thực phẩm hữu cơ, ông Nguyễn Hồng Lam, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Quế Lâm cho rằng, để tạo hệ sinh thái nông nghiệp hữu cơ, doanh nghiệp, người nông dân, người tiêu dùng đều phải hy sinh.
“Chúng ta muốn tồn tại phải nhờ vào hoạt động sản xuất của người nông dân; nông dân càng khỏe mạnh thì doanh nghiệp, người tiêu dùng càng khỏe mạnh. Ngược lại, người nông dân phải biết tri ân doanh nghiệp, người tiêu dùng bằng việc chuyên tâm sản xuất ra những sản phẩm chất lượng, an toàn. Có như vậy mối liên kết mới bền chặt, hệ sinh thái nông nghiệp hữu cơ mới ngày càng được mở rộng”, ông Lam nói.
Cần có thêm những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư làm nông nghiệp hữu cơ. |
Theo các chuyên gia, khi kêu gọi doanh nghiệp đầu tư sản xuất nông sản hữu cơ, Nhà nước cần quy định rõ vùng nguyên liệu tại đâu được hưởng chính sách nào. Đồng thời, Nhà nước phải có giải pháp giúp doanh nghiệp tháo gỡ những vướng mắc trong việc giao đất xây dựng nhà máy; có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua giai đoạn “mua nguyên liệu giá hữu cơ, bán sản phẩm giá thường” như hiện nay.
Ở góc độ nhà quản lý chuyên môn, ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho rằng, còn cần hoàn thiện chuỗi nông sản hữu cơ; hoàn thiện chính sách liên quan đến khuyến nông cộng đồng, mô hình, thị trường, thì việc sản xuất nông sản hữu cơ ở Việt Nam mới bền vững, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cả trong và ngoài nước.
Sản xuất nông nghiệp hữu cơ đang là xu hướng phát triển của nông nghiệp Việt Nam và thế giới. Tuy nhiên, để các doanh nghiệp tham gia một cách mạnh mẽ, ngoài tiềm lực sẵn có, rất cần có những chính sách hỗ trợ phù hợp./.