Giọt mật chắt chiu từ hoa sú: Câu chuyện thương hiệu giữa rừng xanh

Mật ong sau khi quay xong được đổ vào từng can. Ảnh: Công Luật/TTXVN.

Nhộn nhịp mùa ong về lấy mật

TTXVN đưa tin, khi bình minh vừa ló rạng, những khu vực ven rừng ngập mặn tại vùng đệm Vườn quốc gia Xuân Thủy (tỉnh Ninh Bình) đã rộn ràng âm thanh của tiếng ong vo ve, tiếng quay mật rộn rã và tiếng người lao động hối hả. Đây là thời điểm cao điểm mùa hoa sú, hoa vẹt – loài cây đặc trưng trong hệ sinh thái rừng ngập mặn – nở rộ, thu hút hàng ngàn đàn ong từ khắp nơi kéo về.

Tại điểm đặt hơn 700 đàn ong của ông Nguyễn Văn Tùng, không khí từ sáng sớm đã trở nên nhộn nhịp. Ông Tùng cho biết đây là lần thứ ba trong mùa vụ năm nay ông tiến hành quay mật. Tuy nhiên, thời tiết bất lợi khiến hoa sú và vẹt nở muộn, sản lượng mật thu được cũng giảm mạnh so với mọi năm, đợt này chỉ ước khoảng 3 tạ.

Thông thường, người nuôi ong có thể thu hoạch từ 5-8 đợt mật mỗi vụ, nhưng năm nay, với tình hình thời tiết không thuận lợi, nhiều chủ ong dự báo chỉ còn tối đa 2 đợt quay mật nữa. Để đảm bảo chất lượng mật và sức khỏe cho đàn ong, ông Tùng lựa chọn thu hoạch vào buổi sáng sớm từ 5-9 giờ. Mỗi lần quay mật, ông thuê từ 10-12 lao động địa phương, với mức công dao động 300.000-400.000 đồng/người/ngày.

Không riêng ông Tùng, anh Nguyễn Văn Khánh – một chủ ong từ xã Giao Phúc – cũng gặp tình trạng tương tự. Với 130 đàn ong được đặt ven đê nơi có mật độ cây sú vẹt dày đặc, anh Khánh cho biết chỉ mới thu được một đợt mật từ hoa sú, còn hoa vẹt vẫn chưa có sản lượng đáng kể. Tổng lượng mật thu được mới chỉ hơn 2 tạ – giảm một nửa so với năm ngoái.

Tuy vậy, một điểm tích cực là giá bán mật vẫn ổn định ở mức 60.000 – 80.000 đồng/kg và được thương lái tiêu thụ nhanh chóng. Mật ong sú vẹt từ Xuân Thủy được đánh giá cao nhờ màu sắc sáng, vị thanh nhẹ và đặc biệt là sạch, bởi các loài sú vẹt mọc tự nhiên, không chịu tác động của thuốc bảo vệ thực vật.

Đòn bẩy từ thương hiệu và công nghệ chế biến

Sản phẩm mật ong được khai thác từ Vườn quốc gia Xuân Thủy.

Nằm trong vùng lõi Khu Dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng, Vườn quốc gia Xuân Thủy không chỉ là nơi bảo tồn đa dạng sinh học mà còn là điểm tựa phát triển sinh kế bền vững cho người dân – đặc biệt là nghề nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn.

Theo ông Vũ Quốc Đạt, Phó Giám đốc Vườn quốc gia Xuân Thủy, năm nay có 17 hộ nuôi ong đưa khoảng 8.000 đàn ong về khu vực để lấy mật. Sản lượng mật dự kiến đạt từ 70-80 tấn. Để hỗ trợ người dân, Vườn quốc gia đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương trong việc xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại và ứng dụng công nghệ.

Hiện nay, sản phẩm mật ong của Xuân Thủy đã đạt chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh, tạo được niềm tin với người tiêu dùng trong và ngoài khu vực. Vườn quốc gia còn tạo điều kiện để người nuôi ong được sử dụng nhãn hiệu chứng nhận, tham gia vào chuỗi liên kết từ khâu nuôi, thu hoạch đến chế biến và tiêu thụ sản phẩm.

Đáng chú ý, Vườn quốc gia Xuân Thủy đã nghiên cứu và ứng dụng thành công công nghệ “hạ thủy phần” – giúp loại bỏ tạp chất mà không làm tăng nhiệt độ, giữ nguyên hàm lượng dinh dưỡng và màu sắc tự nhiên của mật ong. Sau quá trình này, hàm lượng nước trong mật giảm xuống dưới 20%, giúp kéo dài thời gian bảo quản và hạn chế tình trạng nấm mốc, lên men. Nhờ chất lượng được cải thiện, giá trị thương mại của mật ong OCOP cũng cao hơn 10-20% so với mật thông thường.

Bên cạnh đó, các hội chợ, triển lãm nông sản trong và ngoài tỉnh cũng là nơi Vườn quốc gia tích cực đưa sản phẩm mật ong tiếp cận người tiêu dùng, từ đó mở rộng thị trường tiêu thụ. Nhờ vậy, mật ong sú vẹt Xuân Thủy không chỉ là sản phẩm địa phương, mà đang từng bước ghi dấu trên thị trường trong nước với tư cách một sản phẩm sạch, an toàn và mang bản sắc vùng sinh thái đặc thù.

Từ một nghề truyền thống mang tính mùa vụ, nhờ sự hỗ trợ của Vườn quốc gia Xuân Thủy, nghề nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn đang dần chuyển mình theo hướng chuyên nghiệp và bền vững. Không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, những giọt mật ngọt từ hoa sú, hoa vẹt còn mang theo tinh túy của thiên nhiên Xuân Thủy, lan tỏa thương hiệu nông sản sạch của vùng đất ngập mặn giàu tiềm năng.

Mật ong rừng Am Các

Những lưu ý khi sử dụng mật ong