 |
| Trồng cây dược liệu đã tạo sinh kế cho đồng bào dân tộc Mông ở huyện vùng cao biên giới Sìn Hồ. |
Đổi đời từ cây dược liệu
Gia đình chị Sùng Thị Cúc, dân tộc Mông, ở bản Sảng Phìn, xã Sà Dề Phìn, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu từng là hộ nghèo nhất bản. Chỉ cách đây vài năm khi chưa trồng cây dược liệu, cuộc sống của gần 10 nhân khẩu trong gia đình chị phụ thuộc hoàn toàn vào mấy mảnh nương lúa một vụ. Cuộc sống thiếu trước, hụt sau kéo dài nhiều năm, nên gia đình thường xuyên phải nhờ vào nguồn gạo cứu đói mùa giáp hạt của Nhà nước.
Chị Sùng Thị Cúc tâm sự, do không có thu nhập nên chồng chị phải đi làm công nhân công ty ở tận Bắc Ninh. Ở nhà, còn chị và đứa con gái đầu là lao động chính, nhưng đất ít quá nên trồng lúa, ngô cũng chỉ đủ ăn. Khi được nhà nước hỗ trợ giống, phân bón, chị đã trồng được hơn 1.000m2 cây đương quy và atiso trên mảnh nương gần nhà. Dược liệu cho thu hoạch, được tiểu thương đến tận đồi thu mua và hai mẹ con cũng đi làm thuê cho công ty dược liệu trên địa bàn, nên giờ đã thoát được nghèo.
 |
| Việc phát triển cây dược liệu ở Sìn Hồ đã tạo việc làm và thu nhập ổn định cho công nhân người địa phương. |
“Giờ gia đình tôi có 9 khẩu, trước kia, tôi ở nhà trồng ngô, trồng lúa mà không đủ ăn và không có thu nhập. Nay vườn cây dược liệu của gia đình cũng cho thu nhập, hai mẹ con đi làm cho công ty nữa nên cũng có lương hàng ngày. Từ khoản tiền tích cóp của chồng và thu nhập của hai mẹ con, vừa qua, gia đình tôi cũng sửa được nhà và mua một số vật dụng sinh hoạt trong gia đình”, chị Sùng Thị Cúc phấn khởi.
Xã Sà Dề Phìn, huyện Sìn Hồ nằm ở độ cao hơn 1.500m so với mặt nước biển, có khí hậu nhiệt đới mát mẻ quanh năm. Nơi đây cũng là vùng đất truyền thống của Nông trường dược liệu từ những năm 70, 80 thế kỷ trước. Sau một thời gian dài loay hoay với cây lương thực, vài năm trở lại đây, huyện Sìn Hồ đã lồng ghép các nguồn vốn hỗ trợ sản xuất, khuyến khích người dân chuyển đổi cây trồng kém hiệu quả sang trồng các cây dược liệu phù hợp như: đương quy, atisô, đỗ trọng, sâm cát cánh, thất diệp nhất chi hoa.
Đối với nhân dân huyện chú trọng thực hiện trồng phát triển hai cây dược liệu chính là đương quy và atisô. Sau khi triển hai 2 mô hình này cho thấy phù hợp và đem lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện toàn huyện có khoảng 60ha cây đương quy trồng thường xuyên hàng năm. Loại cây này huyện đang tìm kiếm mời các nhà đầu tư sơ chế để thu mua toàn bộ sản phẩm cho bà con tránh mang tính chất thời vụ. Còn cây atisô huyện có khoảng 25 ha và có một hợp tác xã đã liên kết với các hộ dân trên địa bàn huyện, đứng ra bao tiêu, thu mua toàn bộ sản phẩm atisô cho bà con, tạo ổn định liên hết trong việc trồng, thu mua.
 |
| Người dân được hướng dẫn kỹ thuật trồng cây dược liệu. |
Nâng tầm cây dược liệu ở Sìn Hồ
Song song khuyến khích người dân chuyển đổi mục đích sử dụng đất, mở rộng diện tích trồng cây dược liệu, Sìn Hồ còn có các chính sách thu hút, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trồng, chiết xuất, chế biến các loại thảo dược.
Huyện Sìn Hồ cũng đã thu hút được một số doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh vào đầu tư phát triển mở rộng diện tích các cây dược liệu. Các sản phẩm dược liệu sau thu hoạch đã khẳng định được hiệu quả kinh tế cao hơn so với trồng lúa, ngô hay các cây hoa màu khác và được tiêu thụ nhiều trên thị trường trong nước, giúp nhân dân có thu nhập ổn định.
“Tiềm năng phát triển dược liệu và cây sâm ở huyện Sìn Hồ rất tốt, vì trên này điều kiện khí hậu quanh năm mát mẻ. Độ cao vị trí đơn vị đặt ở đây đang là 1.750 mét so với mực nước biển. Ở vùng này trước đây cũng đã có các công ty dược như Công ty dược Bảo Long họ đã chọn làm vùng nguyên liệu dược và Bộ Y tế cũng đã chọn Sìn Hồ là một vùng trọng điểm về vùng nguyên liệu. Sau thời gian triển khai trồng từ tháng 6/2022 đến nay, đơn vị trồng sâm ở đây rất là phù hợp, phát triển rất tốt”, ông Dương Thanh Lâm, Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp cao Thái Minh, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu cho biết.
 |
| Từ phát triển trồng cây dược liệu theo mô hình kinh tế hộ, hàng trăm hộ dân ở huyện vùng cao Sìn Hồ đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu. |
Đến nay, toàn huyện Sìn Hồ có hơn 600ha cây dược liệu các loại. Riêng từ năm 2020 đến nay, huyện trồng mới hơn 120ha, chủ yếu là các loại cây như atisô, đương quy, với kinh phí hỗ trợ của huyện lên tới hơn 2,1 tỷ đồng. Huyện cũng đã hình thành vùng trồng dược liệu tại các xã: Sà Dề Phìn, Làng Mô, Tả Phìn, Phăng Sô Lin, Tả Ngảo, thị trấn và một số địa phương có tiểu vùng khí hậu phù hợp.
Qua đề án về "Phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030", huyện Sìn Hồ đã tập trung hỗ trợ khôi phục một số vùng dược liệu. Đến nay, địa phương đã xác định dược liệu là một trong những cây trồng chủ lực để đầu tư phát triển thành sản phẩm nông nghiệp hàng hóa đặc sản của địa phương; với mục tiêu đến năm 2030 toàn huyện có khoảng 1.000 ha cây dược liệu các loại.
Ông Nguyễn Quốc Vương, Phó Chủ tịch UBND huyện Sìn Hồ cho biết, địa phương đã và đang khuyến khích người dân chuyển đổi mục đích sử dụng đất, mở rộng diện tích trồng dược liệu. Ngoài ra, huyện còn có nhiều chính sách ưu đãi để thu hút, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trồng và phát triển cây dược liệu quy mô lớn. Từ các sản phẩm dược liệu, huyện đã có nhiều mặt hàng nông sản được chứng nhận sản phẩm OCOP của tỉnh và từng bước khẳng định ưu thế, hiệu quả kinh tế.
“Đối với các doanh nghiệp vào đầu tư, huyện đã có cơ chế về đất đai, cơ chế đầu tư hỗ trợ cơ sở hạ tầng. Từ các chính sách đó trong Nghị quyết 88 về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có hỗ trợ giống và cũng hỗ trợ một phần đầu tư hạ tầng. Từ những chính sách hỗ trợ này, huyện sẽ gắn bó thường xuyên và tạo điều kiện thuận lợi nhất để giúp đỡ cho các doanh nghiệp vào triển khai các chương trình, dự án trên địa bàn huyện”, ông Nguyễn Quốc Vương cho biết thêm.
 |
| Cây dược liệu được xác định phù hợp phát triển tại huyện vùng cao Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. |
Mục tiêu của huyện Sìn Hồ thời gian tới là tiếp tục phát triển diện tích các loại cây dược liệu hiện có; trồng cải tạo, bổ sung, thay thế diện tích cây dược liệu đã khai thác; tích cực thu hút doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết với người dân để bảo tồn, phát triển một số loại dược liệu quý như: sâm Lai Châu, thất diệp nhất chi hoa. Với các chính sách thu hút ưu đãi và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp và người dân, cây dược liệu đang là cây chủ lực giúp người dân trên địa bàn huyện Sìn Hồ giảm nghèo và vươn lên làm giàu.
Cây dược liệu mang nhiều giá trị kinh tế đã và đang bén rễ tại huyện vùng cao Sìn Hồ. Những chính sách hỗ trợ phát triển cây dược liệu đã phát huy hiệu quả khi người dân nắm được quy trình sản xuất và liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm. Đó chính là những bí quyết để cây dược liệu trở thành cây làm giàu, giúp cho những hộ nghèo trước đây giờ trở nên khấm khá./.
