Chiến lược nào để bưởi Đoan Hùng vượt rào cản tiêu chuẩn, vươn ra thế giới?

Nhiều hộ dân vẫn canh tác theo kinh nghiệm, chưa áp dụng đồng bộ các quy trình tiên tiến về chọn tạo giống, thâm canh, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh.

Thách thức trong sản xuất và tiêu thụ bưởi

Bưởi Đoan Hùng hiện là nguồn thu nhập chính của hàng nghìn hộ dân ở các xã Bằng Luân, Tây Cốc, Chí Đám, Chân Mộng và thị trấn Đoan Hùng. Tổng diện tích vùng bưởi đạt trên 2.706 ha, trong đó 1.350 ha hình thành 95 vùng sản xuất tập trung, nhiều vùng đã được cấp chứng nhận VietGAP và dán tem nhãn chỉ dẫn địa lý. Tuy nhiên, sản xuất bưởi vẫn tồn tại nhiều hạn chế cần giải quyết để phát triển bền vững và mở rộng thị trường. Quy mô sản xuất chủ yếu nhỏ lẻ, manh mún, thiếu liên kết chuỗi giá trị và sự tham gia của doanh nghiệp. Việc tiêu thụ phần lớn thông qua thương lái khiến người trồng chịu rủi ro khi thị trường biến động.

Hạ tầng giao thông chưa đồng bộ, nhiều tuyến đường nội vùng khó khăn trong vận chuyển, đặc biệt vào mùa mưa, ảnh hưởng trực tiếp đến thu hoạch và chất lượng bưởi. Thiếu hệ thống kho bảo quản, sơ chế, chế biến và dây chuyền đóng gói hiện đại cũng khiến sản phẩm sau thu hoạch dễ hư hỏng, hao hụt lớn, giảm hiệu quả kinh tế và hạn chế khả năng mở rộng thị trường. Ứng dụng khoa học kỹ thuật vẫn còn hạn chế. Nhiều hộ dân vẫn canh tác theo kinh nghiệm, chưa áp dụng đồng bộ các quy trình tiên tiến về chọn tạo giống, thâm canh, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh.

Kết quả là năng suất và chất lượng bưởi chưa ổn định, chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có. Công tác quảng bá, xúc tiến thương mại còn yếu, lễ hội Bưởi Đoan Hùng chưa được tổ chức thường xuyên, ảnh hưởng đến việc xây dựng hình ảnh đặc sản mạnh mẽ, cũng như nhận diện thương hiệu trong và ngoài nước. Thêm vào đó, nhu cầu thị trường quốc tế ngày càng khắt khe, yêu cầu sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu cao về hình thức, chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp và hộ dân còn thiếu kinh nghiệm trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn này, từ đó giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Theo ông Đinh Công Sứ – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ, tỉnh đã ban hành nhiều chỉ đạo nhằm rà soát, đánh giá thực trạng vùng bưởi, từ đó đề xuất cơ chế, chính sách phù hợp. Mục tiêu là phát triển bưởi Đoan Hùng theo hướng vùng sản xuất hàng hóa tập trung, ứng dụng công nghệ cao, gắn với thương hiệu, nâng cao giá trị và mở rộng thị trường xuất khẩu. Việc nhận diện và quản trị thương hiệu trở thành yêu cầu sống còn trong bối cảnh hội nhập quốc tế, đảm bảo bưởi Đoan Hùng không chỉ là đặc sản địa phương mà còn là sản phẩm có thương hiệu mạnh trên thị trường thế giới, góp phần nâng thu nhập, cải thiện đời sống người dân và tạo sức bật cho nông nghiệp công nghệ cao của tỉnh.

Giải pháp nâng tầm thương hiệu bưởi

Bưởi Phú Thọ đang dần vươn ra thị trường quốc tế. Ảnh: Bảo Thắng.

Để khắc phục các hạn chế, Phú Thọ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp kết hợp chính quyền, doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân. Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các viện nghiên cứu, như Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc và Viện Bảo vệ thực vật, để chọn tạo giống bưởi chất lượng cao, ít hạt, thích ứng với biến đổi khí hậu và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong canh tác, bảo quản và chế biến sau thu hoạch.

Sở Khoa học và Công nghệ hướng dẫn, bảo vệ và phát triển hiệu quả chỉ dẫn địa lý “Bưởi Đoan Hùng”, đồng thời hỗ trợ kinh phí nghiên cứu và ứng dụng khoa học vào sản xuất. Sở Công Thương đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng kênh tiêu thụ trong nước và quốc tế, quảng bá thương hiệu qua nhiều kênh truyền thông và lễ hội đặc sản. Quảng bá đồng bộ giúp nâng cao nhận diện thương hiệu, xây dựng hình ảnh bền vững và giúp người tiêu dùng dễ dàng phân biệt bưởi Đoan Hùng với các loại bưởi khác trên thị trường quốc tế.

Các hợp tác xã và doanh nghiệp chế biến bưởi được Liên minh Hợp tác xã tỉnh hỗ trợ xây dựng và phát triển, đồng thời huy động vốn từ Quỹ Phát triển Hợp tác xã để đầu tư cho các dự án vùng bưởi. Các xã vùng bưởi rà soát quy hoạch, hình thành vùng sản xuất tập trung, đảm bảo an toàn thực phẩm, được cấp mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc. Những bước đi này giúp sản phẩm có khả năng xuất khẩu đồng bộ, tăng niềm tin khách hàng và giảm rủi ro thương mại.

Tại các hợp tác xã ở xã Yên Trị, Cao Dương, Bằng Luân, Chí Đám và Đoan Hùng, người dân áp dụng quy trình VietGAP, GlobalGAP và IPM, ghi nhật ký chăm sóc, bọc màng quả, nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường Mỹ, EU và Anh. Năm nay, các hợp tác xã dự kiến xuất khẩu hàng trăm tấn bưởi đạt chuẩn quốc tế, đồng thời mở rộng tiêu thụ nội địa. Việc nghiên cứu và phát triển các sản phẩm chế biến từ bưởi như tinh dầu, mứt, nước ép… giúp gia tăng giá trị, giảm áp lực tiêu thụ bưởi tươi, mở ra hướng đi mới cho doanh nghiệp và nông dân, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm để phục vụ nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế.

Liên kết “bốn nhà” (nhà nông – nhà doanh nghiệp – nhà khoa học – nhà nước) được đẩy mạnh, kết hợp tổ chức Lễ hội Bưởi Đoan Hùng nhằm quảng bá thương hiệu, phát triển du lịch nông nghiệp và thu hút đầu tư. Nhờ các giải pháp đồng bộ này, bưởi Đoan Hùng không chỉ giữ vững vị thế trong nước mà còn chinh phục thị trường quốc tế, trở thành thương hiệu nông nghiệp mạnh, mang tầm quốc gia và là niềm tự hào của Phú Thọ. Việc xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến chế biến và xuất khẩu giúp người dân nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống và thúc đẩy phát triển nông nghiệp công nghệ cao, góp phần nâng tầm thương hiệu quốc gia cho bưởi Đoan Hùng.

Chuyển đổi số - 'chìa khóa vàng' nâng tầm sản phẩm OCOP

Định giá lại nông sản Việt: Doanh nghiệp đề xuất xây dựng Sàn giao dịch hàng hóa quốc gia

Sầu riêng Việt Nam khôi phục xuất khẩu sau tắc nghẽn kiểm nghiệm

Kim ngạch xuất khẩu rau quả chế biến Việt Nam cán mốc 1,34 tỷ USD

Chứng nhận Halal – “Hộ chiếu” giúp sản phẩm Việt hội nhập toàn cầu

Từ ưu đãi thuế quan đến ưu thế niềm tin: Hành trình mới của nông sản Việt

Từ vườn hữu cơ đến siêu thị Mỹ: Hành trình xanh của vú sữa Việt