Tác dụng không ngờ của cây củ nâu

Bài thuốc dân gian 10/07/2023 19:36 Theo dõi TH&SP trên

Củ nâu có vị hơi chua, ngọt chát, tính bình và không có độc. Một số tài liệu cho rằng dược liệu này có vị ngọt nhẹ, tính hàn, công dụng chỉ thống, lý khí, hoạt huyết, cầm ỉa, sát trùng và chỉ huyết.

Tác dụng hữu ích của cúc hoa trắng Tác dụng hữu ích của cúc bách nhật Tác dụng hữu ích của cây cúc áo

Đặc điểm của củ nâu

Củ nâu có tên khoa học là Dioscorea cirrhosa Lour, thuộc họ củ nâu (Dioscoreaceae), tên gọi khác là khoai leng, dây tẽn, củ nầng, thự lương, má bau, giả khôi, vũ dư lương, plé.

Cây củ nâu là thực vật dây leo, thân nhẵn, có nhiều gai ở gốc.

Lá mọc đối xứng ở phần ngọn và mọc cách ở gốc.

Phần củ của cây củ nâu nằm trên mặt đất, khá giống củ khoai lang nhưng hình dạng tròn hơn. Thịt củ có màu đỏ, hơi trắng, vỏ ngoài màu nâu xám và sần sùi.

Cây củ nâu thường thấy mọc hoang ở nhiều tỉnh miền núi, tập trung tại Nghệ An, Hà Tĩnh, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Lào Cai, Cao Bằng, Lạng Sơn,… Củ nâu cũng được tìm thấy tại một số tỉnh ở Lào và Campuchia.

Phần củ của cây có thể dùng ăn bằng cách gọt bỏ vỏ rồi đem ngâm dưới suối nước chảy nhiều ngày cho hết khi hết chất chát mới có thể dùng để luộc ăn.

Ngoài công dụng làm lương thực, củ của cây củ nâu còn được dùng để nhuộn vải và làm thuốc.

Củ của cây có thể thu hái quanh năm. Sau khi hái về đem rửa sạch, dùng tươi hoặc phơi khô để dùng dần.

Bảo quản dược liệu ở nơi khô ráo.

Nhựa củ nâu có màu đỏ đặc trưng nên thường được dùng để nhuộm vải.

Các loại củ nâu

Củ nâu dọc đỏ: Loại này có củ xám vàng nhạt, vỏ không sần sùi, nhựa màu đỏ nhạt. Thường được dùng để nhuộm vải cho màu bóng.

Củ nâu dọc trai hay củ nâu dọc dưa: Vỏ thường bị nứt, có màu nâu xám nhạt, nhựa đỏ hơn loại trên.

Củ nâu trắng hay củ nâu tẻ: vỏ củ có rãnh, màu nâu đỏ nhạt, nhựa màu vàng nhạt hơi hồng. Thường được dùng để nhuộm những nước đầu tiên rồi mới nhuộm những loại củ nâu đỏ nói trên vì loại củ nâu này được cho răng có tác dụng làm cho vải thêm dày và bền.

Thành phần hóa học: Củ nâu chủ yếu chứa tinh bột và khoảng 6.4% tannin catechin.

Theo y học cổ truyền: Củ nâu có vị hơi chua, ngọt chát, tính bình và không có độc. Một số tài liệu cho rằng dược liệu có vị ngọt nhẹ, tính hàn. Công dụng chỉ thống, lý khí, hoạt huyết, cầm ỉa, sát trùng và chỉ huyết. Chủ trị băng huyết, xích bạch đới, đau bụng dưới, ho, cầm máu, mụn nhọt, ngoại thương xuất huyết, đau nhức xương khớp, kinh nguyệt không đều,…

Bài thuốc sử dụng củ nâu

Chữa chảy máu mũi

Lấy bã củ nâu 1 lượng vừa đủ, đem bã cây củ nâu đi tán nhỏ, mỗi lần uống khoảng 3g với nước cơm, 3 – 4 lần hằng ngày đến khi hết bệnh.

Trị kiết lỵ, tiêu chảy

Cách 1: Lá củ nâu, lá sim và lá lấu mỗi loại 20g. Tất cả đem sắc lấy nước uống. mỗi ngày dùng 1 lần.

Cách 2: Củ nâu 10 - 20g đem thái mỏng rồi sấy hoặc phơi khô, rồi sắc với một lượng nước vừa đủ, tiếp theo chia thành 2 – 3 lần uống. Thuốc dùng trong ngày.

Chữa đau bụng ở phụ nữ sau sinh

Củ nâu 9g và rượu đem sắc lấy nước uống.

Chữa khí hư nhiều ở phụ nữ

Cây củ nâu (sao đen), bạch đồng nữ mỗi vị 20g, thán khương 8g, đẳng sâm 40g,, ích trí nhân, kim anh, mẫu lệ mỗi loại 12g. Tất cả dược liệu đem sắc lấy nước, chia thành 2 lần dùng, uống hết trong ngày.

Trị chứng liệt nửa người

60g củ nâu, 500ml rượu trắng. Ngâm củ nâu với rượu trắng trong 5 ngày. Sử dụng uống trước khi đi ngủ, dùng 15 – 30ml mỗi lần.

Trị đau nhức xương khớp từ cây củ nâu

Lấy khoảng 15g củ nâu đem sắc với nước, đem nước sắc hòa thêm ít rượu vào và sử dụng uống.

Chữa gãy xương do chấn thương từ cây củ nâu.

Sử dụng củ nâu đem giã nát, tiếp theo đắp lên vùng xương khớp bị gãy và băng nẹp lại.

Trị chứng tích huyết thành khối, máu cục ở phụ nữ

Dùng bã củ nâu (lượng vừa đủ) đem đi sấy khô và tán thành bột mịn. Sử dụng 8g bột mỗi lần, uống cùng với nước đun sôi để nguội, dùng từ 2- 3 lần mỗi ngày.

Chữa tiêu chảy từ củ nâu

Lấy 10g củ nâu (ép bỏ bớt nhựa), nụ vối và vỏ dộp ổi mỗi loại 5g, dược liệu đem rửa sạch, sau đó để ráo và sắc còn 150ml, chia thành 3 lần dùng và duy trì liên tục trong 3 ngày, dùng thuốc trước khi ăn.

Lưu ý khi sử dụng củ nâu

Củ nâu có tính hàn nên cần tránh dùng quá nhiều củ nâu hoặc dùng trong thời gian dài.

Đặc biệt, phụ nữ mang thai và bệnh nhân không có hư chứng, không có thực tà không nên dùng dược liệu củ nâu.

Cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng củ nâu để chữa bệnh.

Tác dụng hữu ích của cúc vạn thọ

Tác dụng hữu ích của cây cúc mốc

Tác dụng hữu ích của cây cúc áo

Việt Lâm

Tags:

cây củ nâu tác dụng của cây củ nâu bài thuốc sử dụng cây củ nâu lưu ý khi sử dụng cây củ nâu dược liệu thiên nhiên dược liệu dân gian

Cùng chuyên mục

Ích mẫu nam - Bài thuốc tự nhiên giúp trị ho, hạ sốt và giảm hen hiệu quả

Cây hoa anh thảo - Bí quyết vàng dành cho phái nữ

Nữ trinh tử - "Thần dược" cho sức khỏe xương khớp và thị lực

Hoàng tinh hoa đỏ - Loại thảo dược với nhiều công dụng bất ngờ

Đăng tâm thảo: Quà tặng thiên nhiên giúp an thần, ngủ ngon, bồi bổ sức khỏe

Phòng phong: Vị thuốc vàng chống “phong tà” ngàn đời vẫn quý

Bạch cập – Vị thuốc quý từ lan địa sinh giúp cầm máu và làm lành vết thương

Hoàng liên ô rô – "Thần dược" tự nhiên trong y học cổ truyền Việt Nam

Hoàng cầm – “Kháng sinh xanh” bảo vệ sức khỏe từ thiên nhiên

Khúc khắc – Vị thuốc quý giúp giải độc, trị gout và làm mạnh gân cốt

Bí mật của sa sâm: Vị thuốc quý trong y học cổ truyền trị ho khan, bổ vị

Trạch tả - Dược liệu quý trong y học cổ truyền

Tin khác

Bạch thược – Nét thanh khiết của núi rừng và sức mạnh chữa lành từ thiên nhiên

Giữa làn sương mỏng của núi rừng Sapa, những bông bạch thược thanh khiết khẽ nở như dâng tặng cho đời một hương sắc dịu dàng và một nguồn dược liệu quý báu. Không chỉ đẹp ở hình dáng, bạch thược còn ẩn chứa sức mạnh chữa lành kỳ diệu – giúp con người an thần, dưỡng huyết, điều hòa khí huyết và giữ tâm trí bình an giữa nhịp sống hiện đại.

Đậu mèo - Từ loại cây mọc hoang phiền toái đến thảo dược quý

Đậu mèo là loại dược liệu thường được sử dụng để điều trị bệnh trong Đông y. Với sự đa dạng trong thành phần và tác dụng dược lý mà vị thuốc có thể chữa đau bụng, trị giun,… rất hiệu quả. Ngoài ra, hạt của nó cũng được dùng làm thuốc xổ, nhưng với liều quá cao có thể gây rối loạn đường ruột và có thể gây tử vong.

Bí mật ẩn mình trong hoàng kỳ - Loại rễ vàng giúp cho cơ thể khỏe mạnh từ bên trong

Từ bao đời nay, hoàng kỳ vẫn luôn được xem là “vị thuốc vàng” giúp cơ thể khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng. Không chỉ xuất hiện trong những thang thuốc cổ truyền, hoàng kỳ ngày nay còn được khoa học hiện đại chứng minh có khả năng tăng cường miễn dịch, bảo vệ tim mạch và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý mạn tính. Một vị thuốc nhỏ bé, nhưng ẩn chứa sức mạnh lớn lao của thiên nhiên.

Diêm sinh - Vị thuốc quý từ khoáng vật tự nhiên

Ẩn sâu trong lòng đất, giữa những tầng đá nóng bỏng và dòng dung nham cuồn cuộn, diêm sinh – hay còn gọi là lưu hoàng – hình thành như một món quà bí ẩn mà thiên nhiên ban tặng. Từ lâu, thứ khoáng vật vàng óng này không chỉ được biết đến trong công nghiệp hóa học, mà còn được y học cổ truyền tôn vinh là “vị thuốc của lửa”, có khả năng bổ thận, tráng dương, sát trùng và giải độc. Ít ai ngờ rằng, đằng sau mùi khét đặc trưng và vẻ ngoài thô ráp ấy lại ẩn chứa nguồn năng lượng chữa lành mạnh mẽ cho con người.

Bá tử nhân – Vị thuốc an thần, dưỡng tâm và hỗ trợ tiêu hóa tự nhiên

Ẩn sau những hàng cây trắc bá thường thấy ở công viên hay ven đường là một kho tàng dược liệu quý giá – bá tử nhân, còn gọi là hạt trắc bá. Nhỏ bé nhưng chứa nhiều tinh dầu và dưỡng chất, vị thuốc này từ lâu đã được y học cổ truyền đánh giá cao nhờ khả năng an thần, dưỡng tâm, cải thiện giấc ngủ và nhuận tràng.

Độc hoạt – Vị thuốc quý giúp giảm đau xương khớp từ thiên nhiên

Đau nhức xương khớp là một trong những căn bệnh phổ biến hiện nay, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi. Thay vì lạm dụng thuốc giảm đau Tây y, nhiều người đang tìm đến những bài thuốc thảo dược an toàn, hiệu quả lâu dài hơn. Trong số đó, độc hoạt – vị thuốc quen thuộc trong y học cổ truyền Việt Nam – được xem như “thần dược” tự nhiên giúp giảm đau, kháng viêm và tăng cường sức khỏe xương khớp.

Mặt quỷ - Giải mã "thần dược" mọc hoang, khắc tinh của mụn nhọt và phong thấp

Tên gọi rùng rợn, hình dáng kỳ dị, nhưng ẩn sâu bên trong cây mặt quỷ lại là kho tàng dược tính quý giá. Trong Y học cổ truyền, vị thuốc này được coi là "khắc tinh" của nhiều bệnh ngoài da và xương khớp, nhưng lại ít được biết đến rộng rãi.

Nấm chaga - Những lợi ích tuyệt vời đối với sức khỏe

Được mệnh danh là “siêu nấm của Phương Bắc”, nấm chaga đang trở thành tâm điểm trong lĩnh vực dinh dưỡng tự nhiên nhờ khả năng tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa và hỗ trợ sức khỏe toàn thân.

Xuyên tâm liên – “Kháng sinh xanh” trong kho tàng dược liệu Việt Nam

Xuyên tâm liên - loài thảo mộc có nguồn gốc từ Ấn Độ, từ lâu đã trở thành vị thuốc quen thuộc trong y học dân gian tại các nước châu Á. Ở Việt Nam, trong những năm chiến tranh khi thuốc tây khan hiếm, xuyên tâm liên được xem như “thần dược” của mọi nhà, dùng để chữa cảm sốt, viêm họng, nhiễm trùng, tiêu chảy hay vết thương nhiễm khuẩn. Ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học hiện đại, những bí ẩn về loài cây đắng này dần được lý giải, hé mở giá trị to lớn của nó trong y học tự nhiên.

Xuyên luyện tử: Dược liệu giải trừ uất kết, trừ giun sán và cảnh báo độc tính

Xuyên luyện tử (Fructus meliae toosendan), quả chín sấy khô của cây xuyên luyện, là một trong những vị thuốc quý được ghi chép sớm nhất trong kho tàng Đông y (từ bộ Thần Nông bản thảo kinh). Dược liệu này nổi tiếng với khả năng thư can, lý khí, giải nhiệt và trừ giun sán. Tuy nhiên, xuyên luyện tử cũng là vị thuốc có độc tính tự nhiên, với hoạt chất chính là toosendanin. Hiểu rõ công dụng và tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng là điều kiện tiên quyết để phát huy hiệu quả trị liệu mà không gây nguy hại cho sức khỏe.

Toàn yết – Vị thuốc "độc mà quý" trong Đông y

Ngoài là “món ăn côn trùng” có giá trị dinh dưỡng phong phú, toàn yết còn là vị thuốc y học cổ truyền có lịch sử lâu đời và được sử dụng nhiều trong dân gian. Theo y học cổ truyền, vị thuốc này giúp điều trị động kinh co giật, bán thân bất toại. Tuy nhiên, đây là vị thuốc có độc nên chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ y học cổ truyền.

Hạt sachi – Thực phẩm đến từ thiên nhiên, mang lại sức khỏe toàn diện

Trong xu hướng “ăn sạch – sống xanh” ngày càng được ưa chuộng, hạt sachi đang trở thành lựa chọn mới của nhiều người Việt yêu thích dinh dưỡng tự nhiên. Nhỏ bé nhưng chứa nguồn dưỡng chất dồi dào, sachi được mệnh danh là “vua của các loại hạt”, giúp chăm sóc sức khỏe toàn diện từ tim mạch đến làn da.

Thạch tùng răng cưa - Dược liệu quý hiếm hỗ trợ điều trị bệnh Alzheimer

Thạch tùng răng cưa (tên khoa học: Huperzia serrata, hay còn gọi là thông đất hoặc cây chân sói) là một loài dược liệu cực kỳ quý hiếm của Việt Nam, nổi tiếng với hoạt chất có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh về thần kinh như Alzheimer. Vậy, dược liệu này có tác dụng gì? Và sử dụng thạch tùng răng cưa thế nào? Mời quý độc giả tìm hiểu trong bài viết sau đây.

Tô ngạnh - Vị thuốc an thai đến từ tía tô

Ít ai biết rằng, tô ngạnh - phần cành của cây tía tô quen thuộc cũng là một vị thuốc quý, mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể, đặc biệt trong việc an thai, giảm đầy hơi và hỗ trợ tiêu hóa.

Hạt ngũ hoa - “Thần dược’ làm đẹp từ thiên nhiên đánh bay mụn, dưỡng da trắng mịn

Hạt ngũ hoa hay còn được biết đến với cái tên là hạt đình lịch mang trong mình rất nhiều công dụng nhưng có lẽ nổi bật nhất với khả năng làm đẹp. Được mệnh danh là “thần dược” thiên nhiên, loại hạt nhỏ bé này đã trở thành bí quyết dưỡng da trị mụn an toàn được các phái đẹp lựa chọn.

Thảo quyết minh – Dược liệu quý giúp an thần, hạ huyết áp và cải thiện giấc ngủ

Thảo quyết minh là một trong những vị thuốc quen thuộc trong y học cổ truyền được biết đến với nhiều công dụng như hạ huyết áp, an thần, kháng khuẩn và kháng nấm. Tuy nhiên, để sử dụng dược liệu này đạt hiệu quả cao và an toàn người dùng cần hiểu rõ các đặc điểm, cách chế biến cũng như liều lượng phù hợp.

Hồi đầu thảo - Dược liệu quý ẩn mình giữa miền núi phía Bắc

Hồi đầu thảo là loài cây thân thảo được lưu truyền trong nhiều bài thuốc dân gian của đồng bào vùng cao Việt Nam. Từ lâu, người dân đã sử dụng loài cây này để hỗ trợ tiêu hóa, trị đau bụng, cảm sốt và điều hòa khí huyết. Ngày nay, nhiều nghiên cứu hiện đại đã dần hé lộ giá trị dược tính đáng quý của loài cây nhỏ bé này, mở ra tiềm năng ứng dụng trong y học tự nhiên.

Sài hồ nam – Cây thuốc Việt tiềm năng trong hỗ trợ kháng viêm tự nhiên

Sài hồ nam (Pluchea pteropoda) – một loài cây dân dã mọc dại ở các vùng ven biển miền Bắc Việt Nam, từ lâu đã được sử dụng trong y học dân gian để hỗ trợ hạ sốt, giảm sưng đau và hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, chỉ đến gần đây, nghiên cứu khoa học hiện đại mới khẳng định giá trị dược liệu của loài cây này. Chiết xuất từ sài hồ nam đã được chứng minh có độ an toàn cao và thể hiện tác dụng kháng viêm rõ rệt, mở ra hướng phát triển mới cho nguồn dược liệu bản địa Việt Nam.

Thồm lồm - Sức sống bền bỉ và giá trị chữa lành từ thiên nhiên

Giữa những triền đồi, bờ ruộng hay con suối nơi miền quê Việt Nam, cây thồm lồm vẫn âm thầm mọc xanh, tưởng chừng chỉ là loài cỏ dại vô danh. Thế nhưng, ít ai biết rằng, ẩn sau vẻ ngoài giản dị ấy là một vị thuốc quý được lưu truyền qua nhiều thế hệ, có khả năng giải độc, tiêu viêm, chữa các bệnh ngoài da, tiêu hóa và hô hấp một cách hiệu quả.

Cây sòi - Nguồn dược liệu giúp thông phế, lợi tiểu

Cây sòi là vị thuốc quý trong y học cổ truyền với tác dụng sát trùng, tiêu thũng, thông tiện. Cây được dùng để hỗ trợ điều trị viêm gan, phù thũng và táo bón, đồng thời có tiềm năng ứng dụng trong nghiên cứu dược liệu hiện đại.

Cây mú từn – Thảo dược quý hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp

Ẩn mình giữa núi rừng Tây Bắc, cây mú từn từ lâu đã được đồng bào dân tộc xem là “thần dược” của thiên nhiên. Với nhiều công dụng quý như hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp, tăng cường sinh lực và bồi bổ cơ thể, loại thảo dược này ngày càng được giới chuyên môn và người tiêu dùng quan tâm, tìm hiểu.

Khoản đông hoa - Vị thuốc quý cho phổi khỏe

Giữa nhịp sống hiện đại nhiều khói bụi, khoản đông hoa – loài hoa dược liệu nhỏ bé của y học cổ truyền – vẫn giữ vị thế “lá chắn tự nhiên” cho lá phổi. Với hương thơm dịu nhẹ và dược tính quý, vị thuốc này mang đến hơi thở an lành, gợi nhớ tinh túy của thiên nhiên trong từng nhịp sống.

Nàng nàng: Vị thuốc Đông y giúp hành huyết, trục ứ

Cây nàng nàng hay còn gọi là cây trứng ếch là loại cây khá phổ biến ở nước ta, có tác dụng hành huyết, trục ứ, phá khí thông trệ, trừ đờm tích, cầm máu vết thương, trừ mụn nhọt.

Mẫu lệ - Vị thuốc đến từ biển

Ai cũng biết, hàu là một loại hải sản giàu dinh dưỡng và thường được mệnh danh là "thần dược" cho sức khỏe nhờ hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt đối với nam giới. Không chỉ có tác dụng làm món ăn, hàu còn là một vị thuốc quý, đó là phần vỏ được sử dụng làm thuốc với tên gọi là mẫu lệ.

Thỏ ty tử - Hạt nhỏ nhưng mang lại giá trị lớn

Thỏ ty tử, hay còn gọi là hạt của cây Dây tơ hồng (Cuscuta sinensis), từ lâu đã là một trong những vị thuốc quý hàng đầu trong Y học cổ truyền, được biết đến với công dụng "Bổ can thận, ích tinh tủy". Ngày nay, các nghiên cứu khoa học hiện đại đang dần hé lộ cơ chế hoạt động, khẳng định vai trò quan trọng của dược liệu này trong việc tăng cường sinh lý, mạnh gân cốt và phòng ngừa nhiều bệnh lý khác.

Cây cà dăm – Vị thuốc dân gian quý trong vườn nhà

Từ lâu, cây cà dăm đã trở thành cái tên quen thuộc trong các bài thuốc dân gian của người Việt. Loài cây mọc hoang nơi bờ rào, góc vườn được dân gian tin dùng như vị thuốc quý giúp giải độc gan, giảm đau, kháng viêm và hỗ trợ tăng cường sức đề kháng. Hành trình từ loài cây dại trở thành vị thuốc được khoa học công nhận chính là minh chứng cho giá trị bền bỉ của tri thức dân gian Việt Nam.

Bạch tật lê: Dược liệu an toàn cho sinh lý và sức khỏe

Bạch tật lê là loại cây mọc bò lan, phổ biến ở các vùng đất khô cằn. Trong y học cổ truyền Trung Hoa, Ấn Độ và Việt Nam, dược liệu này được xem là một vị thuốc bổ dương, khu phong, lợi tiểu và hỗ trợ điều trị yếu sinh lý.

Nâng tầm y học cổ truyền: Đẩy mạnh hợp tác chiến lược Việt - Trung

Y học cổ truyền Việt Nam, một di sản văn hóa quý báu của dân tộc, đang đứng trước cơ hội phát triển vượt bậc thông qua việc tăng cường hợp tác chiến lược với Trung Quốc.

Xem thêm

Tác dụng không ngờ của cây củ nâu

Có thể bạn quan tâm

Cùng chuyên mục

Tin khác

Tin theo ngành hàng

Tin đọc nhiều

Thương hiệu nổi bật