Chuyển đổi số mở rộng thị trường sản phẩm OCOP
 |
| Khi xu hướng tiêu dùng ngày càng chuyển dịch sang các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội, các chủ thể sản xuất bắt buộc phải thay đổi, ứng dụng công nghệ để nâng cao sức cạnh tranh. |
Chuyển đổi số đang dần trở thành “chìa khóa vàng” mở ra cơ hội phát triển cho các sản phẩm OCOP trên hành trình tiếp cận thị trường rộng lớn hơn. Trước đây, các sản phẩm OCOP chủ yếu dựa vào kênh phân phối truyền thống như bán hàng trực tiếp tại chợ, cửa hàng, hay các hội chợ địa phương, dẫn đến hạn chế về khả năng tiếp cận khách hàng và thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên, khi xu hướng tiêu dùng ngày càng chuyển dịch sang các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội, các chủ thể sản xuất bắt buộc phải thay đổi, ứng dụng công nghệ để nâng cao sức cạnh tranh.
Tại huyện Yên Lập, Hợp tác xã (HTX) Sản xuất gạo nếp Gà gáy Mỹ Lung và kinh doanh dịch vụ tổng hợp xã Mỹ Lung đã tiên phong tham gia hệ thống Bản đồ số nông nghiệp của tỉnh Phú Thọ. Ông Khúc Ngọc Tung, Giám đốc HTX, cho biết: “Việc tiêu thụ qua các kênh truyền thống ngày càng khó khăn, trong khi bán hàng online đang phát triển mạnh. Chúng tôi đã đăng ký đưa sản phẩm lên các trang thương mại điện tử như giaothuong.net, voso.com, và đặc biệt trên nền tảng Bản đồ số nông nghiệp của tỉnh (nongsanphutho.com.vn). Nhờ đó, khách hàng ngoài tỉnh biết đến nhiều hơn, lượng đơn đặt hàng tăng đều, giúp nâng cao thu nhập cho các thành viên.”
Cùng với HTX Mỹ Lung, HTX rau, củ, quả Mạnh Liên ở xã Hương Nộn, huyện Tam Nông cũng chủ động đưa sản phẩm lên các nền tảng số. Ông Nguyễn Hoàng Mạnh, Giám đốc HTX, chia sẻ: “Việc tham gia sàn thương mại điện tử và Bản đồ số nông nghiệp không chỉ giúp tiêu thụ sản phẩm thuận lợi hơn mà còn mở ra cơ hội phát triển du lịch trải nghiệm, thu hút khách đến tận nơi tham quan, mua hàng, góp phần tăng thêm nguồn thu cho HTX.”
Không dừng lại ở đó, các chủ thể sản xuất OCOP còn tận dụng các mạng xã hội phổ biến như Facebook, Zalo để quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu, đồng thời kết nối với các nhà phân phối trong và ngoài nước. Đây chính là bước đi chiến lược giúp sản phẩm không chỉ phục vụ thị trường nội địa mà còn hướng tới xuất khẩu, nâng tầm vị thế sản phẩm OCOP trên thị trường quốc tế.
Thách thức và giải pháp cho chuyển đổi số sản phẩm OCOP
 |
| Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, song việc chuyển đổi số trong tiêu thụ sản phẩm OCOP cũng đặt ra không ít thách thức. |
Ông Nguyễn Thanh Hiệp, Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Phú Thọ, khẳng định: “Chuyển đổi số giúp các chủ thể OCOP liên kết chặt chẽ với đối tác, đơn vị thu mua, đồng thời dễ dàng trao đổi, học hỏi quy trình sản xuất đảm bảo tiêu chuẩn an toàn. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm mà còn thúc đẩy tiêu thụ ổn định và củng cố thương hiệu trên thị trường.”
Bên cạnh việc tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, chuyển đổi số còn giúp các HTX chủ động hơn trong quản lý sản xuất, từ khâu trồng trọt, chế biến đến bảo quản sản phẩm. Việc ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ theo dõi quy trình, kiểm soát chất lượng, tối ưu hóa chi phí sản xuất cũng được triển khai hiệu quả, tạo tiền đề cho phát triển bền vững. Các nền tảng thương mại điện tử và bản đồ số nông nghiệp còn đóng vai trò như “vườn ươm” cho các sản phẩm OCOP mới.
Nhờ đó, chủ thể có thể dễ dàng thử nghiệm và điều chỉnh sản phẩm phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Ngoài ra, các công cụ phân tích dữ liệu khách hàng cũng giúp nhà sản xuất hiểu rõ nhu cầu, xu hướng thị trường để đưa ra chiến lược phù hợp. Việc thúc đẩy chuyển đổi số còn góp phần giải quyết việc làm tại địa phương, nâng cao thu nhập cho người dân. Ví dụ như HTX Mạnh Liên có thu nhập bình quân từ 6-7 triệu đồng/người/tháng nhờ tận dụng hiệu quả các kênh tiêu thụ online kết hợp phát triển du lịch trải nghiệm.
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, song việc chuyển đổi số trong tiêu thụ sản phẩm OCOP cũng đặt ra không ít thách thức. Một số chủ thể sản xuất vẫn còn hạn chế về năng lực công nghệ, thiếu kỹ năng sử dụng các nền tảng số, hoặc chưa có hệ thống quản lý sản xuất và bán hàng chuyên nghiệp. Điều này đôi khi làm giảm hiệu quả khai thác công nghệ và ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu. Bên cạnh đó, hạ tầng công nghệ ở nhiều vùng nông thôn còn chưa đồng bộ, thiếu liên kết giữa các bên trong chuỗi giá trị cũng gây khó khăn trong việc kết nối và kiểm soát chất lượng sản phẩm.
Để khắc phục, cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ phía chính quyền địa phương và các cơ quan quản lý nhà nước trong việc đào tạo kỹ năng số, nâng cao nhận thức và xây dựng hạ tầng số. Trong thời gian tới, việc tăng cường hợp tác giữa các tổ chức chính quyền, doanh nghiệp công nghệ phối hợp với các HTX, hộ sản xuất OCOP là rất cần thiết. Mở rộng các chương trình hỗ trợ về chuyển đổi số, tạo các trung tâm kết nối, tư vấn kỹ thuật số, phát triển nền tảng thương mại điện tử chuyên biệt cho sản phẩm OCOP sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả ứng dụng công nghệ.
Ngoài ra, việc xây dựng và phát triển thương hiệu sản phẩm OCOP dựa trên nền tảng số, kết hợp quảng bá đa kênh, đa dạng hình thức bán hàng trực tuyến và offline, đồng thời gắn kết du lịch trải nghiệm nông nghiệp sẽ tạo thành hệ sinh thái phát triển toàn diện, bền vững. Ứng dụng chuyển đổi số trong tiêu thụ sản phẩm OCOP không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là cơ hội lớn để các chủ thể sản xuất nâng cao giá trị sản phẩm, mở rộng thị trường, nâng cao thu nhập và góp phần phát triển kinh tế nông thôn bền vững. Với sự chủ động, sáng tạo và đồng hành của các cấp chính quyền, doanh nghiệp công nghệ, các hợp tác xã và người sản xuất sẽ tiếp tục tận dụng tối đa lợi thế của chuyển đổi số. Qua đó, đưa sản phẩm OCOP ngày càng vươn xa, khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế.
