Cá mè vinh tươi |
Cá mè vinh là loại cá có thịt ngon ngọt, được xem là đặc sản riêng biệt vùng vùng sông nước miền Tây. Tuy chúng có nhiều xương, nhưng cá mè vẫn được xem là một trong những loại thực phẩm phổ biến trên bàn ăn của mỗi gia đình.
Cá mè vinh sống nhiều trên sông Tiền, họ cá chép, vảy trắng, thịt ngọt, ăn rất béo nhưng nhiều xương hom, được liệt vào hàng đặc sản của sông nước. Mùa này, đi trên sông Tiền qua các cù lao Ngũ Hiệp, Tân Phong, cồn Tròn, cồn Bầu… của Tiền Giang, cồn Phú Đa của Bến Tre, Đồng Phú, Bình Hoà Phước của Vĩnh Long, chỗ nào cũng thấy ngư dân săn cá mè vinh.
Ông Năm Yên, lão ngư ở cù lao Tân Phong, nói có nhiều cách săn cá mè vinh như thả lưới, đi chài, bao chà… nhưng kỳ thú nhất vẫn là đi vợt cá. Đợi con nước vừa đứng lớn, quơ một nắm lá cứt quạ, bìm bìm, hắc sửu (là những loại dây leo mọc hoang, thức ăn khoái khẩu của cá mè vinh) cột lại thành chùm thả xuống nước và ngồi trên xuồng rung đùi đợi cá tới ăn. Nhiều người kỳ công còn kiếm cho bằng được một chùm bông lúa vừa chín tới, bảo đảm nhạy cá hơn lá cỏ dại gấp mấy lần.
Mắm cá mè vinh chỉ nhìn thôi cũng thèm |
Cá mè vinh thường đi bầy đàn, nghe mùi lá cỏ hoặc lúa chín, xúm nhau lại rỉa. Lúc này ngư dân chỉ việc dùng một cây vợt dài, cán làm bằng thân cây trúc, phía cuối vợt là một tấm lưới rộng, nhẹ nhàng đưa xuống sâu phía dưới chùm lá cỏ, bông lúa, từ từ nâng lên, thế nào cũng tóm được một vài chú cá mè vinh đang mê mồi. Theo ông Năm Yên, đi vợt thường bắt được những con cá mè vinh to bằng bàn tay người lớn, nhưng cũng có khi may mắn bắt được những chú “cá cụ” nặng một, hai ký lô.
Nói đến món mắm, chắc mọi người thường nghĩ ngay đến mắm cá lóc, cá trèn, cá linh, cá sặt…vốn được bày bán phổ biến ngoài chợ. Nhưng từ khi được thưởng thức món mắm cá mè vinh chiên thì tôi lại đâm ghiền loại mắm làm từ loại cá này.
Ở miền quê khi vào mùa nước nổi, tức khoảng tháng tám, tháng chín bà con đi giăng lưới, quăng chài hoặc làm mồi dụ cá bằng cách cột các chùm lúa bên dưới giề lục bình rồi dùng vợt để hớt lên là bắt được một loại cá ngon của miền quê sông nước.
Con cá còn tươi rói với vảy màu trắng lấp lánh, cái bụng mập ú mỡ màng, có con lớn hơn bàn tay người lớn. Đó là con cá mè vinh, một loại cá sống ở vùng nước ngọt, thịt ngon, mặc dù khi ăn phải khéo léo vì trong thịt chúng có nhiều xương.
Ngày nay những con cá mè vinh ngoài sông cũng đã thưa vắng rồi, nhưng không sao, nguồn cá mè vinh ngoài tự nhiên khó tìm thì giờ đây đã được bổ sung bằng nguồn cá mè vinh nuôi bè, nuôi trong ao vườn, ngoài ruộng lúa… Dù là cá nuôi nhưng khi được tẩm ướp, chế biến đúng điệu đã trở thành những món ăn rất đỗi ngon lành.
Khách hàng rất quan tâm đến sản phẩm mắm cá mè vinh |
Ngoài món cá mè vinh kho lạt, chiên tươi ăn rất “hao cơm”, nhất là phần bụng với lớp mỡ thiệt béo, cặp trứng bùi bùi, chiếc đầu nhiều sụn và vảy cá giòn giòn, nhưng người ăn vẫn còn e ngại vì cá mè vinh có nhiều xương hom.
Vì thế cá mè vinh còn được bà con làm mắm để dành ăn dần. Mắm cá mè vinh với bí quyết tẩm ướp theo nhiều công đoạn, kéo dài trong mấy tháng trời để các gia vị có thời gian ngấm vào thớ cá, nên con mắm khi giở ra dùng có mùi thơm quyến rũ, đặc biệt là theo thời gian những chiếc xương hom trong cá cũng biến mất.
Mắm cá mè vinh chưng để ăn cơm, nhưng nếu đem chiên thì ngon trên một bậc. Cách chế biến món mắm cá mè vinh chiên cũng đơn giản: Bắc chảo lên bếp đổ nước xăm xắp, rồi cho con mắm vào để lửa liu riu. Kế tiếp cho nước chao mắm, thêm gia vị đường, tỏi, bột ngọt, tóp mỡ vào. Khi thấy nước trong chảo sền sệt, rắc vào chút tiêu xay cho thơm rồi tắt bếp.
Món mắm cá mè vinh chiên ăn kèm với các loại rau sống, chuối chát, dưa leo, cà chua là số một, ăn mà như thấy cả một khung trời miền Tây sông nước bao la hiện về bên góc bếp.