Trồng loại cây leo như khoai lang nhưng là thần dược bán vài triệu/kg

Chất lượng cao 26/01/2023 18:00 Theo dõi TH&SP trên

Về vùng Tân Yên (Bắc Giang) thấy bạt ngàn màu xanh của một loại cây dây leo thoạt trông như khoai lang. Nhưng chìm sâu dưới lòng đất là một kho báu đang chờ khai thác. Nhẩm tính, sau 5 năm xuống giống, thu hoạch củ bán từ 1 đến 2 triệu đồng/kg. Đó chính là vùng sâm núi Dành được coi là thần dược quý hiếm.

Người đầu tiên đưa cây dược liệu quý lên đất cằn, lão nông miền núi lộ bí quyết thu tiền tỷ Trồng cây dược liệu quý, nhiều dự án 'phá sản' vì bế tắc thị trường tiêu thụ Kinh ngạc với những củ sâm Mã Viện nghìn năm mọc như cây dại trên núi Cây nam sâm giúp kháng viêm và tiêu sưng

Trồng loại cây leo như khoai lang nhưng là thần dược bán vài triệu/kg

Sâm nam núi Dành là loại sâm có dược tính cao, giá trị kinh tế lớn, từng được ghi trong sách “Đại nam nhất thống chí".

Vùng núi Dành - nơi có huyền tích về loài dược liệu quý, xưa kia có tên là núi Chung Sơn, nay thuộc địa phận của hai xã Liên Chung và Việt Lập, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang.

Trải qua hàng nghìn năm tồn tại, núi Dành gìn giữ trong mình một sản vật độc nhất đó là sâm Nam. Được dân gian tương truyền là thần dược chữa khỏi mắt cho mẹ vua Tự Đức mà từ đó sâm Nam núi Dành trở thành thứ đặc sản tiến Vua nổi danh đất Bắc.

Về đặc tính sinh học, sâm nam núi Dành là cây leo như khoai lang. Vì sâm nhân giống bằng hạt rất khó nên thường được trồng bằng dây sâm đã có rễ.

Vì sự thần dược của nó đem lại giá trị kinh tế cao mà sâm Nam núi Dành đã bị khai thác triệt để không có sự tái tạo, duy trì nguồn giống. Theo các già làng kể lại: đến khoảng những năm 70 của thế kỷ 20 thì sâm núi Dành gần như tuyệt diệt và người ta không còn nhìn thấy sự hiện hữu của nó. Có chăng, những giai thoại về loại sâm quý này chỉ còn được biết đến qua những câu chuyện truyền miệng, những thư tịch cổ còn sót lại.

Theo kết quả đề tài “Nghiên cứu, đánh giá, bảo tồn nguồn gen cây sâm Nam núi Dành phân bố trên địa bàn tỉnh Bắc Giang” năm 2018 của tiến sĩ Đồng Thị Kim Cúc - trung tâm Thực nghiệm sinh học nông nghiệp công nghệ cao thuộc viện Di truyền Nông nghiệp thì hàm lượng saponin trong sâm nam núi Dành tương đương sâm Hàn Quốc và bằng 30% sâm Ngọc Linh.

Hàng năm, sâm nam núi Dành ra hoa, tạo hạt vào khoảng cuối tháng 8 đến tháng 10. Hoa sâm tươi được sấy khô làm trà. Ngoài ra, hoa sâm có thể ăn sống, nấu chín thành những món ăn rất bổ dưỡng.

Các dược liệu quý trong sâm núi Dành được người dân dùng để hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính như viêm gan, thấp khớp; chống lão hóa tế bào, thúc đẩy quá trình tổng hợp protein của tế bào mới, gia tăng sự phục hồi các chức năng trong cơ thể. Sách đỏ Việt Nam hiện xếp hạng sâm nam núi Dành ở mức độ nguy cấp, cần được bảo tồn, phát triển.

Đến năm 2010, lần đầu tiên huyền tích về cây sâm Nam núi Dành được phát hiện. Chính dưới chân núi Dành, trong vườn của ông Thân Hải Đăng ở thôn Đồng Sen, xã Việt Lập còn tồn tại một gốc sâm Nam. Được biết gốc sâm này do bà ngoại của ông cất công lên núi Dành tìm và trồng trong vườn con rể, sau này được truyền lại cho ông Đăng. Gia đình ông trân quý, gìn giữ nhân giống phát triển nó như một báu vật trong nhà đến nay.

Mỗi ha sâm 2 tuổi trở lên sẽ cho 3-4 tấn hoa tươi với giá bán 50 triệu đồng/tấn, thu nhập 150-200 triệu đồng/năm. Hoa sấy khô làm trà có giá khoảng 800.000 đồng - 1 triệu đồng/kg.

Năm 2012, Trung tâm Khoa học công nghệ và Môi trường huyện Tân Yên thực hiện đề tài khoa học: "bảo tồn và nhân giống sâm Nam núi Dành". Đến năm 2015, Trung tâm Thực nghiệm sinh học nông nghiệp công nghệ cao (Viện Di truyền Nông nghiệp) đã thực hiện đề tài “nghiên cứu, đánh giá, bảo tồn nguồn gen cây sâm Nam núi Dành phân bố trên địa bàn tỉnh Bắc Giang” tại vườn nhà ông Đăng.

Theo tìm hiểu, sâm Nam núi Dành có lớp vỏ bên ngoài hơi cứng, bên trong lõi màu vàng nhạt, mùi thơm dịu và có vị hơi ngọt. Qua nghiên cứu cho thấy, nhóm chất chính trong sâm Nam núi Dành gồm: saponin, flavonoid (hoạt chất chống lão hóa), acid hữu cơ, acid amin... có tác dụng đặc biệt tốt đối với sức khỏe. Theo nghiên cứu, hàm lượng saponin của sâm Nam núi Dành tương đương với sâm Hàn Quốc và chỉ đứng sau sâm Ngọc Linh - loại sâm quý, hiếm nhất thế giới.

Ông Nguyễn Văn Nghĩa (Yên Thế, Bắc Giang) đã quyết định bỏ vườn cây ăn quả, lấy đất trồng sâm nam núi Dành. Sau 2 năm, ông Nghĩa thu hoạch lứa đầu được khoảng 3,5 tạ hoa sâm tươi, lãi 160 triệu đồng từ diện tích 1 ha.

Để bảo tồn và phát triển loài cây thảo dược quý và có giá trị này đối với Bắc giang và Nhân dân trong vùng. Năm 2017, sâm Nam núi Dành được Cục Sở hữu trí tuệ đưa vào diện bảo hộ và quản lý quyền Sở hữu trí tuệ cho sản phẩm sâm Nam núi Dành của tỉnh Bắc Giang.

Đến năm 2020, Cục tiếp tục cấp giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý dưới tên “sâm Nam núi Dành Tân Yên” như một lời khẳng định về ý nghĩa, tầm quan trọng của giống cây này trong phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, mở ra nhiều tư duy, hướng phát triển cho bà con và doanh nghiệp đầu tư.

Củ sâm lớn rất chậm. Thông thường, cây sâm trồng khoảng 4 đến 5 năm sẽ cho thu hoạch. Củ Sâm nam núi Dành tươi có giá khoảng 1-1,2 triệu đồng/kg.

Chỉ tính riêng tại huyện Tân Yên hiện có tổng diện tích cây sâm nam khoảng 30ha, thu nhập hơn 10 tỷ đồng mỗi năm. Nhằm bảo tồn, phát triển nâng cao giá trị và xây dựng vùng nguyên liệu phục vụ cho công nghiệp chế biến dưới dạng sản phẩm tinh… huyện Tân Yên đã xây dựng Đề án “Phát triển sâm Nam núi Dành trên địa bàn huyện Tân Yên giai đoạn 2022 - 2027”. Sản phẩm sâm Nam đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý “Núi Dành” tại địa bàn xã Liên Chung, Việt Lập./.

Bình Châu

Tags:

Cùng chuyên mục

Xây dựng chuỗi giá trị nông sản sạch từ Gia Lai

Mật ong Phương Di: từ đồi núi Gia Lai vươn tới trời Âu

EVFTA – “tấm hộ chiếu” đưa gạo Việt chinh phục châu Âu

Ford Territory Mới: Mở lối đến trải nghiệm đỉnh cao cùng thiết kế hiện đại và công nghệ an toàn vượt trội

Lỗ hổng thị trường dược liệu quý: Từ câu chuyện sâm Ngọc Linh nhìn ra thách thức quản lý trên không gian mạng

Mustang Mach-E: Biểu tượng ngựa hoang bứt phá trên đường đua ô tô điện tại Việt Nam

VitaDairy chinh phục thị trường sữa thế giới

Trung Quốc vượt Mỹ, trở thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam

Từ lượng sang chất: Chè Việt chinh phục thị trường nội địa

Từ giống đến chế biến: Dứa Việt vươn ra thị trường thế giới

Thủ công mỹ nghệ Việt: Gỡ điểm nghẽn từ nguyên liệu

Nông nghiệp thời công nghệ số: xây dựng thương hiệu sản phẩm thanh hóa trên nền tảng số

Tin khác

Sản phẩm công nghệ Việt: Gỡ rào cản để vươn ra thế giới

Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam đang phát triển với tốc độ ấn tượng, quy tụ hàng nghìn doanh nghiệp công nghệ và thu hút nguồn vốn lớn. Tuy nhiên, việc đưa sản phẩm công nghệ Việt ra thị trường quốc tế vẫn là bài toán khó, đòi hỏi một chiến lược xúc tiến bài bản, có chiều sâu và tính kết nối xuyên biên giới.

Gia Lai trồng 100 triệu cây đàn hương: Kỳ vọng “vàng xanh” thay đổi vùng biên

Gia Lai đang kỳ vọng vào "vàng xanh" – cây đàn hương – với dự án trồng 100 triệu cây giai đoạn 2025–2030. Không chỉ mang lại giá trị kinh tế triệu đô, mô hình liên kết ba nhà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho vùng biên Tây Nguyên.

Dứa Việt được giá ở châu Âu: Cơ hội hay giấc mơ tỷ đô?

Dứa Việt Nam đang được trả giá cao tại các thị trường khó tính như châu Âu, mở ra triển vọng lớn cho xuất khẩu. Tuy nhiên, rào cản về giống, chế biến và vốn đầu tư vẫn là những bài toán cần lời giải nếu ngành hàng này muốn chạm tới mục tiêu tỷ đô.

Bao bì xanh lên ngôi mở đường cho xuất khẩu

Bao bì giấy, tre, gỗ đang dần thay thế bao bì nhựa nhờ nhu cầu thị trường và chính sách siết nhựa dùng một lần. Đây là cơ hội để nông dân, doanh nghiệp nông sản thay đổi bao bì, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu và bảo vệ môi trường sống bền vững.

Kỳ tích vải thiều Việt Nam: Đỏ rực giữa sa mạc, thơm ngọt trên bàn ăn châu Âu

Giống vải thiều Hong Long của Việt Nam đã tạo nên kỳ tích tại Israel sau gần 10 năm chinh phục thiên nhiên khắc nghiệt. Trang trại Bananot Hahof hiện đạt năng suất 25 tấn/ha, đưa vải Việt xuất hiện trên kệ siêu thị châu Âu, từ Đức, Pháp tới Italy.

Khăn lụa, áo vest “Made in Vietnam” ghi điểm tại Anh: Tín hiệu tích cực cho ngành phụ kiện thời trang

Tại Hội chợ Source Fashion London 2025 – một trong những sự kiện thời trang dệt may B2B lớn nhất châu Âu – những sản phẩm khăn lụa, áo vest, túi mũ và phụ kiện thời trang của Việt Nam đã gây ấn tượng mạnh với các nhà bán lẻ quốc tế. Thành công này không chỉ cho thấy sức hút ngày càng lớn của sản phẩm “Made in Vietnam”, mà còn mở ra tín hiệu tích cực cho ngành phụ kiện thời trang trong hành trình chinh phục thị trường toàn cầu.

Sầu riêng Việt Nam tái cấu trúc để phát triển bền vững

Năm 2025, ngành sầu riêng Việt Nam chứng kiến xuất khẩu sụt giảm nghiêm trọng, trong khi nhập khẩu tăng mạnh. Trước nghịch lý này, ngành đang đẩy mạnh tái cấu trúc, nâng cao chất lượng và mở rộng thị trường nhằm hướng tới phát triển bền vững.

Chuẩn hóa chất lượng, nâng tầm sầu riêng Việt

Trước những yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường Trung Quốc, ngành sầu riêng Việt Nam đang đẩy mạnh kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc và đầu tư chế biến sâu. Đây là bước đi chiến lược nhằm xây dựng thương hiệu nông sản vững chắc, đủ sức cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Gạo Việt vươn xa nhờ chất lượng và bản sắc

Không chỉ là nông sản chiến lược, gạo Việt cần được định vị là sản phẩm mang giá trị văn hóa và trách nhiệm xã hội. Đầu tư vào thương hiệu, chế biến và truy xuất nguồn gốc là chìa khóa mở rộng thị phần tại các thị trường tiêu dùng cao cấp.

Vinlac Gold 2: Xây nền tảng dinh dưỡng cho một thế hệ khỏe mạnh

Vinlac Gold 2 là lời đáp dành cho nỗi trăn trở sâu xa của các bậc cha mẹ: Làm sao để con phát triển toàn diện từ gốc rễ cả thể chất, trí tuệ và hệ miễn dịch. Trong bối cảnh chất lượng dinh dưỡng đang là mối quan tâm hàng đầu của xã hội hiện đại, sản phẩm này mang theo triết lý sâu sắc - dinh dưỡng đúng là nuôi dưỡng tương lai.

Hòa Phát giới thiệu máy lọc nước hydrogen ion kiềm tích hợp công nghệ điện phân

HyperS sử dụng điện cực titan phủ platinum tạo nước hydrogen ion kiềm, hỗ trợ cải thiện sức khỏe. Thiết bị còn cung cấp các chế độ nước tinh khiết đáp ứng nhu cầu sử dụng hàng ngày.

3 dòng sản phẩm TH đạt giải thưởng Thương hiệu toàn cầu 2025

Ngày 13/6/2025, tại lễ trao giải Global Brand Awards do Tạp chí Global Brand (Vương quốc Anh) tổ chức tại Dubai, Tập đoàn TH đã vinh dự nhận 3 giải thưởng trong lĩnh vực Thực phẩm và đồ uống dành cho các sản phẩm sữa chua và sữa uống lên men.

Tập đoàn TH tung bộ đôi trà trái cây tự nhiên TH true TEA mới: Trà Ổi và Trà Tắc

Tập đoàn TH chính thức ra mắt bộ đôi sản phẩm mới gồm Trà Ổi Tự Nhiên và Trà Tắc Tự Nhiên TH true TEA với hương vị đậm đà, thanh mát và thành phần hoàn toàn từ thiên nhiên.

Thủ công mỹ nghệ Việt trước ngã rẽ đổi mới

Không chỉ là di sản văn hóa phi vật thể, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam đang đứng trước cơ hội tái định vị mạnh mẽ trên thị trường trong và ngoài nước. Nhưng làm sao để bảo tồn và phát triển bền vững ngành nghề này trong thời đại số?

eHerbal: Sống lành cùng thảo mộc Việt và khoa học hiện đại

Từ tình yêu với thảo dược Việt, một nữ cử nhân sinh học đã kiến tạo nên eHerbal – thương hiệu thực phẩm và dược liệu thiên nhiên mang triết lý "sống lành", vươn ra thị trường quốc tế bằng công nghệ sấy thăng hoa hiện đại và khát vọng phụng sự cộng đồng.

Vải trứng Hưng Yên bội thu, tạo dấu ấn đặc sắc

Vải trứng Hưng Yên vào mùa thu hoạch rộn ràng với quả to, đỏ đẹp, vị ngọt thanh đặc trưng. Sản lượng cao, giá bán tốt tạo niềm vui lớn cho người trồng và cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu, góp phần nâng cao thu nhập nông dân.

Từ sâm Ngọc Linh đến một trung tâm dược liệu chiến lược

Việc hình thành trung tâm công nghiệp dược liệu tại Quảng Nam với định hướng lấy sâm Ngọc Linh làm cây chủ lực đang mở ra cơ hội đưa dược liệu Việt bước vào quỹ đạo phát triển bài bản, hiện đại và bền vững trong dài hạn.

Lô vải thiều đầu mùa sang Nhật, mở đầu mùa vụ với kỳ vọng lớn

Mùa vải thiều chỉ kéo dài trong khoảng hai tháng. Nhờ xúc tiến thương mại sớm từ trong nước đến quốc tế, đặc biệt với các thị trường khó tính, trái vải Việt đang rộng cửa đầu ra, mang lại tín hiệu tích cực cho người trồng và doanh nghiệp xuất khẩu.

Từ biển đến siêu thị – đặc sản Hải Phòng vươn xa khắp nơi

Thay vì chỉ chờ đợi thị trường, Hải Phòng đã chủ động tiên phong mở rộng đường đi cho đặc sản qua chuỗi hoạt động xúc tiến thương mại chuyên nghiệp, góp phần giúp sản phẩm chủ lực bay cao, vươn xa hơn trên bản đồ tiêu dùng trong và quốc tế.

Truy xuất nguồn gốc – “Chìa khóa vàng” nâng tầm giá trị sản phẩm

Truy xuất nguồn gốc ngày càng trở thành tiêu chí quan trọng, giúp người tiêu dùng an tâm và doanh nghiệp nâng cao uy tín. Tại Hà Nam, hệ thống này được các cấp, ngành và người sản xuất, kinh doanh tích cực triển khai, tạo sức cạnh tranh trên thị trường.

Đá basalt từ núi lửa triệu năm – Bộ lọc kỳ diệu tạo nên ‘kho báu’ nước ngầm tinh khiết

Ẩn sâu trong lòng những ngọn núi lửa đã tắt, được gạn lọc và bao bọc bởi tầng tầng lớp lớp đá basalt là nguồn nước ngầm trong mát, ngọt lành.

Nâng cao giá trị sản phẩm từ nền tảng khoa học công nghệ

Để nâng cao năng suất và giá trị sản phẩm, cần đổi mới tư duy và áp dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số. Đây là thông điệp tại Hội nghị triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức ngày 10/5.

Công bố hai giống lúa chỉnh sửa gen đầu tiên trên thế giới

Hai giống lúa GE mang tên ‘Kamala – DRR Dhan-100’ và ‘Pusa DST Rice 1’ vừa được Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Ấn Độ (ICAR) phát triển thành công, mở ra kỷ nguyên mới cho cây trồng chỉnh sửa gen tại châu Á. Những giống lúa này tiêu thụ ít nước, tăng năng suất tới 30% và rút ngắn thời gian thu hoạch tới 20 ngày.

DOJI tung deal ngọt - Quà ngoan xinh yêu tặng mẹ

Tháng 5 - tháng của yêu thương và tri ân, là dịp để những người con tỏ lòng yêu kính mẹ bằng những món quà đầy ý nghĩa. Nhân dịp này, DOJI ra mắt bộ sưu tập (BST) vòng charm vàng 24K “Kết Nối Yêu Thương”, như một biểu tượng gắn kết thiêng liêng của tình mẫu tử - dịu dàng che chở, bền chặt vĩnh cửu và đong đầy cảm xúc.