 |
| Thời điểm này ở Tây Nguyên sầu riêng bước vào thời kỳ ra hoa. |
Nghìn ha sầu riêng đối mặt với thời tiết thất thường
Tỉnh Đắk Lắk hiện có 22.500 ha sầu riêng, trong đó sẽ có trên 15.000 ha niên vụ 2023 – 2024 này cho thu hoạch. Khác với mọi năm, năm nay, thời tiết diễn biến bất thường đang khiến nhiều vườn sầu riêng bị rụng hoa hàng loạt, nguy cơ đối diện với mùa vụ thất thu.
Dù đã có 4 năm kinh nghiệm chăm sóc sầu riêng giai đoạn kinh doanh, ông Lương Công Sỹ ở thôn Tân Tiến, xã Ea Na, huyện Krông Ana (Đắk Lắk) vẫn đứng trước một vụ mùa thất thu vì tình trạng rụng hoa nghiêm trọng. Ông Sỹ cho biết, ông đã sử dụng hết các cách để ngăn chặn, như buổi đêm thụ phấn phụ trợ cho cây, buổi sáng tưới phun phân trung vi lượng, nhưng hoa vẫn rụng bất thường.
“Năm nay hiện tượng rụng bi, nghĩa là chưa xổ nhị, hoặc là bây giờ bị rụng que diêm (hoa xổ nhị giống que diêm rồi rụng) thì vườn nhà tôi bị 50% rồi. Nguyên nhân là do thời tiết bất thường. Giờ chỉ mong thời tiết diễn biến thuận lợi hơn, để hoa rụng ở mức còn 50% rồi đậu trái, thì như vậy bà con cố gắng chăm sóc để gỡ gạc lại công chăm sóc đầu tư”, ông Lương Công Sĩ lo lắng.
 |
| Thời tiết bất thường, hoa sầu riêng trong vườn của ông Lương Công Sỹ rụng mất một nửa, nguy cơ giảm năng suất vụ quả này. |
Anh Hà Văn Thìn, thôn 15, xã Ea Yông, xã có truyền thống trồng sầu riêng hàng đầu Đắk Lắk, cũng đang gặp tình trạng hoa rụng hàng loạt. Anh Hà Văn Thìn đã cố gắng hết mức, nhưng vẫn bi quan vào vụ thu hoạch sau gần nửa năm nữa.
“Năm nay, do tình hình thời tiết diễn biến bất thường hơn so với những năm trước, việc làm hoa sầu riêng gặp nhiều khó khăn, nhất là giai đoạn hiện nay xổ nhị đang bị rụng hoa xuất hiện hiện tượng rụng cùi trống (nghĩa là chưa đậu trái đã rụng hoa rồi). Nếu cố gắng chăm sóc tốt thì sẽ hạn chế được phần nào thôi, còn toàn khu vực năm nay tôi nghĩ có nguy cơ mất mùa sầu riêng”, anh Hà Văn Thìn nói.
Tỉnh Đắk Lắk hiện có 22.500 ha sầu riêng, tập trung ở các huyện Krông Pắk, Krông Búk, Krông Năng, Ea Kar, Cư M’gar, Cư Kuin, và thành phố Buôn Ma Thuột. Trong số hiện có trên 15.000 ha sầu riêng đang trong thời kỳ kinh doanh, sản lượng ước đạt trên 170.000 tấn quả. Nhưng tình trạng rụng hoa trên diện rộng trong vụ này cho thấy, trồng sầu riêng, nông dân gặp rất nhiều rủi ro, khó tự chủ năng suất và sản lượng.
Cách khắc phục hiện tượng sầu riêng rụng hoa và trái non
Sầu riêng là loại cây mang lại giá trị kinh tế cao.Tuy nhiên, thường xảy ra hiện tượng rụng hoa và trái non , làm ảnh hưởng đến năng suất.
Cây sầu riêng có đặc điểm là ra hoa và đậu quả nhiều. Nếu bà con không tỉa hoa và trái đúng thời điểm sẽ khiến chúng cạnh tranh dinh dưỡng với nhau. Cây không đủ sức để cung cấp dinh dưỡng để nuôi toàn bộ trái, đặc biệt là giai đoạn trái sầu riêng tạo múi. Điều này sẽ làm cho cây bị khủng hoảng, dẫn đến tình trạng trái rụng hàng loạt.
 |
| Dự báo, niên vụ sầu riêng năm nay Đắk Lắk có nguy ngơ giảm sản lượng do hoa rụng hàng loạt. |
Thiếu dinh dưỡng để nuôi toàn bộ hoa và trái. Nên có nhiều trái non bị rụng để cây tập trung dinh dưỡng nuôi các trái còn lại. Vì thế thời gian này bà con cần bón thêm phân qua rễ và qua lá. Để bổ sung thêm dinh dưỡng cho cây.
Để khắc phục tình trạng cây sầu riền thiếu dinh dường, bà con lưu ý bón phân đúng cách, cân đối giữa phân hữu cơ, đạm và lân sau mỗi đợt thu hoạch. Để cây lấy lại sức phát triển thân và lá và có khả năng nuôi được nhiều hoa sau này. Lượng phân bón được tính theo sản lượng quả mà cây đã đạt được hoặc dự kiến sản lượng cây sẽ cho thu hoạch.
Một thành phần cũng rất quan trọng khác sau khi thu hoạch là phân chuồng. Bà con cần chú ý cung cấp đủ lượng phân hữu cơ cần thiết cho cây.
Việc cung cấp không đầy đủ hoặc mất cân đối các loại phân. Khiến các bó mạch dẫn của phần cuống phát triển mạnh. Cộng với việc cây thiếu canxi và silic khiến tế bào cuống dễ tách rời dẫn đến giảm liên kết và xảy ra hiện tượng nứt dọc cuống.
Do những vấn đề trên nên khi chăm sóc cây sầu riêng. Bà con cần chú ý bổ sung các thành phần dinh dưỡng trung vi lượng bằng cách phun qua lá . Các chế phẩm có chứa các thành phần trung lượng cho cây như Ca, Mg, S, Cu, Fe, Zn, Bo.
 |
| Điều kiện khí hậu và thời tiết thay đổi đột ngột cũng gây rụng hoa và trái non của sầu riêng. |
Hiện tượng cây sầu riêng vừa có hoa hoặc trái non lại vừa đi đọt. Tình trạng cây ra đọt non trong thời kỳ ra hoa, đậu quả là do bà con bón phân không hợp lý. Bà con đã bón quá nhiều phân đạm khiến cây tập trung ra đọt và lá non . Dẫn đến tình trạng cạnh tranh trực tiếp chất dinh dưỡng trực tiếp với hoa và quả. Điều này làm cây rụng nhiều trái non. Hoặc do bà con tưới nước đột ngột làm cây ra nhiều đọt mới. Đối với sầu riêng, nếu trái nặng dưới 1,5kg mà cây ra đọt non. Thì cây sẽ tập trung ngay vào việc nuôi dưỡng đọt non mà quên nuôi trái. Mức độ rụng trái non của sầu riêng sẽ tùy vào mức độ mạnh yếu của đọt và lá non. Đọt là lá sầu riêng non càng phát triển mạnh thì trái non rụng càng nhiều.
Biện pháp khắc phục cạnh tranh dinh dưỡng:
– Hãm đọt: không cho ra đọt non vì như vậy sẽ làm cây mất sức, năng suất không cao và dễ làm cây bệnh hoặc chết cây sau khi thu hoạch.
– Nuôi bông và nuôi đọt: Kích thích cây ra bông trước, sau khi mắt cua ra 7-10 ngày thì kích ra đọt. Khi lá già là lúc bông chuẩn bị xổ nhụy. Đảm bảo cây khỏe – sung và cho năng suất cao.
Vào mùa khô cây không được cung cấp nước đầy đủ và liên tục. Cho đến khi thời tiết chuyển sang mùa mưa, lượng nước mưa cung cấp cho cây thay đổi đột ngột có thể khiến cây bị sốc.
Nguyên nhân là do cây không được tưới nước thường xuyên trong mua khô. Nay bỗng nhiên tiếp nhận một lượng nước lớn. Làm sinh lý cây bị thay đổi đột ngột dẫn đến hiện tượng rụng hoa. Bởi vì hoa và quả non là bộ phận dễ bị tác động nhất của cây.
Hoặc trong giai đoạn cây mang trái mà lượng nước cung cấp không đủ. Ngoài ra, nếu vườn trồng gặp mưa bão sẽ làm rụng bông và trái sầu riêng non hàng loạt.
Điều kiện khí hậu và thời tiết thay đổi đột ngột cũng gây rụng hoa và trái non: Vào thời điểm chuyển giao từ mùa nắng sang mùa mưa, khi đó gié, hoa và quả còn non, tầng rời còn còn yếu nên nếu gặp gió to, mưa lớn kéo dài có thể gây rụng quả hàng loạt.
Mặt khác, vào giai đoạn chuyển mùa giữa mùa mưa. Thời tiết nắng nóng kéo dài cũng làm cho cây đột ngột mất nhiều nước. Nếu bà con không cung cấp nước đầy đủ và kịp thời. Đến khi gặp trời mưa to, cây được cung cấp một lượng nước quá lớn và đột ngột cũng dễ gây rụng hoa và rụng trái.
 |
| Sầu riêng rụng hoa và trái non có nhiều nguyên nhân. |
Do sâu và bệnh gây hại: Đối với cây sầu riêng, đợt ra hoa đầu vụ chính là thời điểm bọ xích chích hút và làm rụng trái nhiều. Ngoài bọ xít còn có một số đối tượng khác cũng tấn công và gây ra hiện tượng tương tự. Ngoài ra bệnh thán thư cũng là tình trạng phổ biến gây rụng hoa và rụng trái non trên sầu riêng.
Vì thế, trong quá trình chăm sóc hoa, quả non bà con cần chú ý theo dõi sâu bệnh hại để kết hợp phun thuốc sao cho phù hợp và thuận tiện. Trong đó, bà con cần lưu ý các loại sâu bệnh như rầy phấn trắng, nhện, bọ trĩ và bệnh thán thư.
Cây sầu riêng đang là cây trồng đem lại hiệu quả kinh tế cao. Việc chăm sóc sầu riêng thời kỳ ra hoa sẽ quyết định tới năng suất trong vụ thu hoạch tới. Sầu riêng rụng hoa do thời tiết thất thường còn có nguyên nhân thiếu dinh dưỡng hoặc sâu bệnh. Do vậy, trong mỗi giai đoạn chăm sóc nhà vườn cần lưu ý và nhát là không nên trồng sầu riêng ở những vùng sinh thái không phù hợp sẽ dẫn tới chi phí tốn kém mà hiệu quả không cao./.
