Đào tạo, nâng cao kiến thức cho người lao động nông thôn
Tại Nam Định, nông nghiệp và chăn nuôi được xem là ngành chủ đạo trong kinh tế nông thôn. Ngoài ra, Nam Định còn có những lợi thế về du lịch và sản xuất thủ công mỹ nghệ. Tuy nhiên, đời sống người dân nông thôn tại Nam Định vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là về mặt kinh tế. Nhiều hộ gia đình vẫn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm ổn định, thu nhập còn thấp, đời sống chưa được nâng cao.
Tính đến tháng 9/2022, toàn tỉnh Nam Định còn 11.027 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 1,73% và 32.062 hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 5,04% (theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025).
Do đó, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Nam Định đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chỉ thị số 19-CT/TW và các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, của tỉnh về công tác dạy nghề cho lao động nông thôn với nhiều hình thức như phát hành bản tin, tờ rơi, cẩm nang… để tuyên truyền, phổ biến về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về lĩnh vực dạy nghề và việc làm, năng lực đào tạo nghề của tỉnh...
Trong những năm gần đây, Nam Định đã tập trung mạnh mẽ vào việc đẩy mạnh các hoạt động đào tạo nghề cho người lao động tại địa phương. Năm 2022, thành phố đã triển khai hơn 100 khóa đào tạo nghề, thu hút gần 3.000 học viên tham gia. Các khóa đào tạo tập trung vào các nghề trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông sản, mỹ thuật, thủ công mỹ nghệ và du lịch.
Chương trình đào tạo nghề của Nam Định không chỉ tập trung vào việc cung cấp kiến thức về nghề nghiệp mà còn nhắm mục tiêu đào tạo cho người lao động các kỹ năng mềm cần thiết để có thể tự tin trong công việc và giao tiếp hiệu quả với đồng nghiệp và khách hàng.
Đội ngũ giáo viên dạy nghề thường xuyên được tỉnh quan tâm, bổ sung về số lượng, nâng cao về chất lượng. Đến nay có 1.582 giáo viên, cán bộ quản lý dạy nghề (số có trình độ tiến sĩ, thạc sĩ chiếm 28,2%, số có trình độ đại học chiếm 55,2%; 100% nhà giáo có nghiệp vụ sư phạm; 71,4% nhà giáo có trình độ kỹ năng nghề đảm nhiệm dạy thực hành và tích hợp; trình độ ngoại ngữ, tin học theo tiêu chuẩn chiếm 90% và 92,5%).
Ngoài ra, các cơ sở dạy nghề cho lao động nông thôn thường xuyên ký hợp đồng thỉnh giảng với giảng viên của các trường đại học, cán bộ khoa học của Trung tâm Khuyến công, khuyến nông, Phòng NN&PTNT các huyện, các nghệ nhân tại các làng nghề La Xuyên, Tống Xá, Hải Minh, Vân Chàng, Xuân Tiến... cùng tham gia dạy nghề.
Thống kê từ năm 2011 đến 2020, toàn tỉnh Nam Định có 22.346 nông dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp được học nghề; trên 56 nghìn lao động nông thôn được hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng.
Nhóm nghề nông nghiệp được hỗ trợ đào tạo chủ yếu: chăn nuôi gà, vịt, ngan, ngỗng; chăn nuôi lợn nái, lợn thịt; trồng cây lương thực thực phẩm; nuôi cá nước ngọt, ba ba, ếch; nghề nuôi tôm, cua biển, ngao; trồng nấm; chăm sóc, uốn, cắt tỉa cây cảnh; trồng rau...
Nhiều khó khăn còn phải đối mặt
Đào tạo nghề là giải pháp hữu hiệu để giải quyết vấn đề thất nghiệp, tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động và cải thiện đời sống của người dân nông thôn. Với sự đầu tư vào việc đào tạo nghề cho người lao động ở nông thôn, Nam Định đang góp phần đáng kể vào sự phát triển kinh tế của địa phương và cải thiện cuộc sống của người dân.
Trong quá trình thực hiện đào tạo nghề cho người lao động nông thôn tại Nam Định, các đơn vị đào tạo và các cơ quan chức năng đã phải đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn. Đặc biệt, việc tìm kiếm nguồn tài trợ để triển khai các hoạt động đào tạo, trang bị phương tiện và thiết bị đào tạo, cũng như cung cấp đủ giáo trình và đội ngũ giảng viên là những vấn đề đang được quan tâm. Tuy nhiên, những nỗ lực này đang được đánh giá là mang lại những kết quả tích cực, đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế nông thôn và nâng cao đời sống người dân tại Nam Định.
Theo các chuyên gia, đào tạo nghề cho người lao động nông thôn là một trong những giải pháp quan trọng để giải quyết vấn đề thất nghiệp, giảm bớt tình trạng di cư sang thành thị của người dân nông thôn. Để đạt được hiệu quả cao nhất, đào tạo nghề phải được thiết kế đúng mục tiêu, phù hợp với nhu cầu thực tế của thị trường lao động. Đồng thời, cần có sự hỗ trợ về tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo, cũng như đội ngũ giáo viên chất lượng để đảm bảo chất lượng đào tạo.
Tại Nam Định, các chương trình đào tạo nghề đã được triển khai rộng rãi, với sự hỗ trợ tài chính từ các nguồn kinh phí của Chính phủ, tỉnh, các tổ chức quốc tế và các nhà tài trợ khác. Các đơn vị đào tạo đã tập trung vào việc nghiên cứu và thiết kế các chương trình đào tạo phù hợp với các nghề đang được ưa chuộng trên địa bàn, như trồng trọt, chăn nuôi, gia công chế biến, nghề mộc, sơn, điện, nước, may mặc, cơ khí, điện tử, tin học...
Đặt mục tiêu đào tạo
UBND tỉnh Nam Định đã ban hành Kế hoạch số 41 ngày 30/3/2022 về thực hiện Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, tỉnh phấn đấu đến năm 2030, tỷ lệ lao động nông thôn được đào tạo đạt trên 75%; thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng gấp trên 1,7 lần so với năm 2020; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm xuống còn dưới 0,15%.
Đến năm 2050, Nam Định trở thành một trong những tỉnh phát triển khá của cả nước, trong đó nông nghiệp phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả cao, thân thiện với môi trường. Nông thôn không còn hộ nghèo và trở thành “nơi đáng sống”, văn minh, xanh - sạch - đẹp với điều kiện sống, thu nhập dân cư nông thôn tiệm cận và kết nối chặt chẽ, hài hòa với đô thị.
Để thực hiện mục tiêu trên, tỉnh Nam Định chỉ đạo đổi mới hình thức tổ chức và nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho nông dân, lao động trẻ nông thôn muốn khởi nghiệp các kỹ năng về nông nghiệp, kỹ năng mới đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và thực hiện chuyển đổi số, kinh tế số theo hướng “trí thức hóa nông dân”.
Phát huy mạnh mẽ tiềm năng sáng tạo của người dân nông thôn, chuyển mạnh sang đào tạo theo nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động, gắn với giải quyết việc làm, xu hướng và nhu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn của từng địa phương.