Năm 2023, sản lượng cá tra toàn cầu đạt 3,1 triệu tấn, tăng gần 9% so với năm 2022. Việt Nam là nước sản xuất và xuất khẩu cá tra lớn nhất thế giới, chiếm 52% sản lượng, chiếm 90% thương mại cá tra của thế giới.
Năm 2023, khoảng 563.000 tấn cá tra đông lạnh được đưa vào thương mại Quốc tế, giảm 25% so với năm 2022. Phile cá tra đông lạnh chiếm 84% tổng nhập khẩu mặc dù đã giảm 29% so với năm 2022; Cá tra đông lạnh nguyên con chiếm 15% thương mại, tăng 3% so với năm 2022.
 |
| Các sản phẩm cá tra đông lạnh được “săn đón” ở thị trường quốc tế |
Khối lượng nhập khẩu cá tra nguyên con đông lạnh trong năm 2023 ở Trung Quốc tăng 9%, Colombia tăng 10%, Uzbekistan tăng 82%; Qatar tăng 54%, Hàn Quốc tăng 5% so với năm 2022; nhập khẩu phile cá tra đông lạnh tăng ở Brazil tăng 15%, Philippin tăng 10%, Singapore tăng 10%, Anh tăng 10%, và Đức tăng 45%.
Trung Quốc vẫn là thị trường lớn nhất cho cả cá nguyên con và phile đông lạnh, chiếm 29% tổng khối lượng nhập khẩu cá tra đông lạnh, tiếp theo là Mỹ 15% và Brazil 6%.
Năm 2023, tổng nhập khẩu cá tra đông lạnh vào Trung Quốc tăng lên tới gần 163 nghìn tấn, giảm 35% so với năm 2022.
Nhập khẩu cá tra đông lạnh của Mỹ là gần 92 nghìn tấn, trong đó Việt Nam chiếm 91% và 9% còn lại từ Thái Lan và Trung Quốc. Châu Âu nhập khẩu gần 66 nghìn tấn cá tra đông lạnh, bao gồm 91% phile đông lạnh và 9% cá tra nguyên con đông lạnh. Trong đó, khoảng 85% cá tra nhập khẩu có xuất xứ từ Việt Nam.
Anh là nước nhập khẩu cá tra đông lạnh lớn nhất ở Châu Âu trong năm 2023, đồng thời ghi nhận lượng nhập khẩu ổn định và tăng trưởng. Năm 2023, gần 16 nghìn tấn cá tra đông lạnh từ Việt Nam nhập khẩu vào Anh, tăng 9% so với năm 2022. Giá nhập khẩu trung bình giảm 6,06% xuống 3,88 USD/kg vào năm 2023.
Tại Châu Á, Trung Quốc là quốc gia đứng đầu về tiêu thụ cá tra, chiếm 56% tỷ trọng nhập khẩu cá tra, Thái Lan chiếm 11%, Philippin chiếm 10% và Singapore chiếm 6%. Tiêu thụ phile cá tra tại khu vực này đã tăng đáng kể trong gần một thập kỷ. Loài này được bán phổ biến với tên gọi “dory” ở hầu hết các nước Đông Nam Á.
Ở Malaysia, người dân địa phương gọi là “ikan patin” và được tiêu thụ phổ biến dưới dạng cá nguyên con, hấp hoặc nấu với sầu riêng lên men trong nước dùng cay. Đáng chú ý là tổng cộng 2.952 tấn cá tra đông lạnh đã được Uzbekistan nhập khẩu vào năm 2023, tăng 76% so với năm 2022.
 |
| Việt Nam chiếm 90% thương mại cá tra thế giới |
Khu vực Mỹ Latinh năm 2023 nhập khẩu gần 90 nghìn tấn cá tra đông lạnh, trong đó Brazil, Mexico và Colombia chiếm 58%. Brazil, Honduras và Argentina là những quốc gia trong khu vực có tăng trưởng dương vào năm 2023. Với nhu cầu nội địa mạnh mẽ, Brazil vẫn là nước nhập khẩu cá tra lớn nhất ở Mỹ Latinh; và cũng là thị trường tiêu thụ cá tra đông lạnh lớn thứ 3 của Việt Nam.
Việt Nam là quốc gia sản xuất và xuất khẩu cá tra lớn nhất thế giới, với sản phẩm được ưa chuộng tại nhiều thị trường quốc tế, hương vị thơm ngon, giá cả cạnh tranh. Tính đến hết tháng 7/2024, xuất khẩu cá tra đã đi được hơn 1 nửa chặng đường.
Tình hình xuất khẩu cá tra trong 7 tháng đầu năm nay được đánh giá là khá khả quan khi kim ngạch xuất khẩu sang một số thị trường lớn ghi nhận tăng trưởng dương liên tục. Tuy nhiên, xuất khẩu cá tra cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức khách quan: xung đột chính trị, căng thẳng thương mại, xung đột Nga – Ukraine, thuế chống bán phá giá của Mỹ; biến đổi khí hậu, dịch bệnh, gia tăng chi phí vận tải, hay những rào cản trong ứng dụng khoa học công nghệ và ứng dụng số.
Suy thoái kinh tế toàn cầu khiến người tiêu dùng chi tiêu tiết kiệm. Cá tra có lợi thế vì giá cả phải chăng. Người nuôi và các nhà chế biến ở Việt Nam đang kỳ vọng nhu cầu sẽ cao hơn vào nửa cuối năm 2024. Xuất khẩu cá tra nửa cuối năm ước đạt hơn 1 tỷ USD, và lũy kế cả năm 2024 ước đạt 2 tỷ USD, tăng gần 9%.
Vừa qua, Hội thảo "Phát triển bền vững ngành nuôi trồng Thủy sản" trong khuôn khổ Vietfish 2024 đã diễn ra thu hút đông đảo khán giả tham dự. Nhiều doanh nghiệp cũng đến và tìm hiểu thêm về tình hình xuất khẩu thủy sản Việt Nam, trong đó có cá tra, cũng như lắng nghe và thảo luận về những vấn đề “nóng” xoay quanh chủ đề phát triển bền vững ngành nuôi trồng thủy sản.
