| Trồng khoai mỡ trên đất phèn - hướng đi đúng đắn Trồng loại cây leo như khoai lang nhưng là thần dược bán vài triệu/kg Trồng thành công giống khoai đặc sản ruột vàng vừa bùi lại thơm thu về tiền tỷ |
 |
| Anh Thuận chia sẻ về hiệu quả của mô hình trồng khoai môn ngọt Thái Lan lấy ngó. |
Biến đồng chiêm trũng bấp bênh thành vựa ngó khoai khổng lồ
Khoảng hơn 2 năm trước, người dân xã Khánh Thịnh ngạc nhiên khi thấy anh Lã Phú Thuận đem giống khoai có nguồn gốc từ Thái Lan về trồng. Trước đây vùng đất này chỉ trồng lúa, nhưng vì là đồng trũng nên năm được, năm thua. Là người đam mê về nông nghiệp nên anh Thuận cũng tìm tòi nhiều cách làm mới. Năm 2020 anh quyết định thuê những diện tích ruộng trũng người dân bỏ không để nuôi ốc nhồi.
Thời điểm này, ở địa phương đang có chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng thay cây lúa năng suất thấp. Trong đó, đề tài được chú ý là “Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng mô hình trồng khoai môn lấy ngó trên địa bàn tỉnh Ninh Bình” do Trung tâm Ứng dụng, Thông tin Khoa học công nghệ và Đo lường thử nghiệm Ninh Bình đề xuất thực hiện.
Năm 2021, anh Thuận được địa phương hỗ trợ 5.000 cây khoai giống trồng thử nghiệm. Ban đầu anh cũng chỉ chỉ trồng thử để lấy chỗ trú cho ốc nhồi. Nhưng bất ngờ khi cây khoai môn Thái Lan lại hợp đất, phát triển nhanh nên anh quyết định mở rộng lên 42.000 m2.
 |
| Từ chỗ chỉ trồng khoai ngó thử nghiệm anh Thuận đã mở rộng diện tích và kết hợp nuôi ốc nhồi. |
Mô hình trồng khoai môn đã cho anh Thuận hiệu quả cao khi ngó khoai được thị trường ưa chuộng. Ngoài ra anh còn tận dụng lá khoai và các phụ phẩm khác làm thức ăn cho ốc nhồi. Từ khi trồng khoai môn, ốc nhồi cũng phát triển tốt hơn nhờ có chỗ trú ấm về đông và có bóng mát trong mùa hè.
Đánh giá về hiệu quả của mô hình trồng khoai môn ngọt Thái Lan của anh Thuận, ông Trần Đức Thái- Chủ tịch UBND xã Khánh Thịnh cho biết: “Xứ đồng Văn Giáo là phần ruộng trũng, chân đất bùn tro, nên vụ lúa tốt nhất cũng chỉ cho năng suất khoảng 1,3 tạ/sào, vì vậy, xã Khánh Thịnh đã có chủ trương ủng hộ, khuyến khích các hộ nông dân mạnh dạn chuyển đổi giống cây trồng, con nuôi, tìm hướng đi tạo sự đổi thay trong sản xuất phát triển kinh tế nông nghiệp. Chính vì thế, xã tạo mọi điều kiện để mô hình gia đình anh Lã Phú Thuận phát triển, tiến tới xây dựng sản phẩm OCOP thuộc Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”.
Theo thạc sỹ Nguyễn Thị Minh Trâm- người đã và đang sát cánh cùng hộ anh Lã Phú Thuận thực hiện mô hình cho biết: cây khoai môn trồng được 3 tháng bắt đầu cho thu hoạch ngó, ngó khoai được thu hoạch 3 ngày/lần, thời gian khoai cho thu hoạch ngó liên tục từ 7-8 tháng/năm. Năng suất ngó đạt khoảng 7-8 tạ/sào/năm, sản lượng triển khai của mô hình ước đạt 19 tấn/ha.năm. Với giá bán trên thị trường hiện nay dao động 30.000-35.000 đồng/kg (sản phẩm thô sau thu hoạch, chưa làm sạch), lợi nhuận mô hình thu được 145-240 triệu đồng/ha, cao hơn so với trồng lúa trên cùng một đơn vị diện tích.
Cây khoai siêu sạch dễ trồng, vốn ít mà hiệu quả cao
Kỹ thuật trồng, cấy giống khoai môn Thái Lan lấy ngó khá đơn giản, có thể trồng thay thế cây lúa ở diện tích đất sâu trũng, năng suất kém. Với thuộc tính giòn, ngọt, không hề ngứa, sản phẩm từ giống khoai môn ngọt Thái Lan đang rất được ưa chuộng, gợi mở hướng chuyển dịch giống cây trồng, con nuôi phát triển nông nghiệp ở nhiều địa phương.
Theo thạc sỹ Nguyễn Thị Minh Trâm, cây khoai lấy ngó thích hợp với đất thịt nhẹ, giàu mùn, tầng canh tác dày; đất trồng khoai là điều kiện tiên quyết ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất cây giai đoạn thu hoạch ngó, vì vậy đất trồng cần được chuẩn bị trước ít nhất một tháng, cần làm sạch cỏ dại và tàn dư cây trồng vụ trước, tiến hành lên luống có chiều cao 30 cm, rộng 1 m, hàng cách hàng 40-50 cm.
 |
| Ngó khoai là thực phẩm siêu sạch nên được thị trường ưa chuộng. |
Cây được trồng với khoảng cách cây cách cây 40-45 cm. Sau khi lên luống, cần xử lý đất bằng vôi bột rải lên mặt luống để diệt, phòng trừ sâu bệnh hại, việc này được tiến hành trước trồng ít nhất từ 20-30 ngày. Trong suốt quá trình trồng cần duy trì mực nước rãnh đạt 2/3 chiều cao mặt luống, đặc biệt là giai đoạn thời tiết hanh khô cần duy trì mực nước để khoai có thể sinh trưởng và phát triển tốt.
Nếu gặp trời mưa lớn thì tiến hành tháo nước cho ruộng, tránh để ngập úng làm giảm năng suất ngó. Bên cạnh đó, định kỳ hằng tuần, nhóm nghiên cứu xuống kiểm tra, theo dõi quá trình sinh trưởng cũng như tình hình sâu bệnh hại cây nhằm đảm bảo các điều kiện tốt nhất cho sinh trưởng, phát triển của cây.
Cũng theo Thạc sỹ Nguyễn Thị Minh Trâm, cây khoai lấy ngó có nguồn gốc từ Thái Lan, được Viện Rau quả nhân giống có đặc điểm hoàn toàn giống khoai môn lấy củ của nước ta. Tuy nhiên, cây có khả năng sinh trưởng phát triển mạnh hơn, cho năng suất ngó và chất lượng rau ngon hơn.
Với giống khoai lấy ngó này có thể trồng quanh năm, ở nơi chủ động nước tưới. Để cây sinh trưởng phát triển tốt, cho năng suất, chất lượng cao nên trồng vào tháng 7 dương lịch hàng năm. Thời điểm này cây con có điều kiện bật mầm, phát triển thân lá. Đến mùa xuân cây có sinh khối lớn và cho thu hoạch ngó cao.
Giống khoai này có đặc điểm hoàn toàn giống khoai của nước ta. Tuy nhiên, cây có khả năng sinh trưởng phát triển mạnh hơn, cho năng suất ngó và chất lượng rau ngon hơn. Trồng khoai lấy ngó cho thêm khá đa dạng sản phẩm, như chế biến thức ăn tươi, hoặc có thể làm nguyên liệu các sản phẩm công nghiệp như sấy khô, làm phụ gia, bột dinh dưỡng...
 |
| Sản phẩm ngó khoai của gia đình anh Thuận được sơ chế và đóng gói hút chân không trước khi cung ứng ra thị trường. |
Nhận thấy đây là sản phẩm nông nghiệp sạch theo hướng hữu cơ không sử dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình canh tác, hơn nữa tiềm năng đầu ra còn rất dồi dào, sau thời gian trồng thử, đến nay gia đình anh Thuận đang tiến hành thuê ruộng cấy của một số hộ xã viên, mở rộng mô hình, dự tính sẽ hình thành 1 cánh đồng chuyên trồng khoai ngọt lấy ngó với quy mô khoảng 11 mẫu.
Theo anh Thuận, trồng cây khoai môn ngọt Thái Lan lấy ngót cho năng suất cao gấp nhiều lần trồng lúa. Hiện, 1 sào cây khoai môn ngọt Thái Lan nếu chăm sóc tốt thì đạt 500-600 kg ngó, thời gian thu hoạch kéo dài từ 9-10 tháng. Với giá bán ngó khoai môn ngọt sản phẩm thô 20.000 đồng/kg, riêng ngó đã sơ chế, đóng gói…giá từ 30.000-40.000 đồng/kg, thị trường tiêu thụ toàn quốc.
Mô hình trồng khoai lấy ngó kết hợp nuôi ốc nhồi của anh Thuận đã cho thấy hiệu quả kinh tế cao. Điều này cho thấy chủ trương chuyển đổi của địa phương khi lựa chọn cây khoai môn ngọt Thái Lan thay cho cây lúa là phù hợp. Chỉ tính riêng năm 2022, tổng doanh thu của anh Thuận đạt hơn 1 tỉ đồng, sau khi trừ mọi chi phí gia đình lãi khoảng 300 triệu đồng. Đây là căn cứ để địa phương tiếp tục hỗ trợ người dân mở rộng diện tích nâng cao hiệu quả./.
