 |
| Giảo cổ lam là loài cây mọc hoang ở những khu rừng thưa |
Giảo cổ lam là dược liệu cổ quý hiếm được sử dụng với rất nhiều công dụng trong y học. Ngoài ra nó còn là loại rau đặc sản được người thành phố "săn lùng" suốt một thời gian dài.
Giảo cổ lam là loài cây mọc hoang ở những khu rừng thưa, có độ ẩm thấp và khí hậu lạnh như Triều Tiên, Nhật Bản, Trung Quốc.
Chúng có đặc điểm: Cây thân thảo có thân mảnh, dễ gãy, mọc leo nhờ các tua cuốn đơn ở nách lá, có cây đực và cây cái riêng biệt; lá cây giống lá kép, có hình chân vịt khép kín, màu xanh thẫm; hoa mọc thành cụm có hình chuỳ, bông hoa nhỏ có màu trắng, các cánh hoa nở xòe rời nhau, tạo hình ngôi sao.
Bao phấn ở bông hoa dính thành đĩa, bầu hoa có 3 vòi nhuỵ; quả có hình cầu, kích thước 5 – 9mm, khi chín quả có màu đen.
Căn cứ vào đặc điểm của lá mà loại rau này được chia thành 3 loại: 3 lá, 5 lá và 7 lá. Mỗi một loại có đặc điểm khác nhau, hiệu quả và giá thành cũng khác nhau.
Tại Việt Nam, giảo cổ lam được tìm thấy nhiều ở vùng núi Fansipan thuộc Sa Pa (Lào Cai) và núi đá vôi thuộc tỉnh Hòa Bình. Chị Hải Yến (Hòa Bình), một vị khách thường xuyên dùng loại rau này cho biết: "Giảo cổ lam chính là loại rau dành cho người nghèo ở vùng quê mình khi xưa.
Nhớ hồi đó, chúng mình hay rủ nhau vào vùng núi đá vôi hái ngọn và lá cây còn tươi về để mẹ chế biến thành món ăn ngon như xào hoặc nấu canh. Mẹ mình bảo rằng rau giảo cổ lam mọc tự nhiên nên sạch, ăn ngon và có giá trị dinh dưỡng cao, tốt cho sức khỏe.
Sau này, cuộc sống của mọi người khấm khá hơn, ít ai đi hái về làm rau ăn. Và vài năm trở lại đây, chúng bỗng trở thành đặc sản được nhiều người săn lùng vừa chữa bệnh vừa làm rau ăn".
Công dụng của giảo cổ lam với sức khỏe
 |
| Giảo cổ lam là bài thuốc quý có giá trị cao không phải ai cũng có điều kiện sử dụng |
Nhờ những thành phần quý giá, giảo cổ lam có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe:
Ổn định đường huyết
Hợp chất saponin có trong giảo cổ lam có tác dụng rất tốt đối với quá trình cải thiện và làm giảm đường huyết đối với những người bị cao huyết áp. Bên cạnh đó, hoạt chất này còn tham gia vào quá trình ổn định lưu thông máu, cải thiện tình trạng đái tháo đường đối với những bệnh nhân tiểu đường type 2, ngăn ngừa các biến chứng của tiểu đường.
Tốt cho máu và tim mạch
Các hợp chất trong giảo cổ lam được nghiên cứu là rất tốt đối với những bệnh nhân đang gặp phải tình trạng mỡ máu, có dấu hiệu xơ vữa động mạch. Chúng giúp giảm cholesterol trong máu, giúp lưu thông máu não, phòng ngừa tai biến và đột quỵ. Giảo cổ lam còn rất tốt đối với người mắc bệnh về tim mạch, các chất trong vị thuốc này có tác dụng kiểm soát huyết áp, giảm cơn đau tim, phòng ngừa các biến chứng về tim mạch.
Chống ung thư
Một trong những tác dụng được coi là thần kỳ của giảo cổ lam là khả năng ngăn ngừa sự hình thành khối u trong cơ thể, tiêu diệt mầm mống tế bào ung thư. Trong đó, đáng kể là hoạt động của hợp chất saponin ngăn chặn và tiêu diệt tế bào ung thư, nhất là ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại tràng, ung thư tử cung, ...
Bảo vệ tốt cho gan
Những hợp chất quý trong giảo cổ lam được nghiên cứu có khả năng bảo vệ rất tốt cho gan, làm giảm các triệu chứng đau và khó chịu do bệnh lý về gan gây ra. Chúng cũng có khả năng tái tạo tế bào gan để phục hồi sức khỏe đối với những người mắc bệnh lý về gan.
Tăng cường sức khỏe
Vẫn là hợp chất saponin trong giảo cổ lam là hợp chất tham gia trực tiếp vào quá trình cải thiện sức đề kháng của cơ thể. Chúng có thể giúp cơ thể tăng khả năng miễn dịch, được coi là loại thảo dược quý giúp tăng cường sức khỏe của con người.
Bên cạnh đó, giảo cổ lam còn có rất nhiều tác dụng khác như: an thần, chống căng thẳng, chữa mất ngủ, cải thiện chứng chán ăn, sút cân, đốt cháy mỡ thừa, kiểm soát đường huyết, cân nặng, chống lão hóa… Đây là bài thuốc quý mà trước đây chỉ giới quý tộc mới có điều kiện để sử dụng bồi bổ sức khỏe và chữa bệnh.
Món ngon từ giảo cổ lam
Ngọn và lá cây giảo cổ lam tươi còn được chế biến thành các món ăn như xào, nấu canh…Giảo cổ lam sẽ là sự lựa chọn tuyệt vời cho bữa ăn hàng ngày nhờ hương vị đặc biệt và giá trị dinh dưỡng cao, rất tốt cho sức khỏe.
Món giảo cổ lam xào tỏi
 |
Giảo cổ lam xào tỏi có vị hơi nhặng nhặng đắng, cộng thêm vị ngọt đầu lưỡi khiến bạn nhớ vị này mãi. Bạn chỉ xào đơn giản như món rau xào bình thường. Rất dễ ăn mà còn rất tốt cho sức khỏe.
Món canh trứng giảo cổ lam
 |
Rau giảo cổ lam làm thức ăn bổ dưỡng, vị ngọt, ăn rất lạ miệng.
Món canh trứng giảo cổ lam có cách chế biến đơn giản nhưng hương vị có vị đắng lạ.
Bạn chỉ cần nấu sôi nước lên cho lá giảo cổ lam vào
Sau đó đánh thêm 1 quả trứng.
Vị ngọt thanh hơi đắng của giảo cổ lam kết hợp với vị thơm, quyện béo của trứng sẽ tạo nên một món canh vị rất lạ.
Ai không nên sử dụng giảo cổ lam?
Mặc dù có nhiều công dụng tốt nhưng những đối tượng sau đây không nên dùng giảo cổ lam:
Phụ nữ đang mang thai và nuôi con cho bú: Một loại hoạt chất tìm thấy trong giảo cổ lam được nghiên cứu là có khả năng ảnh hưởng đến những dị tật bẩm sinh xuất hiện trong thai kỳ.
Người mắc bệnh tự miễn hoặc đang dùng thuốc làm giảm hệ miễn dịch: Người mắc bệnh tự miễn như lupus, đa xơ cứng, viêm khớp dạng thấp, ... không được dùng giảo cổ lam vì có thể kích thích hệ miễn dịch và làm tăng triệu chứng của bệnh, làm giảm hiệu quả thuốc hạ miễn dịch.
Người chuẩn bị phẫu thuật hoặc mắc chứng rối loạn xuất huyết: Giảo cổ lam có thể làm chậm quá trình đông máu và làm tăng nguy cơ chảy máu khi phẫu thuật hoặc sau phẫu thuật. Trước khi phẫu thuật 2 tuần cần ngừng sử dụng giảo cổ lam.
