 |
| Cây dư thừa |
Tết Nguyên đán, mọi người thường ưu tiên bày những loại quả độc lạ, có hình dáng màu sắc bắt mắt, nhiều ý nghĩa để thờ cúng nhằm cầu mong một năm mới may mắn, nhiều tài lộc. Ngoài các loại quả truyền thống như chuối xanh và bưởi, nhiều người chọn mua thêm chùm sung, quả dừa, dưa hấu, đu đủ, thanh long, cam, xoài,... về bày mâm ngũ quả ngày Tết.
Đáng chú ý, mấy năm gần đây, loại quả có tên dư thừa luôn gây sốt trên thị trường Tết dù không ăn được. Quả này có màu vàng ươm, bóng, hình thù khá lạ với 5 tai xòe ra (phần thịt thừa) như hình bông hoa. Chúng có 5 phần “thịt dư” trên trái đều nhau thể hiện cho sự dư giả tròn đầy, sung túc, giá cũng sẽ đắt đỏ hơn những quả chỉ có 3-4 tai xòe ra.
Trái dư hay còn gọi là cà vú có sắc vàng ươm, bắt mắt, rất hợp để bày biện trên mâm ngũ quả của gia đình bạn vào dịp Tết nhưng chứa chất cực độc, có thể gây chết người.
 |
| Trái dư thừa đẹp mắt nhưng chứa chất kịch độc |
Vào dịp Tết, thị trường bày bán tràn lan các loại mặt hàng phục vụ cho Tết. Bên cạnh những loại mứt tết, hoa quả, hạt sấy khô để bày biện, ăn tết thì những loại quả được trang trí trên mâm ngũ quả cũng được chị em hết sức đầu tư.
Không chỉ dừng lại với những loại trái cây quen thuộc như quất, đu đủ, bưởi, chuối… cùng với thị hiếu và nhu cầu mới, nhiều người tiêu dùng muốn bày biện trên mâm ngũ quả những loại quả mới lạ hơn với những ý nghĩa cũng không kém cạnh gì. Một trong những loại quả rất được ưa chuộng vào dịp Tết hiện nay chính là trái dư hay còn gọi là quả cà vú.
Đúng như tên gọi là trái dư, người ta cho rằng những quả cà vú vàng ươm, bắt mắt này được gắn với quan niệm cầu xin cho một năm mới dư giả, lộc đầy nhà. Do đó, nhiều chị em đổ xô đi tìm mua loại quả có hình dạng như đào tiên này để bày lên mâm ngũ quả, mong bình yên, tài lộc sẽ đến trong cả năm.
Đặc biệt, không chỉ thịnh hành ở miền Tây, năm nay, trái dư đã xuất hiện tràn lan ngoài thị trường miền Bắc, nhất là Hà Nội. Trái dư khá đẹp mắt với màu vàng óng, hình dáng căng mọng, tròn đầy, lại có những u nồi ở phần cuống như những cánh hoa. Người ta cho rằng phải chọn loại dư có 5 cánh mới tốt, theo quan điểm của dân gian sinh, lão, bệnh, tử thì 5 cánh rơi vào chữ sinh, cánh dư phải đều. Loại quả này được trồng chủ yếu ở miền Tây như Đồng Tháp, Bến Tre…
Theo các tiểu thương, quả dư thừa có xuất xứ từ miền Tây, là loại quả quen thuộc thường được người Sài Gòn mua về chưng Tết. Thậm chí, quả này còn được trang trí thành cây cảnh Tết bán với giá từ 1,5-3 triệu đồng/chậu tùy loại.
Ở miền Bắc, đặc biệt là Hà Nội, dư thừa mới chỉ xuất hiện khoảng 3 năm trở lại đây và luôn gây sốt trên thị trường, được mọi người mua về bày mâm ngũ quả thờ Tết cho đẹp.
Năm nào cũng vậy, qua ngày 23 tháng Chạp, trái dư thừa lại được bày bán tràn lan từ chợ đầu mối cho tới các chợ lẻ trên địa bàn Hà Nội. Cụ thể, tại chợ đầu mối, dư thừa có giá bán sỉ 4.000-5.000 đồng/quả. Trong khi đó, ở chợ lẻ, dư thừa thường có giá 10.000-25.000 đồng/quả tùy loại.
Bà Thu Hương - tiểu thương tại chợ Ngọc Hà (Ba Đình, Hà Nội) - cho biết, cận Tết 2022, trung bình mỗi ngày bà thường bán hết 400-500 quả dư thừa. Bởi, khách thường mua số lượng 5 quả, 7 quả hay 9 quả, có khách còn mua mấy chục quả liền.
“Loại này bày mâm ngũ quả thì đẹp nhưng không ăn đượcc đâu nhé, có độc đó”, bà Thu Hương tiết lộ.
 |
| Chậu cảnh bán với giá từ 1,5-3 triệu đồng/chậu |
Theo Wikipedia, trái dư có tên khoa học là Solanum mammosum, là loài thực vật có hoa trong họ Cà. Cà vú dê là loại cây nhỏ, cứng cao tới 1,5 m, có lông dày và gai. Lá có phiến to, dài 10-15 cm, có gai đứng dẹp cao đến 2,5 cm ở gân và lông dày; cuống dài. Tán hoa ngoài nách lá, mang 3-4 hoa. Hoa màu vàng lam hay tím, đài có lông, cánh hoa hẹp... Tuy nhiên, trong loại quả này chứa chất cực độc mà không phải ai cũng biết.
Theo Wikipedia, trái dư chứa các chất solanine và scopolamine với nồng độ cao nên độc tính rất cao, ngoài ra còn có các độc chất như atropine và hyoscyamine gây ảo giác và liệt cơ.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội) cũng cho biết, nếu chẳng may nhiễm độc solanine, chúng ta có thể bị ngộ độc, người bệnh dễ gặp phải các triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy, tim ngừng đập, thậm chí gây nguy hiểm cho tính mạng.
Chung nhận định này, PGS.TS Trần Đáng (Nguyên Cục trưởng Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm) cho biết thêm: "Nếu nhiễm độc nhẹ chất này, bệnh nhân sẽ bị chảy nước dãi, nôn mửa, đau bụng. Nặng hơn thì có thể rơi vào tình trạng sùi bọt mép, hôn mê, co giật và tử vong ngay lập tức".
Trong khi đó, ThS.BS Dzoãn Thị Tường Vi (nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện 198) cũng khẳng định không nên chủ quan để chất này đi vào cơ thể vì chất độc tích tụ lây ngày có thể dẫn đến ngộ độc cấp tính, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng hoặc tạo thành các bệnh nguy hiểm khác.
Trong khi đó, chất scopolamine hay còn gọi là hơi thở của quỷ. Theo PGS.TS Trần Hồng Côn (giảng viên khoa Hóa, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học quốc gia Hà Nội), đây là loại thuốc gây mê không màu, không mùi và không vị. Khi trúng phải loại chất này, nạn nhân thường rơi vào trạng thái vô thức.
Do đó, các chuyên gia cùng lên tiếng cảnh báo đừng dại mà sử dụng loại quả này để bày biện lên mâm ngũ quả nhà bạn dịp Tết. Sau khi cầm nắm những loại quả màu vàng ươm này rồi cho tay vào miệng thì bạn sẽ gặp hậu quả khó lường. Nhất là khi những loại quả này rất bắt mắt, rất thu hút trẻ nhỏ, để trẻ nhỏ cho lên miệng thì vô cùng nguy hiểm.
