Đổ mồ hôi làm ra hạt gạo nhưng nông dân Việt đang lãng phí nghìn tỷ đồng chỉ một cú bật lửa

Thiên nhiên - Tự nhiên 12/03/2023 08:04 Theo dõi TH&SP trên

Là cường quốc về lúa gạo, nông dân Việt Nam đã tạo nên kỳ tích khi đưa hạt gạo chinh phục thế giới và đem về cho đất nước hàng tỷ USD xuất khẩu. Tuy nhiên, có một nguồn tài nguyên từ cây lúa mà bấy lâu nay bị lãng phí. Chỉ bằng một cú bật lửa, nông dân đã đốt đi hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm và kéo theo bao hệ lụy.

Hà Nội: Đề xuất cấm đốt rơm rạ, phụ phẩm cây trồng, chất thải rắn sinh hoạt không đúng quy định Chuyện lạ: Rơm, rạ tăng giá mạnh, quý như "vàng" Nam Định: Giảm thiểu việc xả rác, đốt rơm rạ, phơi thóc trên đường giao thông

Nông dân ở nhiều địa phương vẫn có thói quen đốt rơm rạ gây ra lãng phí rất lớn.

Đốt rơm rạ mỗi năm mất đi hàng nghìn tỷ đồng

Sản lượng rơm từ sản xuất lúa gạo tương ứng khoảng 40 triệu tấn/năm nhưng có tới 50% trong số này đã được đốt ngay trên đồng, hơn 30% đã bị tiêu hủy theo phương pháp vùi rơm đã làm lãng phí nguồn tài nguyên rất lớn.

Cũng như mọi năm, sau khi thu hoạch xong 4 công lúa đông xuân ngày trước, là ngày sau ông Nguyễn Văn Lâm xã Trường Long A huyện Châu Thành A rải rơm ra thật mỏng rồi đốt đi. Thấy năm nay giá lúa tăng nên ông tranh thủ đốt rơm chuẩn bị đất để sạ lại sớm với hy vọng bán lúa được giá cao. Ông Lâm cho biết, “hồi xưa giờ cũng đốt thấy có ảnh hưởng gì đâu, mình đốt làm phân, cái thứ nhất chất tro làm hạ phèn đất, chứ bây giờ guộng rơm lại hết, xới lên thì 2 tháng sao rơm mới mục, rồi bị ngộ độc hữu cơ nữa”.

Diện tích lúa đông xuân ở Châu Thành A khá lớn hơn 7.407 ha, sau khi thu hoạch, chỉ có một phần nhỏ được thu gom phục vụ cho chăn nuôi và trồng trọt còn lại hầu hết được nông dân đốt hết để chuẩn bị cho vụ lúa tiếp theo. Nhiều nông dân cũng cho rằng, việc đốt rơm rạ mang lại nhiều tiện lợi như không tốn công xử lý rơm, rạ, đồng thời tiêu diệt được mầm mống dịch hại…

Việc đốt rơm rạ gây lãng phí lớn và làm ô nhiễm môi trường.

Không chỉ riêng Hậu Giang hay Miền Tây nông dân vẫn có thói quen đốt đồng mà khắp cả nước hành động lãng phí này vẫn diễn ra phổ biến. Theo ngành chuyên môn việc đốt rơm, rạ (đốt đồng) gây lãng phí bởi không chỉ làm mất chất dinh dưỡng của đất, mà tiêu diệt các loại thiên địch có ích, dẫn đến phát sinh nhiều dịch bệnh hại lúa. Ngoài ra còn ảnh hưởng tới môi trường sống, sức khỏe con người mà còn gây nguy hiểm cho người và phương tiện tham gia giao thông khi lưu thông trên đường khói bụi làm mờ, cay mắt và che khuất tầm nhìn.

Đốt rơm rạ nó còn góp phần làm không khí nóng lên. Không những thế, hoạt động này còn làm sản sinh các khí carbon dioxit, metan và Nitơ ôxit – những loại khí tạo ra hiệu ứng nhà kính, gây biến đổi khí hậu toàn cầu.

Những giá trị của rơm rạ không kém gì hạt lúa

Ông Tống Xuân Chinh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), cho biết trong khi phần lớn rơm rạ sau mỗi vụ thu hoạch lúa ở Việt Nam bị đốt bỏ rất lãng phí, gây ô nhiễm môi trường thì trên trang bán hàng Amazon rao bán mỗi tấn rơm với giá 80-100 USD.

Theo ông Chinh, hiện khối lượng rơm - phụ phẩm cây lúa sau thu hoạch - của Việt Nam lên đến 43 triệu tấn/năm. Trong số đó, chỉ khoảng 23% được sử dụng trong chăn nuôi, còn đa phần là đang bỏ phí, chưa sử dụng được. "Đây là tiềm năng lớn mà chúng ta chưa tận dụng hết. Trên thực tế, rơm có thể sử dụng được cho nhiều mục đích trong sản xuất nông nghiệp, như làm phân bón, đệm lót sinh học..." - ông Chinh khẳng định.

Theo tính toán của ông Chinh, nếu Amazon niêm yết giá bán mỗi tấn rơm là 80-100 USD, tính ra mỗi năm chúng ta đã đốt bỏ 2-3 tỉ USD.

Máy cuộn rơm do ông Phan Tấn Bền sáng chế đang thu hoạch rơm trên cánh đồng sau gặt.

Trước đây, ước tính mỗi mùa thu hoạch lúa, nông dân tại ĐBSCL đã đốt bỏ khoảng 27 triệu tấn rơm rạ. Sau khi ông Phan Tấn Bện, một nông dân ở Đồng Tháp, nhận thấy nhu cầu sử dụng rơm rạ cho cây trồng nông nghiệp và chăn nuôi trong nước đang tăng nên đã sáng chế chiếc máy cuốn rơm, giải quyết được tình trạng lãng phí tài nguyên và bảo vệ môi trường, tăng thu cho nông dân khi rơm của họ trở thành hàng hóa tiêu thụ trong vùng.

Bà Hạ Thúy Hạnh - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia - cho biết đơn vị này đã triển khai một số dự án liên quan đến xử lý rơm sau khi thu hoạch lúa. Ngoài việc phối trộn làm thức ăn vụ đông, rơm có thể sử dụng làm chế phẩm sinh học để trồng nấm, giá thể…, từ đó nâng cao giá trị.

Bà Hạnh cho biết sẽ tiếp tục hỗ trợ, chuyển giao công nghệ cho nông dân thu gom, xử lý rơm hiệu quả. Trung tâm Khuyến nông quốc gia sẽ đồng hành với người dân thúc đẩy mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp, để phế phẩm của ngành này đồng thời là nguyên liệu đầu vào cho sản xuất của ngành kia, từng bước thay thế và giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu.

Nông dân ở Cần Thơ thu gom rơm rạ để trồng nấm.

Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Rơm Việt (xã Đông Xuyên, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình) có lẽ là doanh nghiệp (DN) đầu tiên của Việt Nam xuất khẩu rơm.

Bà Phạm Thị Thanh Xuân - Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Rơm Việt - cho hay bắt đầu từ tháng 1-2020 đến nay, DN đã thu mua, xuất khẩu được hơn 10 vụ, với số lượng khoảng 400.000 tấn rơm, thu về hơn 60.000 USD. Công ty đã thu mua gần 1.000 ha phụ phẩm rơm sau thu hoạch vụ mùa của nông dân để chế biến thành sản phẩm xuất khẩu sang Hàn Quốc. Rơm sau khi thu hoạch về được xử lý khô tới 90% rồi dệt thành mành và sấy khô ở nhiệt độ rất cao. Các sản phẩm rơm này được phía đối tác Hàn Quốc thu mua để che phủ cho các loại cây nông nghiệp tránh tuyết vào mùa đông, đặc biệt là cây sâm.

"Việc tận dụng nguồn nguyên liệu này không chỉ giúp sinh lợi cho nông dân mà còn giảm thiểu tình trạng đốt bỏ, gây ô nhiễm môi trường hiện nay" - bà Xuân khẳng định.

Sản phẩm rơm sấy khô xuất khẩu sang Hàn Quốc của Công ty Rơm Việt (Thái Bình).

Theo ông Tống Xuân Chinh, muốn khai thác được nguồn phụ phẩm nông nghiệp như rơm rạ để xuất khẩu phải có công nghệ và cơ giới hóa đồng bộ, ví dụ có hệ thống máy tuốt lúa đồng thời cuốn được cả rơm, xử lý hóa chất để biến rơm thành phụ phẩm cho xuất khẩu. Để tận dụng nguồn phụ phẩm nông nghiệp cho sản xuất thức ăn chăn nuôi, ngành chức năng cần đưa cơ giới hóa đồng bộ vào hệ thống trồng trọt, vừa cắt lúa vừa thu gom chế biến rơm./.

Khánh Ngân

Tags:

Cùng chuyên mục

Loại quả bé tí ngày xưa mọc dại, nay giá 1 triệu/kg vẫn được săn lùng

Từ hạt gạo ngon nhất thế giới đến giấc mơ nông nghiệp Việt

Mít Việt Nam – Trái cây triệu đô vươn ra thị trường thế giới

Hành trình rau má bản địa: Từ cây cứu đói đến OCOP bạc tỷ

Sắp diễn ra Ngày hội sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi phía bắc

Cam Cao Phong khởi động vụ mới: Hứa hẹn mùa vàng “quả ngọt” bội thu

Cà phê vào vụ, giá cao kỷ lục, nhà vườn Sơn La phấn khởi

Từ vườn hữu cơ đến siêu thị Mỹ: Hành trình xanh của vú sữa Việt

Loại củ đắt nhất thế giới giá 6 triệu đồng/kg, Việt Nam đã có người trồng thành công

Đặc sản lạ gây sốt sàn thương mại, người dân thu bạc triệu mỗi tháng

Nơi lưu giữ “quốc bảo” giữa đại ngàn: Thiên tai không làm nản lòng người

Nơi lưu giữ “quốc bảo” giữa đại ngàn: “Rừng nuôi sâm, sâm giữ rừng”

Tin khác

Làm giàu từ những cánh rừng, viết tiếp câu chuyện kinh tế xanh

Không chỉ phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, những cánh rừng sản xuất tại các xã vùng cao phía Bắc tỉnh Thái Nguyên đã thực sự trở thành “nguồn sinh kế xanh”, giúp hàng nghìn hộ dân thoát nghèo bền vững và vươn lên làm giàu.

Triển lãm OCOP Gia Lai 2025: Không gian hội tụ sản phẩm đặc trưng và bản sắc vùng miền

Triển lãm giới thiệu sản phẩm OCOP đặc trưng tiêu biểu tỉnh Gia Lai khai mạc ngày 30/9 tại Quảng trường Đại đoàn kết, phường Pleiku, thu hút đông đảo người dân và du khách. Sự kiện nhằm chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đồng thời cũng diễn ra tại thành phố Quy Nhơn (cũ) từ ngày 1/10, và cùng khép lại vào ngày 4/10.

Chống hàng giả để bảo vệ thương hiệu sản phẩm thiên nhiên vì sức khỏe cộng đồng

Trong bối cảnh vấn nạn hàng giả, hàng nhái ngày càng tinh vi và phức tạp, công tác phòng chống buôn lậu, hàng giả không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan chức năng mà còn cần sự đồng hành tích cực từ doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Hạt cà phê Gia Lai đổi đời nhờ phân hữu cơ: Giá tăng, đất khỏe, khách mê

Trong bối cảnh thị trường ngày càng khắt khe về chất lượng và truy xuất nguồn gốc, việc ứng dụng vật tư xanh trong sản xuất nông nghiệp đang trở thành hướng đi tất yếu tại tỉnh Gia Lai. Giải pháp này không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản mà còn góp phần bảo vệ môi trường, xây dựng nền nông nghiệp bền vững.

Dược liệu quý vùng dân tộc thiểu số: Tiềm năng và cơ hội kinh tế

Vùng núi cao nơi đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống sở hữu nguồn dược liệu quý hiếm, từ sâm Ngọc Linh đến hà thủ ô, ba kích. Nếu được đầu tư bài bản, đây không chỉ là tài nguyên y học mà còn mở ra cơ hội kinh tế, giúp người dân thoát nghèo và làm giàu bền vững.

Triển lãm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề Hà Nội: Quảng bá, kết nối và vươn xa

Từ ngày 26-29/9, Triển lãm các sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề sẽ diễn ra tại Mê Linh, Hà Nội, với sự tham gia của hàng trăm sản phẩm truyền thống đặc sắc, hứa hẹn trở thành điểm nhấn văn hóa – thương mại trong dịp này.

Bánh dừa Việt Nam gây ấn tượng tại triển lãm Halal quốc tế

Tại Triển lãm Halal quốc tế Malaysia (Mihas 2025), gian hàng bánh dừa nướng của một doanh nghiệp Việt Nam đã trở thành điểm nhấn thu hút, không chỉ bởi hương vị độc đáo mà còn mở ra câu chuyện về hành trình chinh phục thị trường Hồi giáo đầy tiềm năng. Với chứng nhận Halal, món quà quê dân dã đang tự tin bước ra toàn cầu, khẳng định giá trị nông sản Việt.

Xây dựng chuỗi giá trị nông sản sạch từ Gia Lai

Với định hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, xây dựng vùng chuyên canh rau quả sạch gắn với chuỗi tiêu thụ bền vững, Công ty TNHH MTV Hương Đất An Phú (huyện Đak Đoa, Gia Lai) đang từng bước khẳng định vị thế như một điểm sáng trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp của địa phương.

Lợi thế phát triển cây mắc ca tại Gia Lai

Từ chỗ chỉ được trồng làm cây chắn gió, mắc ca nay đã khẳng định được tiềm năng, trở thành cây trồng chủ lực gắn kết nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp tại nhiều địa phương phía tây tỉnh Gia Lai. Với chất lượng hạt tốt, giá trị kinh tế cao và đầu ra ngày càng ổn định, loại cây này đang giúp nhiều hộ dân tăng thu nhập, đồng thời mở ra triển vọng hình thành vùng trồng tập trung, hiệu quả, hướng tới mục tiêu phát triển hơn 6.600 ha mắc ca vào năm 2050 tại Gia Lai.

Đặc sản nên thử dịp lễ 2/9: Hương vị mùa thu từ Bắc vào Nam

Kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 không chỉ là dịp để sum họp, nghỉ ngơi, mà còn là cơ hội để mỗi người tìm về với những hương vị đặc sản gắn liền với mùa thu trên khắp ba miền đất nước. Tháng 9, khi tiết trời dần chuyển mình, cũng là lúc những sản vật đặc trưng của từng vùng xuất hiện, níu chân du khách và gợi bao ký ức quê hương. Từ miền Bắc với cốm mới, na Chi Lăng; miền Trung với mì Quảng, hải sản tươi rói; đến miền Nam với cá linh mùa nước nổi… tất cả cùng tạo nên một bức tranh ẩm thực đậm đà, giàu bản sắc.

Hạt tiêu, hạt điều Việt Nam khẳng định vị thế “tỷ đô” trên bản đồ nông sản thế giới

Cùng với sự khởi sắc của nhiều nông sản chủ lực, kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu, hạt điều của Việt Nam đang chứng kiến bước tăng trưởng ấn tượng.

Cheo cheo Việt Nam và những loài cực kỳ nguy cấp: Tín hiệu cảnh báo từ Sách Đỏ 2023

Thông tư 27/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, có hiệu lực từ ngày 1-7-2025, bổ sung hàng loạt loài động vật rừng vào nhóm IB – nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại. Trong đó, cheo cheo Việt Nam, sẻ đồng ngực vàng, già đẫy lớn, mang roosevelt, chân bơi… đều được Sách Đỏ Việt Nam (2023) xếp hạng cực kỳ nguy cấp (CR). Đây không chỉ là động thái pháp lý mà còn là tín hiệu cảnh báo nghiêm trọng về tình trạng suy giảm đa dạng sinh học.

Gà lôi trắng từ IB sang IIB: Những điều người nuôi cần biết

Gà lôi trắng vừa được chuyển từ nhóm IB sang IIB, mở ra cơ hội nuôi và kinh doanh hợp pháp nhưng vẫn chịu ràng buộc pháp lý. Người dân cần nắm rõ quy định, chứng minh nguồn gốc để tránh rủi ro và góp phần bảo tồn loài quý hiếm này.

Vì sao gà lôi trắng được ghi vào Sách Đỏ Việt Nam?

Gà lôi trắng, loài chim mang vẻ đẹp đặc trưng của núi rừng Việt Nam, đang đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng. Việc được đưa vào Sách Đỏ và các quy định bảo vệ nghiêm ngặt là minh chứng cho tình trạng nguy cấp của loài, đòi hỏi những nỗ lực bảo tồn cấp bách để gìn giữ một nguồn gen quý giá.

Cơ hội vàng cho sản phẩm thiên nhiên Việt Nam chinh phục thị trường châu Phi

Từ những chuyến công du cấp cao của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, cánh cửa thị trường châu Phi tiềm năng với 1,5 tỷ dân và tầng lớp trung lưu đang tăng nhanh đã mở ra. Đây là cơ hội vàng để các sản phẩm thiên nhiên Việt Nam khẳng định vị thế, thâm nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Tỉnh Quảng Trị: Phát hiện dược liệu quý hiếm nguy cấp dưới tán rừng đặc dụng

Thất diệp nhất chi hoa (tên thường gọi Bảy lá một hoa) là loài dược liệu quý được ghi nhận dưới tán rừng ẩm thường xanh tỉnh Quảng Trị.

Sản phẩm thiên nhiên lên ngôi giữa làn sóng tiêu dùng xanh tại Việt Nam

Tiêu dùng xanh không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành xu thế tiêu dùng chủ đạo tại Việt Nam trong những năm gần đây. Trong dòng chảy ấy, sản phẩm thiên nhiên – bao gồm thực phẩm hữu cơ, dược liệu bản địa, mỹ phẩm chiết xuất tự nhiên và vật dụng thân thiện môi trường – đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường, được người tiêu dùng tin tưởng và sẵn sàng chi trả cao hơn.

Tỉnh Quảng Trị: Nỗ lực thúc đẩy giải ngân nguồn thu từ tín chỉ carbon rừng

Quảng Trị là một trong những địa phương được hưởng lợi từ Thỏa thuận giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ (ERPA) - Chương trình chi trả tín chỉ carbon rừng mang tính toàn cầu.

Gần 26.500 gốc sâm Ngọc Linh hư hại, thiệt hại 12 tỉ đồng

Mưa bão trái mùa cuối tháng 7 gây thiệt hại nghiêm trọng cho vùng sâm Ngọc Linh tại Măng Ri, khiến gần 26.500 gốc sâm bị hư hại, tổng thiệt hại ước tính 12 tỉ đồng, ảnh hưởng nặng nề đến sinh kế của cộng đồng trồng sâm Xơ Đăng.

Thầm lặng chinh phục thế giới: Sức sống mới từ những cành hoa, chiếc lá Việt

Không thuộc nhóm sản phẩm xuất khẩu chủ lực, nhưng những cành hoa và chiếc lá mộc mạc từ Việt Nam đang âm thầm tạo nên kỳ tích trên thị trường quốc tế. Theo số liệu hải quan, chỉ trong 5 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu đã mang về hàng chục triệu USD với mức tăng trưởng ấn tượng, mở ra một hướng đi đầy tiềm năng cho các sản phẩm thương hiệu Việt.

Gia Lai: Hơn 150 hộ dân tham gia dự án trồng Đàn hương tại vùng biên Ia Dom

Hơn 150 hộ dân xã Ia Dom (huyện Đức Cơ, Gia Lai) vừa tham gia hội thảo khởi động dự án trồng cây Đàn hương – l ài cây được kỳ vọng sẽ tạo đột phá kinh tế bền vững cho vùng biên giới.;.l.l.

Bão số 3 gây thiệt hại nghiêm trọng tại Bắc Trung Bộ: Hơn 107.000 ha lúa ngập úng

Tính đến 17 giờ ngày 22/7, bão số 3 khi đổ bộ vào đất liền đã gây ra nhiều thiệt hại đáng kể tại các tỉnh từ Hải Phòng đến Nghệ An.

Nông sản Việt: Giải cứu hay đổi mới để lớn mạnh?

Ngành trái cây chủ lực như chuối, dứa, dừa, chanh dây đang đối mặt sức ép cạnh tranh ngày càng lớn. Thay vì trông chờ giải cứu, Việt Nam cần thay đổi mạnh mẽ mô hình sản xuất, chuẩn hóa chất lượng, hướng đến xuất khẩu bền vững và giá trị cao.

Sữa tươi thanh trùng TH true MILK – Bí quyết chăm sóc gia đình của mẹ hiện đại

Làm mẹ trong thời đại mới là hành trình không ngừng học hỏi – từ việc chăm sóc con, tạo lập thói quen ăn uống đến việc lựa chọn từng sản phẩm mỗi ngày. Hiểu rõ nhu cầu ngày càng cao của các bà mẹ, TH true MILK vừa chính thức giới thiệu dòng sữa tươi thanh trùng với hai phiên bản nguyên chất và ít đường, dung tích 950ml, hạn sử dụng lên tới 39 ngày (kể từ ngày sản xuất).

Sản phẩm thiên nhiên Việt Nam trước ngưỡng cửa thị trường BRICS+

Chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Brazil, nơi diễn ra Hội nghị Cấp cao BRICS mở rộng, không chỉ mang thông điệp chính trị và ngoại giao, mà còn mở ra hướng đi chiến lược cho xuất khẩu sản phẩm thiên nhiên Việt Nam, đặc biệt là nông sản, thực phẩm và dược liệu. Trong bối cảnh thế giới dịch chuyển sang tiêu dùng xanh và bền vững, BRICS+ nổi lên như một khối thị trường giàu tiềm năng, mang tính bổ trợ mạnh mẽ với thế mạnh sẵn có của Việt Nam.

Khai mở “mỏ vàng xanh” dược liệu Tây Bắc bằng tư duy chuỗi giá trị và thương hiệu

Vùng núi phía Bắc, đặc biệt là các tỉnh Tây Bắc, được đánh giá có tiềm năng lớn để phát triển ngành dược liệu trở thành kinh tế mũi nhọn nhờ lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng và sự đa dạng sinh học. Tuy nhiên, để “mỏ vàng xanh” thực sự tạo ra giá trị gia tăng bền vững, đòi hỏi sự thay đổi mạnh mẽ về tư duy chuỗi giá trị và chiến lược xây dựng thương hiệu vùng cho các sản phẩm đặc hữu.