Kinh tế nông thôn Hà Nội bứt tốc nhờ chính sách đòn bẩy

Chuyển biến tích cực từ nền tảng chính sách

Sản phẩm gốm sứ Bát Tràng được nhiều khách hàng trong nước và quốc tế biết đến, ưa chuộng.

Việc Thành ủy Hà Nội ban hành Chương trình số 04-CTr/TU ngày 17-3-2021 đã trở thành đòn bẩy cho nhiều thay đổi tại khu vực nông thôn. Chương trình đặt mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, nâng cao chất lượng sống cho nông dân trong giai đoạn 2021-2025.

Theo ông Nguyễn Xuân Đại - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, nhờ sự chỉ đạo xuyên suốt, toàn diện của chương trình này, mọi lĩnh vực tại nông thôn Hà Nội đều có bước phát triển đáng kể. Năm 2024, tổng giá trị sản xuất của ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt hơn 42.721 tỷ đồng, tăng 2,51% so với năm trước. Dự báo trong 6 tháng đầu năm 2025, mức tăng trưởng của lĩnh vực nông nghiệp và môi trường sẽ đạt trên 1,98%.

Tại huyện Thanh Oai, Chủ tịch UBND huyện Bùi Văn Sáng ghi nhận chuyển biến rõ nét ở các hợp tác xã kiểu mới và mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Huyện hiện có 13 mô hình sản xuất theo hướng hiện đại, 3 mô hình khép kín và gần 20 hợp tác xã kiểu mới đang hoạt động hiệu quả. Nhờ vậy, khu vực nông thôn ở đây từng bước chuyển đổi theo hướng tích cực, đáp ứng tốt yêu cầu phát triển chung của Thủ đô.

Trên quy mô toàn thành phố, các hợp tác xã và làng nghề chính là hai lực lượng được xác định là động lực chủ đạo cho kinh tế nông thôn. Phó Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, toàn bộ 382 xã của thành phố hiện đã có hợp tác xã hoạt động theo đúng Luật Hợp tác xã năm 2012. Những hợp tác xã này không chỉ phục vụ sản xuất cho các thành viên mà còn góp phần tạo ra sức cạnh tranh với các thành phần kinh tế khác. Ngoài ra, nhiều đơn vị đã chủ động đầu tư hạ tầng sản xuất, đổi mới thiết bị máy móc, phát triển chăn nuôi theo hướng công nghệ cao để gia tăng năng suất và chất lượng.

Bên cạnh đó, hệ thống làng nghề Hà Nội đang ngày càng phát huy vai trò trong việc giữ gìn bản sắc địa phương và tạo việc làm cho hàng triệu lao động. Hiện nay, Hà Nội có 1.350 làng nghề, làng có nghề và làng nghề truyền thống, trong đó có 337 làng nghề được công nhận chính thức. Tất cả đã được xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát triển theo hướng bền vững. Các hoạt động tuyên truyền, phổ biến về vai trò và tầm quan trọng của làng nghề trong phát triển kinh tế - xã hội đã và đang được triển khai đồng bộ tại 25 quận, huyện và thị xã trên địa bàn.

Chiến lược mới cho phát triển có trọng tâm

Nguồn lực từ làng nghề cũng cần được khai thác triệt để thông qua việc gắn với chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm).

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, muốn kinh tế nông thôn phát triển bền vững thì Hà Nội cần tiếp tục tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng hiện đại và bền vững, trong đó làng nghề và hợp tác xã phải là điểm tựa. Việc tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số vào sản xuất nông nghiệp và quản trị hợp tác xã cần được đẩy mạnh. Đồng thời, thành phố cũng cần nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn, đảm bảo đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp và các mô hình kinh tế tại địa phương.

Ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, Hà Nội có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế nông thôn nhưng lại thiếu chính sách mang tính đột phá dành riêng cho khu vực này. Để cải thiện tình hình, thành phố cần thu hút thêm đầu tư để hiện đại hóa hạ tầng sản xuất nông nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu quả truyền thông chính sách nhằm lan tỏa nhận thức phát triển bền vững trong nông thôn.

Nguồn lực từ làng nghề cũng cần được khai thác triệt để thông qua việc gắn với chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm). Đây là cách để nâng tầm thương hiệu sản phẩm làng nghề, mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao giá trị gia tăng. Bên cạnh đó, việc phát triển các cụm công nghiệp làng nghề theo hướng xanh – sạch cũng là giải pháp hữu hiệu nhằm bảo đảm phát triển bền vững trong bối cảnh áp lực môi trường ngày càng lớn.

Ông Nguyễn Mạnh Quyền - Phó Chủ tịch UBND TP.Hà Nội nhấn mạnh rằng, trong chiến lược đô thị hóa theo hướng xanh, thì nông thôn cũng cần xanh, sạch và phát triển hài hòa. Vì vậy, việc tích hợp phát triển du lịch nông nghiệp, du lịch trải nghiệm vào không gian nông thôn đang được thành phố đặc biệt quan tâm. Mô hình này không chỉ giúp tăng thu nhập cho người dân mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa và kết nối cộng đồng.

Để thực hiện thành công định hướng này, Hà Nội cần xây dựng tư duy phát triển đa giá trị trong không gian nông thôn. Các vùng nông thôn của thành phố hiện đang sở hữu nguồn tài nguyên tự nhiên, văn hóa và nhân văn phong phú, có thể trở thành lợi thế riêng trong phát triển du lịch nông nghiệp. Việc đưa các tiêu chí, tiêu chuẩn kỹ thuật về du lịch nông thôn vào quy hoạch tổng thể sẽ giúp các địa phương có định hướng rõ ràng và bền vững hơn. Cùng với đó, thành phố cũng cần hoàn thiện hệ thống chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư và phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù gắn với nông nghiệp, tạo đà thúc đẩy kinh tế nông thôn bước sang giai đoạn phát triển mới, toàn diện và sâu rộng hơn.

Hàng Việt "lên ngôi" nhờ làn sóng mở rộng chuỗi bán lẻ hiện đại

Chợ quê khoác áo mới, hàng Việt bứt tốc nhờ điểm bán hiện đại

Du lịch nông thôn: Động lực mới xây dựng nông thôn mới ở Thanh Hóa

OCOP – Sức sống mới từ những giá trị quê hương

Liên kết số, nâng tầm giá trị sản phẩm OCOP