Tín hiệu đáng mừng
Ông Phạm Văn Điển, Phó Tổng cục trưởng Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT) cho bết, từ đầu năm đến hết tháng 6/2020, xuất khẩu (XK) đồ gỗ và lâm sản ước đạt trên 5,3 tỷ USD, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm 2019.
Hiện nay, ván dán Việt Nam XK tới trên 70 quốc gia và vùng lãnh thổ, trị giá XK năm 2019 đạt 688 triệu USD, tăng 3% so với năm 2018. Trong đó, XK sang Hoa Kỳ đạt 304 triệu USD, tăng 60,3%. Nửa đầu năm nay, XK ván dán đạt 364,8 triệu USD, tăng 18,9% so với cùng kỳ năm 2019; trong đó XK sang Hoa Kỳ đạt 149,6 triệu USD, tăng 19%. Với nhu cầu càng lớn của thế giới, đây được xác định là ngành hàng giàu tiềm năng trong sản xuất gỗ của Việt Nam.
Gỗ Việt Nam đang mở rộng thị trường xuất khẩu
Để tháo gỡ cho doanh nghiệp bị ảnh hưởng của dịch Covid-19, Tổng cục đã phối hợp cùng Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam trực tiếp đến doanh nghiệp để nắm bắt khó khăn, báo cáo Thủ tướng đưa doanh nghiệp chế biến gỗ vào nhóm đối tượng được hỗ trợ do tác động bởi dịch Covid-19.
Thường trực Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn cho rằng, nửa đầu năm nay, thị trường thế giới rất khó khăn do dịch Covid-19, nhưng kim ngạch xuất khẩu lâm sản vẫn tăng so với cùng kỳ năm 2019. "Không có lý do gì không thể bứt phá để đạt mục tiêu xuất khẩu 11,75 - 12 tỷ USD", ông Tuấn nói và nhấn mạnh "phải đạt 12 tỷ USD trở lên, để bù đắp vào giảm tăng trưởng của các ngành khác".
Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng, trong nửa năm còn lại và một thời gian nữa, ngành lâm nghiệp sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng của dịch Covid-19. Cùng đó, tình trạng hạn hán, thiếu nước gây nguy cơ cháy rừng rất cao.
Siết chặt quản lý
Thường trực Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn lưu ý, với thị trường, ngoài tác động do dịch Covid-19, một số sản phẩm gỗ đang chịu những rào cản thương mại như các vụ kiện chống bán phá giá, gian lận xuất xứ…như với Mỹ, Hàn Quốc, Ấn Độ. “Đó là những mặt hàng có giá trị xuất khẩu không lớn so với tổng giá trị xuất khẩu của ngành nhưng sẽ ảnh hưởng đến uy tín quốc gia, uy tín ngành hàng, do đó phải tập trung xử lý", ông Tuấn nói.
Từ ngày 4/1/2018, Hoa Kỳ áp thuế chống bán phá giá từ 171-183,36%; thuế chống trợ cấp từ 22-194,8% đối với đơn hàng ván dán trang trí bằng gỗ cứng (gỗ nhiệt đới) và một số tấm phủ veneer nhập khẩu từ Trung Quốc.
Với Việt Nam, ngày 9/6/2020, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã thông báo khởi xướng điều tra chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp sản phẩm ván dán có nguồn gốc từ Việt Nam nhập khẩu (NK) vào Hoa Kỳ. “Bản chất của việc Hoa Kỳ điều tra đối với ván dán Việt Nam là điều tra về xuất xứ sản phẩm”, ông Tuấn nói.
Cần loại bỏ doanh nghiệp gỗ buôn bán phi pháp
Ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đánh giá khối lượng ván dán XK sang Hoa Kỳ khá lớn, nhiều sản phẩm có giá trị cao. Bởi vậy, nếu thực sự bị phía Hoa Kỳ áp thuế sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng.
“Tuy vậy, phía Hoa Kỳ khởi xướng điều tra với thái độ khá thiện chí, khẳng định việc này chỉ nhằm vào các nhà sản xuất, XK đang bị Hoa Kỳ áp thuế mà có hành vi lẩn tránh chứ không “nhắm” vào DN Việt Nam. Hy vọng phía Hoa Kỳ sẽ cá thể hóa chứ không phải điều tra toàn bộ DN XK ván dán đi Hoa Kỳ”, ông Hoài nói.
Từ góc độ cơ quan hải quan, bà Nguyên Phạm Như Hà, Phó Phòng Giám quản 4, Cục Giám sát quản lý (Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính) chia sẻ, ngay từ khi xảy ra căng thẳng thương mại Trung Quốc-Hoa Kỳ, Tổng cục Hải quan đã chủ động kiểm soát hàng hóa XK có nghi ngờ gian lận, lẩn tránh thuế chống bán phá giá. Mặt hàng gỗ, sản phẩm từ gỗ, ván dán… là một số trong nhiều mặt hàng Tổng cục Hải quan tập trung nguồn lực vào kiểm tra, giám sát gian lận xuất xứ.
Từ tháng 4 đến tháng 7/2020, Tổng cục cũng phối hợp với Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam trao đổi về danh sách những DN có nghi ngờ gian lận. Ngoài ra, hiện Tổng cục Hải quan có chuyên đề về điều tra chống lẩn tránh thuế ván dán, đã xác định một số DN nghi ngờ và đang tiến hành kiểm tra, xác minh. Cục Kiểm tra sau thông quan (Tổng cục Hải quan) quan đã có văn bản gửi Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam để phối hợp đưa ra danh sách DN có khả năng cao nhất, tránh kiểm tra tràn lan.
Thường trực Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn yêu cầu Tổng cục Lâm nghiệp triển khai tích cực Hiệp định đối tác tự nguyện giữa Liên minh châu Âu và Việt Nam về thực thi lâm luật, quản trị rừng và thương mại lâm sản (VPA/FLEGT), nắm bắt đón cơ hội của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA).
Theo Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam: “Cần hết sức tỉnh táo, không phải tất cả DN FDI đều gian lận. Nếu DN FDI nào làm đúng thì hoan nghênh, làm sai phải chịu phạt. Hiệp hội kiến nghị các địa phương cần kiên quyết để loại bỏ DN làm ăn phi pháp”.
Hà Linh
