 |
| Cây thằn lằn leo bám trên tường |
Tại một số vùng nông thôn, không khó để bắt gặp những bức tường gạch, tường đá được phủ đầy bởi lớp dây leo và lá um tùm, đó chính là cây thằn lằn. Giống cây này sinh trưởng và lan ra rất nhanh, chẳng mấy chốc, chúng sẽ ra hoa kết quả nhìn rất hấp dẫn.
Cây thằn lằn hay còn gọi là cây sung thằn lằn, tên khoa học là Ficus Pumila, thuộc họ dâu tằm (Moraceae). Ở nước ta, cây thằn lằn thường mọc hoang ở cả đồng bằng và miền núi. Thằn lằn thuộc loại cây dây leo, vì vậy hiện nay cây thằn lằn thường được trồng trong nhà, leo bám trên tường để trang trí và tạo không gian xanh mát cho ngôi nhà. Tuy nhiên, ít ai lại biết rằng trong Đông y, cây thằn lằn còn là một vị thuốc quý, đặc biệt là quả của cây thằn lằn.
Quả thằn lằn hay còn gọi là quả sung thằn lằn, có tên thuốc trong Đông y là vương bất lưu hành, lương phấn quả, bị lệ thực. Quả này có thể ăn được và làm thuốc, có thể phơi khô hoặc dùng tươi và ngâm rượu.
Quả thằn lằn là dạng quả hạch, có chiều dài khoảng 15mm, hình trứng, có một hạch cứng hình trái xoan. Khi chín, quả thằn lằn có màu đen và rất ngọt, chứa nhiều đường đơn như arabinose, fructose, glucose, còn hạt của quả lại giàu chất xơ polysaccharide. Quả thằn lằn cũng được biết đến là một loại thức ăn bổ dưỡng vì cung cấp nhiều protein, chất xơ và chất chống oxy hóa.
 |
| Quả thằn lằn được dùng làm vị thuốc quý |
Ở Trung Quốc, người ta thường dùng quả thằn lằn để chế biến món mì thạch (mì trong suốt, ăn mềm và dẻo như thạch). Đầu tiên, quả sẽ được rửa sạch, gọt vỏ, sau đó xắt sợi, phơi khô, sau đó cho vào túi vải và ngâm trong nước. Người ta sẽ dùng tay bóp túi vải để chất keo trong quả được tiết ra, sau đó dùng thứ keo này để làm mì thạch.
Món ăn này vừa có tác dụng giải nhiệt lại vừa có giá trị dinh dưỡng cao, bởi trong quả thằn lằn rất giàu các nguyên tố khoáng chất như sắt, kẽm, đồng, mangan cũng như các chất dinh dưỡng khác như carotin, betulin… Giá 1 kg quả thằn lằn ở Trung Quốc thường từ 60 NDT (212.000 đồng)/kg trở lên.
Theo Đông y, trái thằn lằn có vị ngọt, tính mát, có tác dụng bổ thận tráng dương, cố tinh, hoạt huyết, lợi thấp, thông sữa. Dùng quả làm thuốc bổ, chữa di tinh, liệt dương, bất lực, đau lưng, chứng đái dầm, lỵ lâu ngày, kinh nguyệt không đều, viêm tinh hoàn, phong thấp, viêm khớp, bong gân, ung thũng, trĩ lòi dom, sa dạ con, tắc tia sữa và tiểu đục.
Đông y cho rằng, thằn lằn ngâm rượu là loại thuốc bổ chữa di tinh liệt dương theo công thức: Dùng cành, lá, quả non phơi khô 100g, đậu đen 50g xay thô, sau đó ngâm với 250ml rượu trắng trong 10 ngày, uống 10 - 30ml/ngày.
Nhờ những đặc tính trên, thời gian qua, nhiều người đã săn lùng trái thằn lằn để ngâm rượu uống. Anh Nguyên (ở TP Thủ Đức, TP.HCM) cũng hái 10kg trái thằn lằn gần nơi làm việc, mang về cắt làm 4, phơi khô rồi ngâm rượu dùng dần.
 |
| Quả thằn lằn được anh Nguyên hái về để ngâm rượu |
Anh Nguyên cho biết, nhiều người bạn và đồng nghiệp của anh từng tìm hái trái thằn lằn về ngâm rượu uống từ lâu. Là người ít nhậu và không rành về các loại rượu, ban đầu anh Nguyên không mặn mà với trái thằn lằn, dù anh từng thấy nhiều nơi ở TP.HCM có trồng cây này, trái trĩu cành khi đi làm ở các công trình xây dựng. Một lần, anh đi ăn tiệc với đối tác của công ty thì được một người đưa cả thẩu rượu ngâm trái thằn lằn đến mời, kèm lời giới thiệu, nó giúp người uống ngừa đau lưng, xương khớp và giúp chuyện chăn gối của hai vợ chồng thăng hoa hơn.
Vốn dĩ là người thường xuyên bị đau lưng khi ngồi làm việc trước máy tính lâu, chuyện chăn gối của anh với vợ dạo gần đây cũng bị chểnh mảng, lời giới thiệu trên làm anh chú ý. Khi thấy cạnh công trình xây dựng mình đang làm có một nhà trồng cây thằn lằn, trái to tròn, cây mọc và ra trái tự nhiên, anh Nguyên cùng các đồng nghiệp xin hái chia nhau về ngâm rượu uống.
Anh Nguyên cho biết, loại rượu anh dùng để ngâm trái thằn lằn đã phơi khô mua được của người thân nấu nên anh thấy khá yên tâm.
Công thức ngâm rượu trái thằn lằn theo lời người quen mách của anh Nguyên là 10kg trái thằn lằn tươi, bổ làm 4 phơi khô, ngâm với 5 lít rượu. Anh dự tính, khi thẩu rượu có thể uống được sẽ uống mỗi ngày 1 ly để giúp đỡ đau lưng và bổ thận tráng dương.
Theo Y học cổ truyền, rượu thuốc là loại rượu ngâm từ các loại trái, cây và một số loại động vật… được các lương y áp dụng trong chữa bệnh theo liều lượng nhất định, tùy theo từng loại bệnh, thể trạng của từng người. BS.CKII Huỳnh Tấn Vũ cũng cho rằng, với rượu thuốc, mỗi người cách dùng mỗi khác. Khi chọn rượu phải theo thể chất của từng người, lấy việc chữa bệnh là chính và nên nghe theo hướng dẫn của thầy thuốc.
