Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Anh

Ảnh minh họa. (Nguồn: AP)

Ngày 15/12, Bộ Công Thương Việt Nam đã tổ chức hội thảo “Triển vọng thương mại Việt Nam-Vương quốc Anh: Cơ hội và thách thức trong bối cảnh hậu Brexit và dịch COVID-19” theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với sự tham dự của đại diện Bộ Công thương, Hội đồng kinh doanh ASEAN-Anh, Thương vụ Việt Nam tại Anh và các doanh nghiệp hai nước.

Những con số ấn tượng về thương mại Việt Nam - Anh

Trong bối cảnh dịch COVID-19, thương mại Việt Nam-Anh vẫn có những bước phát triển tích cực. Vương quốc Anh hiện là một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại châu Âu, đứng thứ 9 trong số các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, trong khi Việt Nam là đối tác thương mại hàng đầu của Anh tại ASEAN và đứng thứ 26 trong số đối tác xuất khẩu của Anh trên thế giới.

Với việc Hiệp định Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Vương quốc Anh và Bắc Ai-len (UKVFTA) đi vào thực thi, thương mại hai nước vẫn tăng trưởng ấn tượng bất chấp việc chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy do đai dịch COVID-19.

Tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 6,02 tỷ USD trong 11 tháng năm 2021, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó xuất khẩu đạt 5,2 tỷ USD tăng 15,6%; nhập khẩu đạt khoảng 778,2 triệu USD tăng 27,3%.

Hầu hết các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Anh đều tăng trưởng tốt. Các mặt hàng tăng trưởng cao gồm sắt thép; cao su; nông sản; sản phẩm mây, tre, cói và thảm; hạt tiêu; phương tiện vận tải và phụ tùng; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác.

Về đầu tư, Tính đến tháng 11 năm 2021, Vương quốc Anh có tổng cộng 447 dự án đầu tư nước ngoài FDI vào Việt Nam, chiếm 1,3% số dự án FDI của cả nước, với tổng vốn đầu tư đăng ký còn hiệu lực đạt gần 4 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 1% trong tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký tại Việt Nam. Đầu tư của Anh tại Việt Nam có xu hướng tăng nhẹ kể từ khi người dân Anh bỏ phiếu việc Anh rời EU.

UKVFTA - động lực lớn thúc đẩy hợp tác kinh tế Việt Nam - Anh

Phát biểu tại hội thảo, ông Gibbon, Giám đốc điều hành Hội đồng Kinh doanh Anh-ASEAN cho rằng Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-Anh có hiệu lực là động lực lớn thúc đẩy hợp tác kinh tế trong quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước. Hàng loạt các chuyến thăm cấp cao đã được diễn ra cấp Thủ tướng, Bộ trưởng, Quốc vụ khanh giữa hai nước trong năm nay. Tất cả đều nhấn mạnh tầm quan trọng về quan hệ kinh tế giữa hai nước trong bối cảnh kinh tế toàn cầu thay đổi như hiện nay.

Vương quốc Anh đã bày tỏ rõ quan điểm giúp đỡ Việt Nam tiến nhanh trong quá trình chuyển dịch năng lượng sang hướng xanh, bền vững hơn để thích nghi với biến đổi khí hậu bằng các hình thức cả về song phương và đa phương. Đồng thời, để cùng đồng hành đối phó với đại dịch COVID-19, Astra Zeneca đã cam kết đầu tư 90 triệu USD hỗ trợ năng lực sản xuất dược phẩm của Việt Nam. Tất cả những điều này đều khẳng định một tươi lai đầy triển vọng và tươi sáng cho quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Vương quốc Anh.

Các khách mời trực tiếp dự hội thảo “Triển vọng thương mại Việt Nam - Vương quốc Anh: Cơ hội và thách thức trong bối cảnh hậu Brexit và COVID-19”.

Tại hội thảo, ông Nguyễn Cảnh Cường, Tham tán thương mại Việt Nam tại Vương Quốc Anh nhận định, Hiệp định Thương mại UKVFTA đã kịp thay thế EVFTA từ ngày 1/1/2021 để duy trì ưu đãi cho giao thương với Việt Nam và Anh. Hơn thế nữa, Chính phủ Anh đang thực hiện chính sách tự do hóa thương mại cởi mở hơn, tự do hóa nhanh hơn, khuyến khích doanh nghiệp Anh củng cố quan hệ mạnh mẽ hơn nữa với các nước thuộc khu vực thương mại phát triển năng động trên thế giới trong đó có Việt Nam.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn cần phải quan tâm nghiên cứu kỹ về những quy định về tiêu chuẩn của Anh. Cụ thể hơn, thủ tục về chấp thuận các loại giấy chứng nhận, thủ tục kiểm soát hải quan, động thực vật, khai báo thuế, nộp thuế, tất cả những quy định này sẽ phải theo hướng dẫn mới từ phía Anh.

Công nghệ đóng vai trò then chốt quan trọng

Tại hội thảo, ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Thị trường Châu Âu – Châu Mỹ, Bộ Công Thương đã đề cập đến vấn đề chuyển đổi số doanh nghiệp hay áp dụng công nghệ để thích nghi trong thời điểm dịch COVID-19, cũng như tận dụng tối đa được Hiệp định để mở rộng thị trường sang Anh thành công.

Trả lời câu hỏi của ông Tạ Hoàng Linh về những khả năng hỗ trợ cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, bà Nguyễn Thúy Hạnh, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam đã có những chia sẻ, với bề dày kinh nghiệm của mình (hoạt động toàn cầu 160 năm và 117 năm ở thị trường Việt Nam), Standard Chartered có thể hỗ trợ hiệu quả doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam tăng cường dòng chảy thương mại với Vương quốc Anh, tham gia vào chuỗi cung ứng giữa hai nước.

Trong quá trình đó, công nghệ đóng vai trò then chốt quan trọng. Standard Chartered đã áp dụng những công nghệ mới nhất giúp kết nối doanh nghiệp và thúc đẩy giao thương. Những giải pháp công nghệ này đã được Standard Chartered áp dụng thành công ở thị trường nước ngoài và đang có kế hoạch áp dụng tại Việt Nam trong thời gian tới.

Ở góc độ của một doanh nghiệp hàng không, ông Hoàng Ngọc Thạch - Giám đốc cấp cao Phụ trách thương mại hãng hàng không Bamboo Airways, nhấn mạnh “về bản chất hàng không không – du lịch và trao đổi kinh tế luôn song hành với nhau. Do đó, các doanh nghiệp cần đồng hành trong hành trình tiếp cận và phục vụ các thị trường tiềm năng, tạo nền tảng để thúc đẩy hoạt động giao thương, xuất nhập khẩu hàng hóa cũng như mở rộng tiềm năng du lịch của Việt Nam đến với thế giới”.

Bamboo Airways đang triển khai áp dụng những giải pháp công nghệ tiên tiến, hướng tới chất lượng dịch vụ 5 sao phục vụ khách hàng, trong đó có hoạt động vận chuyển hành khách và hàng hóa sang Vương quốc Anh. Có thể nói, việc ký kết mở đường bay thẳng tới Anh trong chuyến thăm Anh, Pháp vừa rồi của Thủ tướng Chính phủ, Bamboo Airways không phải chỉ chấp nhận rủi ro mà đã có những tính toán, tận dụng cơ hội từ Covid-19 để hiện thực hóa tầm nhìn của mình.

Cẩn trọng với rủi ro và đáp ứng được yêu cầu cạnh tranh

Theo bà Ngô Thị Thu Thủy, Giám đốc toàn quốc Phát triển Kinh doanh Tài trợ Thương mại HSBC Việt Nam, đã có những tư vấn bổ ích cho các doanh nghiệp trong giao thương với các đối tác nước ngoài, trong đó có thị trường Anh. Đó là, cần tận dụng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp để có thông tin tốt về đối tác. Các ngân hàng hoạt động thương mại toàn cầu lâu năm như HSBC thường có mạng lưới rất tốt hỗ trợ cho việc này. Ngoài ra, phương thức thanh toán LC (tín dụng thư – letter of credit) vẫn sẽ là một số các phương thanh toán quốc tế truyền thống nhưng hiệu quả, giúp đảm bảo khả năng thanh toán của người mua hàng.

Liên quan đến vấn đề thanh toán và xử lý đơn hàng với khách hàng bằng cách nào để an toàn nhất, bà Hoàng Hương Giang, Phó tổng giám đốc Tổng công ty May 10 chia sẻ, May 10 đã có hoạt động xuất hàng và kinh doanh rất thuận lợi với phía Anh từ năm 2009 và cho đến nay. Trong quá trình thương mại, hình thức thanh toán chủ yếu mà doanh nghiệp sử dụng vẫn chủ yếu là LC.

Thêm vào đó, bà Giang lưu ý các doanh nghiệp trong lĩnh vực thời trang cần đầu tư nhiều hơn về yếu tố “Đội ngũ bán hàng và thiết kế”, do đặc thù mặt hàng may mặc, bộ phận thị trường cùng bộ phận thiết kế sẽ làm việc với khách hàng để cho ra đời những mẫu sản phẩm và chào giá phù hợp và nhanh nhất. Thị trường Anh khá khó tính, họ yêu cầu hệ thống quản lý của nhà máy và tiêu chuẩn đánh giá vô cùng chặt chẽ, vì vậy May 10 luôn phải chấp nhận trải qua những đợt đánh giá hàng năm về trách nhiệm xã hội, an toàn sức khỏe người lao động.

Đưa ra lời khuyên đối với doanh nghiệp xuất khẩu vào thị trường Anh, Đại diện phía doanh nghiệp nhập khẩu nước ngoài, Dario Miraglia, Giám đốc Thương mại, Vestey Foods International, một doanh nghiệp lớn tiêu biểu của Anh trong nhập khẩu, phân phối, thực phẩm, rau củ chia sẻ, điều quan trọng là doanh nghiệp cần tìm hiểu, nghiên cứu kỹ nhu cầu thị trường và sau đó tìm đối tác kinh doanh thông qua nhiều kênh khác nhau như tìm hiểu trên website, liên hệ trực tiếp hoặc thông qua các quan hệ khác.

Ông Miraglia chỉ ra rằng ngoài các yêu cầu, tiêu chuẩn quốc tế chung, mỗi thị trường đều có quy định, thủ tục, giấy tờ riêng và doanh nghiệp nhập khẩu cần nắm vững các quy định này, nhấn mạnh đây là điều tối quan trọng và các doanh nghiệp cần trao đổi với các đối tác kinh doanh tại Anh để đáp ứng các yêu cầu này.

Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Hữu Hùng Cường, Giám đốc đối ngoại Tập đoàn FPT, cho rằng doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ về thị trường trước khi đầu tư, và nhấn mạnh văn hóa là yếu tố quan trọng cần được nghiên cứu kỹ lưỡng.