 |
| Giới thiệu về sản phẩm OCOP 5 sao. |
OCOP khẳng định giá trị và đối mặt thách thức kết nối
Sau hơn 7 năm triển khai, chương trình OCOP đã chứng minh tính đúng đắn trong việc phát triển kinh tế nông thôn và nâng tầm sản phẩm Việt. Tính đến tháng 7/2025, cả nước có 17.068 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 126 sản phẩm được công nhận 5 sao cấp quốc gia. Sự đa dạng trải rộng từ đặc sản vùng miền, thực phẩm chế biến, đồ uống, thủ công mỹ nghệ, dược liệu, mỹ phẩm thiên nhiên đến dịch vụ du lịch cộng đồng. Những con số này vừa khẳng định chất lượng sản phẩm, vừa phản ánh xu thế tiêu dùng ngày càng quan tâm đến yếu tố văn hóa và nguồn gốc xuất xứ.
Theo ông Nguyễn Bá Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư phát triển Công Thương, OCOP không đơn thuần là một chương trình kinh tế mà còn là “câu chuyện về văn hóa, trí tuệ và khát vọng vươn lên” của cộng đồng địa phương. Đây là điểm khác biệt giúp sản phẩm OCOP tạo được dấu ấn, nhất là trong bối cảnh thị trường quốc tế ngày càng chú trọng yếu tố bản sắc và phát triển bền vững.
Thực tiễn ở Bắc Ninh minh chứng rõ nét cho thành công của OCOP. Tỉnh hiện có 751 sản phẩm OCOP từ 3 đến 5 sao, nhiều sản phẩm đã khẳng định chỗ đứng trong nước và quốc tế. Vải thiều, mỳ gạo Chũ, tỏi An Thịnh, nem Bùi hay tranh dân gian Đông Hồ không chỉ gắn liền với hình ảnh văn hóa mà còn trở thành hàng hóa được tiêu thụ tại hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ. Việc có mặt trong các hệ thống bán lẻ lớn như GO, Big C, Aeon, Winmart, Lotte Mart càng củng cố niềm tin của người tiêu dùng đối với nông sản Việt.
Bà Nguyễn Thị Hiệp, Phó Giám đốc Sở Công Thương Bắc Ninh, cho biết hơn 60% chủ thể OCOP tại địa phương đạt mức tăng trưởng doanh thu bình quân 18% mỗi năm. Thành quả này không chỉ mang lại nguồn thu ổn định cho doanh nghiệp và hợp tác xã mà còn tạo thêm hàng nghìn việc làm, góp phần cải thiện chất lượng sống của người dân nông thôn. Đây chính là mục tiêu cốt lõi của chương trình: phát triển kinh tế gắn với nâng cao đời sống.
Tuy nhiên, cùng với thành công, thách thức cũng đặt ra không nhỏ. Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), nhận định: sản phẩm OCOP đã có chỗ đứng trong nước nhưng để tiến xa hơn, cần giải quyết vấn đề kết nối tiêu thụ và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế. Trong bối cảnh thị trường toàn cầu cạnh tranh khốc liệt, sản phẩm Việt phải liên tục đổi mới để đáp ứng tiêu chuẩn cao hơn về chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc.
Giải pháp nâng hạng sản phẩm và mở rộng thị trường
 |
| Chè Hảo Đạt (Thái Nguyên). |
Để tạo nền tảng vững chắc, Cục Xúc tiến thương mại đề xuất đẩy mạnh nâng hạng sản phẩm từ 3-4 sao lên 4-5 sao. Ông Nguyễn Bá Hải phân tích, nâng hạng không chỉ là thêm số sao mà là nâng tầm cả chuỗi giá trị. Điều này bao gồm cải thiện nguồn nguyên liệu, hiện đại hóa quy trình sản xuất, chuẩn hóa bao bì, áp dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Khi chất lượng sản phẩm được nâng đồng bộ, năng lực cạnh tranh mới đủ mạnh để chinh phục các thị trường khó tính.
Song song với việc nâng chất, kết nối thị trường được xem là “yếu tố sống còn”. Xây dựng các kênh phân phối ổn định, gắn kết hợp tác xã với doanh nghiệp xuất khẩu lớn sẽ giúp sản phẩm OCOP không chỉ duy trì chỗ đứng trong nước mà còn mở rộng thị trường quốc tế. Câu chuyện của Hợp tác xã Mỳ Chũ Nam Thể cho thấy việc tham gia sàn thương mại điện tử đã giúp tiếp cận người tiêu dùng nhanh hơn, mở rộng thị trường vượt ra ngoài ranh giới địa phương. Đây là hướng đi nhiều hợp tác xã có thể học tập để rút ngắn khoảng cách với khách hàng toàn cầu.
Chuyển đổi số cũng là giải pháp trọng tâm. Việc đưa sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử trong và ngoài nước như Amazon, Alibaba không chỉ giúp mở rộng thị trường mà còn góp phần xây dựng hình ảnh hiện đại cho nông sản Việt. Để hỗ trợ các chủ thể, cần phối hợp với các tập đoàn công nghệ và logistics trong đào tạo kỹ năng số, kỹ năng quảng bá trực tuyến và cả hình thức bán hàng livestream đang phổ biến. Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh: tăng cường kết nối thị trường, đẩy mạnh chuyển đổi số và nâng cao năng lực chủ thể OCOP chính là chìa khóa để mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng và khẳng định thương hiệu.
Ở tầm vĩ mô, Bộ Công Thương đang lồng ghép quảng bá OCOP trong Chương trình Xúc tiến thương mại quốc gia và Thương hiệu quốc gia. Đây là bước đi nhằm xây dựng hình ảnh sản phẩm OCOP gắn liền với chất lượng, tính bền vững và bản sắc văn hóa Việt Nam. Đặc biệt, trong giai đoạn 2026-2030, chương trình sẽ được triển khai đồng bộ với du lịch và trải nghiệm văn hóa, tạo nên mô hình phát triển đa giá trị: vừa tiêu thụ sản phẩm, vừa quảng bá văn hóa, vừa thu hút du lịch.
Những định hướng chiến lược này sẽ giúp OCOP không chỉ là một chương trình hỗ trợ sản xuất, mà trở thành biểu tượng về phát triển bền vững, nơi hội tụ văn hóa và thương mại. Với nền tảng đã xây dựng, cùng sự phối hợp chặt chẽ của bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân, sản phẩm OCOP chắc chắn sẽ mở rộng cánh cửa, đưa nông sản Việt vươn xa hơn nữa trên bản đồ thế giới.
