 |
| Cây bèo tây thường dùng làm thức ăn cho gia súc |
Người miền Bắc gọi là bèo Tây, người miền Nam gọi là cây lục bình. Và không biết từ khi nào thứ bèo ấy trở thành loại rau chế biến món ăn… lạ miệng của người dân phố thị.
Lục bình là loại cây mọc hoang dại khắp các ao, hồ, sông rạch có nhiều công dụng trong đời sống. Trong đó, thân cây lục bình có thể làm thức ăn cho gia súc hoặc làm phân bón, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ... Thế nhưng ở một số tỉnh thành trên khắp cả nước, cây lục bình (loại rau lục bình) được coi là đặc sản, dùng làm món ăn khai vị, thu hút thực khách bởi hương vị vô cùng hấp dẫn.
Người miền Tây thường bẻ những ngó non của loại rau lục bình và hái nguyên cả chùm bông lục bình đem về rửa sạch sau đó chế biến các món ăn. Lục bình nở rộ từ sáng sớm, khi sương đêm còn đọng ướt trên từng chiếc lá xanh và tàn héo lúc mặt trời lăn. Vì vậy muốn hái được nhiều bông, đọt lục bình tươi ngon phải hái chúng vào lúc sáng sớm.
Theo y học cổ truyền, ngoài tác dụng làm thực phẩm, lục bình còn có vị nhạt, tính mát, có tác dụng chữa sưng tấy, viêm đau như sưng bắp chuối bẹn, tiêm bị áp xe, chín mé, sưng nách, viêm tinh hoàn, viêm khớp ngón tay, viêm hạch bạch huyết... Dân gian thường dùng phần phồng của cuống lá giã nát, thêm muối (5-8 g trong 100 g bèo) đắp, bó.
Ở Ấn Độ, hoa bèo còn được dùng làm thuốc chữa bệnh về đường hô hấp. Còn tại Việt Nam, người ta thường dùng bèo tây làm thuốc chữa các vết thương trên cơ thể bị nhiễm chất độc hoá học. Dùng lá bèo rửa sạch, thêm muối giã nát, đắp dàn đều lên chỗ sưng rồi băng lại, phải quấn băng lỏng, đừng để chảy mất nước. Nên đắp cách đêm, từ tối hôm trước đến sáng hôm sau, đắp 1-2 lần là hết đau nhức. Trong khi chữa không phải tiêm hay uống thuốc kháng sinh.
Những món “đặc sản” chế biến từ bèo tây
 |
| Bèo tây chế biến nhiều món ăn ngon |
Những cây bèo tây được các bà nội trợ chế biến thành rất nhiều món: cọng non để ăn sống, nhúng lẩu, xào tỏi như rau muống; ngó để làm nộm, gỏi, dưa chua, xào thịt; hoa cũng có thể dùng để luộc, nấu canh… Tại nhiều nhà hàng, những món ăn từ bèo tây cũng đắt tiền không kém nhiều loại rau khác.
Chị Minh Hà (Ba Đình – Hà Nội), cứ cuối tuần về quê chị lại mang lên một bịch rau bèo tây non để cất tủ lạnh ăn dần. Theo lời chị Hà, bèo tây có vị ngọt thơm, cảm giác mát mát, dai giòn sần sật mà lại không sợ độc hại. Bởi loại rau này được sống trong những ao hồ sạch sẽ. Chưa kể, việc sơ chế chúng rất đơn giản.
Mỗi lần lấy bèo tây về ăn, chị chỉ cần cắt khúc ngắn tầm 10cm rồi ngâm qua nước muối pha loãng. Sau đó bóp cho ráo nước là có thể đem nấu canh chua hay làm nộm hay xào với thịt lợn, thịt bò, tôm.
“Khi được một người bạn giới thiệu ăn bèo tây rất ngon, mình còn phì cười vì loại rau này từ trước đến giờ chỉ cho lợn, gà ăn, đâu có ai ăn. Loại rau này cũng dễ bị ngứa nữa. Khi mình làm thử món bèo tây nấu với cá chua cho cả nhà ăn thì ai cũng cười chê mình. Nhưng sau khi thưởng thức thì cả nhà lại thấy ngon đến bất ngờ. Từ đó, bèo tây trở thành món ăn khoái khẩu của gia đình mình” chị Hà cho hay.
Cũng có chung sở thích ăn món bèo tây thơm ngon, chị Linh Chi (Long Biên, Hà Nội) cũng cho biết, tuần nào nhà chị cũng ăn bèo tây. Hôm thì làm món canh cá nấu bèo tây, hôm khác lại làm món bèo tây xào tép. "Cả nhà như bị nghiện món này", chị chia sẻ.
Quanh khu nhà chị Linh Chi cũng có những ao, hồ có loại rau này nhưng chị không dám ăn vì sợ nước ở vùng đó bị ô nhiễm. Mỗi lần về quê chị lại lặn lội tìm những ao hồ sạch để lấy bèo về cất tủ lạnh, ăn dè từng cọng.
Không chỉ gia đình chị Hà, bèo tây giờ đã trở thành món rau đặc sản của rất nhiều bà nội trợ. Thậm chí bèo tây còn được đưa vào trong thực đơn của một số nhà hàng với giá lên đến cả trăm ngàn một đĩa.
PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ Sinh học và Thực Phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội) cũng khẳng định, bèo tây giống như những loại rau khác, có thể làm thực phẩm cho người, cho gia súc, gia cầm.
Tuy nhiên ông cũng khuyến cáo với các bà nội trợ rằng, tránh hái bèo ở những vùng nguồn nước bị ô nhiễm để làm thực phẩm, tránh nguy cơ nhiễm chì. Bởi lẽ, bèo tây lại là loại cây có tác dụng làm sạch nước. Trong khi ở những vùng nước bị ô nhiễm thường có chứa kim loại nặng. Bèo sẽ hút kim loại nặng cộng với những chất khác ở trong nước và tích tụ vào thân. Người ăn loại bèo ở những nơi nguồn nước ô nhiễm sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh do kim loại nặng có chứa trong bèo được chuyển hóa vào người.
