Lý do gì khiến loài hoa của núi rừng Tây Bắc trở thành món ăn đặc sản

Thiên nhiên - Tự nhiên 14/11/2022 10:22 Theo dõi TH&SP trên

Khi ăn, rau hoa ban có mùi thơm đặc trưng và vị bùi, chát nhẹ. Người dân nơi đây thường kết hợp nó với măng đắng, rau cải hoặc các loại xương, thịt…

Nhiều hoạt động đặc sắc tại Lễ hội Hoa Ban 2022 Khai mạc trưng bày, quảng bá sản phẩm du lịch tại Lễ hội Hoa Ban 2022 Điện Biên tưng bừng khai mạc Lễ hội Hoa Ban năm 2022

Hoa ban là đặc trưng của núi rừng Tây Bắc, chỉ khoe sắc khi hoa mận, hoa đào đã phai dần trên các triền đồi. Loài hoa này làm say đắm lòng người bằng vẻ đẹp tinh khiết cùng với mùi thơm đầy lôi cuốn. Cứ đến độ tháng 3, tháng 4, khách du lịch lại kéo nhau lên Tây Bắc để chiêm ngưỡng những sắc hoa đang độ bung nở.

Hoa ban có màu phớt phớt hồng kết hợp với màu tím. Ít ai biết được rằng loài hoa này cũng là một món đặc sản nổi tiếng của vùng đất Tây Bắc. Ban nở cũng là lúc bà con dân tộc Thái vùng Tây Bắc lên đồi hái về làm thức ăn phục vụ gia đình. Ban trắng, ban đỏ, ban tím, lá ban non đều có thể làm món ăn thường ngày như: Hoa ban xào thịt lợn, nộm hoa ban củ riềng, hoa ban nộm vừng, mọc hoa ban...

Khi ăn, rau hoa ban có mùi thơm đặc trưng và vị bùi, chát nhẹ. Người dân nơi đây thường kết hợp nó với măng đắng, rau cải hoặc các loại xương, thịt… nhưng được nhiều người ưa thích nhất vẫn là món hoa ban nộm măng đắng. Ngoài ra, khi chế biến các món từ hoa ban, người dân pha trộn gia vị của dân tộc Thái như mắc khén, tỏi, ớt, sả và các loại rau thơm.

Chị Nguyễn An Hiền, bán đặc sản Tây Bắc online Đường Láng (Đống Đa, Hà Nội), cho biết, với bà con người Thái ở trên Sơn La thì hoa ban là đặc sản. Vào mỗi mùa hoa nở, họ thường hái về tách bỏ đài, chỉ lấy phần nhuỵ và cánh hoa rồi rửa sạch, đem trần qua với nước nóng sau đó chế biến thành nhiều món ăn như: nộm hoa ban, xào tỏi, xào măng, hoa ban nấu canh gà hoặc thịt băm... Thậm chí, hoa có thể làm rau ăn sống.

Hoa ban đều được thu hái từ tự nhiên, hàng rất sạch. Khi ăn sống có vị ngọt, còn nấu chín sẽ cảm thấy vị bùi bùi, ngầy ngậy xen với vị ngọt lúc ăn. Do đó, hoa ban trở thành món ăn quen thuộc của bà con vùng dân tộc trên Sơn La. Với người dân Hà Nội thì món ăn chế biến từ loại hoa này vẫn khá lạ.

măng này ăn một mình thì đắng nhưng ăn cùng hoa ban lại bớt đắng hẳn và ngọt

Măng ăn một mình thì đắng nhưng ăn cùng hoa ban lại bớt đắng hẳn và ngọt

Do hoa ban cánh mỏng, lại là hàng tươi nên dễ dập nát. Chưa kể đường xa, vận chuyển được xuống Hà Nội tỷ lệ hao hụt cao. Đây cũng là lý do hoa ban có giá khá đắt đỏ, lên tới 120.000-150.000 đồng/kg tuỳ thời điểm.

Được biết, hoa ban sau khi hái về sẽ được nhặt lấy cánh và nhụy hoa đem rửa sạch, rồi thả vào nồi canh măng xương trâu đã được om kỹ, có như vậy cánh hoa khi nấu mới không bị nát. Hoa ban nấu canh măng cùng với xương trâu có vị đắng của măng, vị ngọt của xương, vị chát, ngọt bùi của hoa ban tạo ra món ăn đặc sản có hương vị rất riêng.

Là người lên rừng hái hoa ban về bán ở các chợ cóc TP Sơn La, chị Huỳnh Như cho biết: “Cứ đến mùa hoa ban bung nở, tôi lại mang giỏ lên rừng hái về bán kiếm thêm thu nhập. Sau khi hái về, tôi chia hoa ban thành những túm nhỏ đựng trong túi nilon bán với giá 10.000 đồng/túi khoảng 200 gram. Hoa ban được nhiều người ưa thích, bởi các món ăn chế biến từ hoa ban đều có mùi vị đặc trưng riêng biệt”.

Những năm gần đây, hoa ban được một số nhà hàng, quán ăn đưa vào thực đơn để phục vụ du khách. Anh Tuấn Anh - chủ một nhà hàng ở Sơn La cho biết nhà hàng của anh có 2 món đặc sản nổi tiếng từ hoa ban đó là món nộm hoa ban và canh xương trâu nấu măng cùng hoa ban. "Bất cứ du khách nào vào quán của anh cũng phải ăn thử 2 món này. Hoa ban không để được lâu, dễ bị giập nát nên tôi nhập hàng trong ngày, cùng lắm là để ngăn mát trong 2 ngày. Hoa ban tươi thì mới giữ được hương vị thơm ngon".

Hoa ban có thể chế biến thành rất nhiều món ăn làm say lòng người:

Nộm hoa ban rau rừng, người dân thường hái tầm bóp, mùi tàu, rau cải, rau má, măng rừng... và nhiều loại rau không tên khác đem về rửa sạch, bắc lên chõ và đồ. Rau chín, trộn với hoa ban chần sẵn, nêm gia vị, trộn cùng chút lạc rang giã nhỏ là thành món nộm hoa ban rau rừng, vừa mát, vừa ngọt, thơm.

Nộm hoa ban rau rừng, vừa mát, vừa ngọt

Hoa ban xào măng đắng, thịt bò, người Thái có truyền thuyết về chuyện tình của đôi trai gái yêu nhau nhưng không lấy được nhau, đi tìm nhau và chết hóa thành cây ban, cây măng đắng. Kỳ lạ là măng này ăn một mình thì đắng nhưng ăn cùng hoa ban lại bớt đắng hẳn và ngọt, bùi hơn. Măng thái mỏng theo chiều dọc, xào chín rồi đổ thịt bò xào sơ, sau đó cho hoa ban vào đảo qua, thêm chút tỏi, mùi tàu. Bày ra đĩa, mùi măng, mùi thịt quyện rào nhau thơm đến ngẩn ngơ. Món này rất hợp để ăn vào những ngày Mộc Châu mưa lạnh, mịt mù sương khói.

Canh xương nấu hoa ban, món canh này cũng được người Thái sáng tạo từ lâu. Hoa ban hái về được rửa sạch, nhặt từng nhành hoa thả vào nồi nước hầm xương đã ninh nhừ, có một ít măng thái mỏng, rau rừng và không thể thiếu chút gạo nếp ngâm giã nhỏ. Người Thái ít ăn canh suông và đồ luộc, chủ yếu họ làm các món đồ, nướng, vùi tro, gác bếp nên canh cũng phải nấu sền sệt không để lõng bõng nước như nơi khác. Vì thế nồi canh hoa ban bắc xuống nghi ngút khói, sôi lúc búc, sánh quyện giữa gạo, hoa ban và măng đắng, trông rất hấp dẫn.

Salad hoa ban, ở Mộc Châu ngày nay, dân địa phương và một số nhà hàng còn làm thêm salad hoa ban dâu tây. Hoa ban trộn với rau sống, dâu tây và nêm gia vị vừa ăn là trở thành một đĩa salad mát, ngọt, đẹp mắt. Đây là món phù hợp để ăn chơi, khai vị và chống nóng cho tháng 3-4, thời điểm bắt đầu có những cơn gió Lào nắng nóng tràn về.

Lễ hội Hoa Ban sẽ diễn ra vào tháng 3 năm 2022

Nhiều hoạt động đặc sắc tại Lễ hội Hoa Ban 2022

Điện Biên tưng bừng khai mạc Lễ hội Hoa Ban năm 2022

Phạm Khải

Tags:

Cùng chuyên mục

Loại quả bé tí ngày xưa mọc dại, nay giá 1 triệu/kg vẫn được săn lùng

Từ hạt gạo ngon nhất thế giới đến giấc mơ nông nghiệp Việt

Mít Việt Nam – Trái cây triệu đô vươn ra thị trường thế giới

Hành trình rau má bản địa: Từ cây cứu đói đến OCOP bạc tỷ

Sắp diễn ra Ngày hội sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi phía bắc

Cam Cao Phong khởi động vụ mới: Hứa hẹn mùa vàng “quả ngọt” bội thu

Cà phê vào vụ, giá cao kỷ lục, nhà vườn Sơn La phấn khởi

Từ vườn hữu cơ đến siêu thị Mỹ: Hành trình xanh của vú sữa Việt

Loại củ đắt nhất thế giới giá 6 triệu đồng/kg, Việt Nam đã có người trồng thành công

Đặc sản lạ gây sốt sàn thương mại, người dân thu bạc triệu mỗi tháng

Nơi lưu giữ “quốc bảo” giữa đại ngàn: Thiên tai không làm nản lòng người

Nơi lưu giữ “quốc bảo” giữa đại ngàn: “Rừng nuôi sâm, sâm giữ rừng”

Tin khác

Làm giàu từ những cánh rừng, viết tiếp câu chuyện kinh tế xanh

Không chỉ phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, những cánh rừng sản xuất tại các xã vùng cao phía Bắc tỉnh Thái Nguyên đã thực sự trở thành “nguồn sinh kế xanh”, giúp hàng nghìn hộ dân thoát nghèo bền vững và vươn lên làm giàu.

Triển lãm OCOP Gia Lai 2025: Không gian hội tụ sản phẩm đặc trưng và bản sắc vùng miền

Triển lãm giới thiệu sản phẩm OCOP đặc trưng tiêu biểu tỉnh Gia Lai khai mạc ngày 30/9 tại Quảng trường Đại đoàn kết, phường Pleiku, thu hút đông đảo người dân và du khách. Sự kiện nhằm chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đồng thời cũng diễn ra tại thành phố Quy Nhơn (cũ) từ ngày 1/10, và cùng khép lại vào ngày 4/10.

Chống hàng giả để bảo vệ thương hiệu sản phẩm thiên nhiên vì sức khỏe cộng đồng

Trong bối cảnh vấn nạn hàng giả, hàng nhái ngày càng tinh vi và phức tạp, công tác phòng chống buôn lậu, hàng giả không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan chức năng mà còn cần sự đồng hành tích cực từ doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Hạt cà phê Gia Lai đổi đời nhờ phân hữu cơ: Giá tăng, đất khỏe, khách mê

Trong bối cảnh thị trường ngày càng khắt khe về chất lượng và truy xuất nguồn gốc, việc ứng dụng vật tư xanh trong sản xuất nông nghiệp đang trở thành hướng đi tất yếu tại tỉnh Gia Lai. Giải pháp này không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản mà còn góp phần bảo vệ môi trường, xây dựng nền nông nghiệp bền vững.

Dược liệu quý vùng dân tộc thiểu số: Tiềm năng và cơ hội kinh tế

Vùng núi cao nơi đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống sở hữu nguồn dược liệu quý hiếm, từ sâm Ngọc Linh đến hà thủ ô, ba kích. Nếu được đầu tư bài bản, đây không chỉ là tài nguyên y học mà còn mở ra cơ hội kinh tế, giúp người dân thoát nghèo và làm giàu bền vững.

Triển lãm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề Hà Nội: Quảng bá, kết nối và vươn xa

Từ ngày 26-29/9, Triển lãm các sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề sẽ diễn ra tại Mê Linh, Hà Nội, với sự tham gia của hàng trăm sản phẩm truyền thống đặc sắc, hứa hẹn trở thành điểm nhấn văn hóa – thương mại trong dịp này.

Bánh dừa Việt Nam gây ấn tượng tại triển lãm Halal quốc tế

Tại Triển lãm Halal quốc tế Malaysia (Mihas 2025), gian hàng bánh dừa nướng của một doanh nghiệp Việt Nam đã trở thành điểm nhấn thu hút, không chỉ bởi hương vị độc đáo mà còn mở ra câu chuyện về hành trình chinh phục thị trường Hồi giáo đầy tiềm năng. Với chứng nhận Halal, món quà quê dân dã đang tự tin bước ra toàn cầu, khẳng định giá trị nông sản Việt.

Xây dựng chuỗi giá trị nông sản sạch từ Gia Lai

Với định hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, xây dựng vùng chuyên canh rau quả sạch gắn với chuỗi tiêu thụ bền vững, Công ty TNHH MTV Hương Đất An Phú (huyện Đak Đoa, Gia Lai) đang từng bước khẳng định vị thế như một điểm sáng trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp của địa phương.

Lợi thế phát triển cây mắc ca tại Gia Lai

Từ chỗ chỉ được trồng làm cây chắn gió, mắc ca nay đã khẳng định được tiềm năng, trở thành cây trồng chủ lực gắn kết nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp tại nhiều địa phương phía tây tỉnh Gia Lai. Với chất lượng hạt tốt, giá trị kinh tế cao và đầu ra ngày càng ổn định, loại cây này đang giúp nhiều hộ dân tăng thu nhập, đồng thời mở ra triển vọng hình thành vùng trồng tập trung, hiệu quả, hướng tới mục tiêu phát triển hơn 6.600 ha mắc ca vào năm 2050 tại Gia Lai.

Đặc sản nên thử dịp lễ 2/9: Hương vị mùa thu từ Bắc vào Nam

Kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 không chỉ là dịp để sum họp, nghỉ ngơi, mà còn là cơ hội để mỗi người tìm về với những hương vị đặc sản gắn liền với mùa thu trên khắp ba miền đất nước. Tháng 9, khi tiết trời dần chuyển mình, cũng là lúc những sản vật đặc trưng của từng vùng xuất hiện, níu chân du khách và gợi bao ký ức quê hương. Từ miền Bắc với cốm mới, na Chi Lăng; miền Trung với mì Quảng, hải sản tươi rói; đến miền Nam với cá linh mùa nước nổi… tất cả cùng tạo nên một bức tranh ẩm thực đậm đà, giàu bản sắc.

Hạt tiêu, hạt điều Việt Nam khẳng định vị thế “tỷ đô” trên bản đồ nông sản thế giới

Cùng với sự khởi sắc của nhiều nông sản chủ lực, kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu, hạt điều của Việt Nam đang chứng kiến bước tăng trưởng ấn tượng.

Cheo cheo Việt Nam và những loài cực kỳ nguy cấp: Tín hiệu cảnh báo từ Sách Đỏ 2023

Thông tư 27/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, có hiệu lực từ ngày 1-7-2025, bổ sung hàng loạt loài động vật rừng vào nhóm IB – nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại. Trong đó, cheo cheo Việt Nam, sẻ đồng ngực vàng, già đẫy lớn, mang roosevelt, chân bơi… đều được Sách Đỏ Việt Nam (2023) xếp hạng cực kỳ nguy cấp (CR). Đây không chỉ là động thái pháp lý mà còn là tín hiệu cảnh báo nghiêm trọng về tình trạng suy giảm đa dạng sinh học.

Gà lôi trắng từ IB sang IIB: Những điều người nuôi cần biết

Gà lôi trắng vừa được chuyển từ nhóm IB sang IIB, mở ra cơ hội nuôi và kinh doanh hợp pháp nhưng vẫn chịu ràng buộc pháp lý. Người dân cần nắm rõ quy định, chứng minh nguồn gốc để tránh rủi ro và góp phần bảo tồn loài quý hiếm này.

Vì sao gà lôi trắng được ghi vào Sách Đỏ Việt Nam?

Gà lôi trắng, loài chim mang vẻ đẹp đặc trưng của núi rừng Việt Nam, đang đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng. Việc được đưa vào Sách Đỏ và các quy định bảo vệ nghiêm ngặt là minh chứng cho tình trạng nguy cấp của loài, đòi hỏi những nỗ lực bảo tồn cấp bách để gìn giữ một nguồn gen quý giá.

Cơ hội vàng cho sản phẩm thiên nhiên Việt Nam chinh phục thị trường châu Phi

Từ những chuyến công du cấp cao của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, cánh cửa thị trường châu Phi tiềm năng với 1,5 tỷ dân và tầng lớp trung lưu đang tăng nhanh đã mở ra. Đây là cơ hội vàng để các sản phẩm thiên nhiên Việt Nam khẳng định vị thế, thâm nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Tỉnh Quảng Trị: Phát hiện dược liệu quý hiếm nguy cấp dưới tán rừng đặc dụng

Thất diệp nhất chi hoa (tên thường gọi Bảy lá một hoa) là loài dược liệu quý được ghi nhận dưới tán rừng ẩm thường xanh tỉnh Quảng Trị.

Sản phẩm thiên nhiên lên ngôi giữa làn sóng tiêu dùng xanh tại Việt Nam

Tiêu dùng xanh không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành xu thế tiêu dùng chủ đạo tại Việt Nam trong những năm gần đây. Trong dòng chảy ấy, sản phẩm thiên nhiên – bao gồm thực phẩm hữu cơ, dược liệu bản địa, mỹ phẩm chiết xuất tự nhiên và vật dụng thân thiện môi trường – đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường, được người tiêu dùng tin tưởng và sẵn sàng chi trả cao hơn.

Tỉnh Quảng Trị: Nỗ lực thúc đẩy giải ngân nguồn thu từ tín chỉ carbon rừng

Quảng Trị là một trong những địa phương được hưởng lợi từ Thỏa thuận giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ (ERPA) - Chương trình chi trả tín chỉ carbon rừng mang tính toàn cầu.

Gần 26.500 gốc sâm Ngọc Linh hư hại, thiệt hại 12 tỉ đồng

Mưa bão trái mùa cuối tháng 7 gây thiệt hại nghiêm trọng cho vùng sâm Ngọc Linh tại Măng Ri, khiến gần 26.500 gốc sâm bị hư hại, tổng thiệt hại ước tính 12 tỉ đồng, ảnh hưởng nặng nề đến sinh kế của cộng đồng trồng sâm Xơ Đăng.

Thầm lặng chinh phục thế giới: Sức sống mới từ những cành hoa, chiếc lá Việt

Không thuộc nhóm sản phẩm xuất khẩu chủ lực, nhưng những cành hoa và chiếc lá mộc mạc từ Việt Nam đang âm thầm tạo nên kỳ tích trên thị trường quốc tế. Theo số liệu hải quan, chỉ trong 5 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu đã mang về hàng chục triệu USD với mức tăng trưởng ấn tượng, mở ra một hướng đi đầy tiềm năng cho các sản phẩm thương hiệu Việt.

Gia Lai: Hơn 150 hộ dân tham gia dự án trồng Đàn hương tại vùng biên Ia Dom

Hơn 150 hộ dân xã Ia Dom (huyện Đức Cơ, Gia Lai) vừa tham gia hội thảo khởi động dự án trồng cây Đàn hương – l ài cây được kỳ vọng sẽ tạo đột phá kinh tế bền vững cho vùng biên giới.;.l.l.

Bão số 3 gây thiệt hại nghiêm trọng tại Bắc Trung Bộ: Hơn 107.000 ha lúa ngập úng

Tính đến 17 giờ ngày 22/7, bão số 3 khi đổ bộ vào đất liền đã gây ra nhiều thiệt hại đáng kể tại các tỉnh từ Hải Phòng đến Nghệ An.

Nông sản Việt: Giải cứu hay đổi mới để lớn mạnh?

Ngành trái cây chủ lực như chuối, dứa, dừa, chanh dây đang đối mặt sức ép cạnh tranh ngày càng lớn. Thay vì trông chờ giải cứu, Việt Nam cần thay đổi mạnh mẽ mô hình sản xuất, chuẩn hóa chất lượng, hướng đến xuất khẩu bền vững và giá trị cao.

Sữa tươi thanh trùng TH true MILK – Bí quyết chăm sóc gia đình của mẹ hiện đại

Làm mẹ trong thời đại mới là hành trình không ngừng học hỏi – từ việc chăm sóc con, tạo lập thói quen ăn uống đến việc lựa chọn từng sản phẩm mỗi ngày. Hiểu rõ nhu cầu ngày càng cao của các bà mẹ, TH true MILK vừa chính thức giới thiệu dòng sữa tươi thanh trùng với hai phiên bản nguyên chất và ít đường, dung tích 950ml, hạn sử dụng lên tới 39 ngày (kể từ ngày sản xuất).

Sản phẩm thiên nhiên Việt Nam trước ngưỡng cửa thị trường BRICS+

Chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Brazil, nơi diễn ra Hội nghị Cấp cao BRICS mở rộng, không chỉ mang thông điệp chính trị và ngoại giao, mà còn mở ra hướng đi chiến lược cho xuất khẩu sản phẩm thiên nhiên Việt Nam, đặc biệt là nông sản, thực phẩm và dược liệu. Trong bối cảnh thế giới dịch chuyển sang tiêu dùng xanh và bền vững, BRICS+ nổi lên như một khối thị trường giàu tiềm năng, mang tính bổ trợ mạnh mẽ với thế mạnh sẵn có của Việt Nam.

Khai mở “mỏ vàng xanh” dược liệu Tây Bắc bằng tư duy chuỗi giá trị và thương hiệu

Vùng núi phía Bắc, đặc biệt là các tỉnh Tây Bắc, được đánh giá có tiềm năng lớn để phát triển ngành dược liệu trở thành kinh tế mũi nhọn nhờ lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng và sự đa dạng sinh học. Tuy nhiên, để “mỏ vàng xanh” thực sự tạo ra giá trị gia tăng bền vững, đòi hỏi sự thay đổi mạnh mẽ về tư duy chuỗi giá trị và chiến lược xây dựng thương hiệu vùng cho các sản phẩm đặc hữu.