 |
| Trung Quốc tăng mua cau non |
Thời gian gần đây, thị trường Trung Quốc tăng thu mua quả cau tươi của Việt Nam khiến loại quả này có giá lên đến 26.000 đồng/kg, thậm chí cao hơn nếu khan hiếm.
Theo các nhà vườn, cau non sau khi mua về, người ta thường lựa những trái đạt chất lượng (hạt nhỏ hoặc không có hạt) luộc ở nước sôi, rồi sấy khô đóng vào bao chuyển sang thị trường Trung Quốc làm kẹo.
Loại kẹo cau này ăn có vị ngọt ngọt, the the như kẹo gừng, có công dụng chống viêm họng, giữ ấm cơ thể nên rất được ưa chuộng ở Trung Quốc.
 |
| Kẹo cau Trung Quốc |
Người dân ở tỉnh Hải Nam còn dùng hoa cau để hầm canh, chẳng hạn như gà hầm hoa cau. Đây là một món ăn rất đặc sắc ở địa phương.
Điểm độc đáo của món ăn này là nguyên liệu có sẵn trong vườn nhà: Gà là gà bản địa thả nuôi dưới gốc cây cau, hoa cau được hái từ trên cây cau. Người ta sẽ hầm hoa cau trước, sau đó cho gà vào hầm thêm một tiếng rưỡi, khi mở nắp ra sẽ ngửi thấy mùi hương thơm nồng.
Món canh hoa cau không chỉ thơm ngon mà còn có giá trị dinh dưỡng cao, ăn thường xuyên có thể chữa cảm ho, tốt cho hệ tiêu hóa.
Ngoài ra, nụ hoa đực cũng là một loại dược liệu quý, tính mát, vị nhạt, có tác dụng giảm ho tốt, thường được dùng dưới dạng thuốc sắc uống.
Nhiều nơi khác ở Trung Quốc thì có thói quen cho quả cau non vào các món ăn.
Ví dụ, ở Tương Đàm, Hồ Nam, có một món ăn gọi là vịt hầm cau nổi tiếng. Đầu bếp sẽ chặt thịt vịt thành từng miếng, thêm ớt, gừng, cau, rượu nấu ăn, xì dầu và muối vào chảo xào, sau đó hầm trên lửa vừa cho đến khi chín.
Tại Nam Xương, Giang Tây phổ biến món chim cút kho cau. Món ăn này được chế biến bằng cách cho chim cút, cau, đường và một số nguyên liệu khác kho nhừ trong thời gian một giờ đồng hồ. Món chim cút kho cau thành phẩm có màu đỏ cánh gián, vị thanh mát sảng khoái.
Người trồng kiếm bộn tiền
 |
| Thương lái đến tận vườn thu mua |
Tại Việt Nam, quả cau từ xa xưa là nguyên liệu dùng để têm trầu hay là vật phẩm dùng trong các sự kiện quan trọng như cưới hỏi, lễ hội.
Đa phần người Việt Nam không biết nhiều đến tác dụng của quả cau hay hoa cau.
Hiện nay, tại nhiều vùng phía Bắc, miền Trung và cả Tây Nguyên nước ta, người dân trầu cau chủ yếu phục vụ nhu cầu xuất khẩu sang Trung Quốc.
Ví dụ, tại xã Cao Nhân, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng, cây cau đã giúp người dân thoát nghèo.
Thống kê của UBND xã Cao Nhân cho thấy, sản lượng cau năm 2021 ước đạt 15.120 tấn, giá trị ước đạt trên 60.000 tỷ đồng cho thu nhập bình quân đầu người ước hơn 59 triệu đồng/người/năm.
Trong khi đó, thời gian gần đây, nhu cầu làm kẹo cau ở Trung Quốc gia tăng nên thương lái Trung Quốc cũng tăng cường thu mua cau tươi Việt Nam.
Trên thực tế, đây không phải lần đầu tiên cau non được thương lái thu mua ồ ạt. Hiện tượng thương lái Trung Quốc thu mua cau non với giá cao đã diễn ra từ nhiều năm trước ở các tỉnh phía Bắc, miền Trung và cả Tây Nguyên.
Cụ thể, thời điểm tháng 9, tháng 8/2021, giá cau tươi tại nhiều địa phương tại Bình Định, Quảng Ngãi,... tăng chóng mặt, nhiều nơi đạt 50.000 - 60.000 đồng/kg. Thậm chí, 1 tạ cau có thể mua được 1 chỉ vàng.
Thời điểm giữa tháng 9/2022, giá cau tươi lên hơn 40.000 đồng/kg.
Tuy nhiên, tháng 11/2022, giá thu mua quả cau tươi ngoài thị trường tụt giảm thê thảm, dao động từ 5.000 – 9.000 đồng/kg, thậm chí nhiều chủ lò còn ngừng thu mua.
Theo ông Nguyễn Như Cường - Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), những ngày đầu năm 2023, thị trường Trung Quốc bắt đầu tăng mua cau non trở lại có thể do nhu cầu tiêu thụ quả này tăng đột biến nhưng rất có thể hiện tượng này thỉ mang tính đột biến và nhất thời chứ không theo quy luật thị trường như các nông sản xuất khẩu khác.
Về sản lượng và diện tích trồng trái cau, ông Nguyễn Như Cường cho hay, cây cau không phải là cây trồng, nông sản chính như lúa gạo, trái cây, rau tươi… nên nhu cầu tiêu thụ ở trong nước rất ít. Đây không phải là loại cây chủ lực nên Cục Trồng trọt, thậm chí kể cả chính quyền các địa phương cũng không nắm chính xác được có bao nhiêu diện tích.
Trước tình trạng giá cau non tăng cao, ông Nguyễn Như Cường cho rằng, điều này rất có thể khiến người dân trồng cau một cách ồ ạt, dẫn đến nguy cơ khủng hoảng thừa. ‘Nếu muốn phát triển cây cau thì chính quyền địa phương phải có định hướng, phải trồng ở những vùng có lợi thế và phải đầu tư bài bản chứ đừng thấy giá cau đắt là chỗ nào cũng trồng. Như thế sẽ dẫn đến nguy cơ khủng hoảng thừa. Bên cạnh đó, phải có ký kết thu mua của các doanh nghiệp của Trung Quốc chứ không hoàn toàn phụ thuộc vào các thương lái, tiểu thương theo đường tiểu ngạch’, ông Nguyễn Như Cường khuyến nghị.
