'Thủ phủ' nuôi yến đang hoàn thiện những công đoạn cuối cùng để đưa 'vàng trắng' sang Trung Quốc

Tổ yến xuất khẩu phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chí theo quy định. (Ảnh: Nguyên Anh).

Tiêu chí để xuất khẩu được tổ yến sang Trung Quốc

Thông tin từ Sở NNPTNT tỉnh Kiên Giang cho biết, hiện trên địa bàn tỉnh có gần 3.000 nhà yến (2.450 hộ nuôi), diện tích sàn 730.630 m2, đứng đầu cả nước. Trong đó, hơn 1.700 nhà xây kiên cố, gần 1.300 nhà ở cải tạo. Nhiều nhất ở TP Rạch Giá với 872 nhà, huyện Hòn Đất 708 nhà, TP Hà Tiên 232 nhà. Sản lượng yến sào năm 2022 trên 17,5 tấn, riêng 8 tháng đầu năm 2023 ước 8 tấn, đạt 46% kế hoạch năm.

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Kiên Giang, từ tháng 3.2023 đến nay, đã có 61 nhà yến tại 7 huyện trên địa bàn tỉnh được giám sát dịch bệnh cúm gia cầm (H5, H7, N1, N6, N9), Newcastle để cung cấp yến sào cho 9 doanh nghiệp đầu mối đăng ký xuất khẩu sang Trung Quốc. Trong đó, Kiên Giang có 2/9 doanh nghiệp, sản lượng ban đầu khoảng 2 - 3 tấn/năm. Kết quả đều âm tính với bệnh được giám sát.

Để xuất khẩu được tổ yến sang Trung Quốc phải đáp ứng đầy đủ 3 tiêu chí: An toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc (mã số cơ sở nuôi yến).

Nhà nuôi yến tại Kiên Giang.

Kiên Giang có tiềm năng, lợi thế, hội đủ các yếu tố để chim yến phát triển, năng suất nhà yến đạt hiệu suất cao nhất. Cả nước hiện có 23.665 nhà nuôi yến tại hơn 42/63 tỉnh, thành phố với sản lượng tổ yến thu hoạch hàng năm khoảng 120 tấn (ước giá trị khoảng 450 triệu USD), chiếm khoảng 3% sản lượng yến toàn cầu.

Giải pháp phát triển nghề nuôi yến bền vững

Để phát triển nghề nuôi yến bền vững, các cơ sở, hộ nuôi đầu tư thiết bị, công nghệ, kỹ thuật, quy trình nuôi theo hướng chuyên nghiệp trong dẫn dụ chim yến vào nhà để cho sản phẩm tổ yến hiệu quả.

Tuy nhiên, nghề này lại tồn tại nhiều hạn chế, bất cập cần các giải pháp đồng bộ về quy hoạch vùng nuôi hợp lý, sản xuất chế biến, thị trường, xây dựng thương hiệu yến sào và những vấn đề liên quan khác để phát triển an toàn, bền vững, khai thác hiệu quả. Quy hoạch phát triển nuôi chim yến trên địa bàn tỉnh chậm triển khai thực hiện, phát triển mang tính tự phát; nhà nuôi yến còn nhiều trong nội ô đô thị, gây ô nhiễm môi trường và tiếng ồn phát ra từ thiết bị dẫn dụ, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân.

Mới đây, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện nghị quyết quy định khu vực không được phép chăn nuôi, chính sách hỗ trợ di dời cơ sở chăn nuôi ra khỏi khu vực không được phép chăn nuôi và vùng nuôi chim yến trên địa bàn tỉnh Kiên Giang. Để phát triển an toàn, bền vững và hiệu quả, nghề nuôi chim yến hiện nay cũng như về lâu dài, tỉnh Kiên Giang thực hiện quy hoạch vùng nuôi phù hợp với điều kiện sinh thái môi trường tự nhiên, nghiêm cấm phát triển nuôi chim yến trong nội ô đô thị, khu dân cư kết hợp từng bước di dời cơ sở nuôi ra khỏi địa bàn đô thị.

Yến sào của VN tiềm năng rất lớn nhưng hiện tại chỉ được xuất khẩu tiểu ngạch.

Cụ thể, truyền tải thông tin đến các cơ sở chăn nuôi nằm trong khu vực không được phép chăn nuôi cập nhật, nắm bắt và nghiêm túc chấp hành. Thành lập các tổ thống kê số lượng, phân loại cơ sở chăn nuôi, lập biên bản ghi nhận hiện trạng, xác định mức hỗ trợ hoặc nhu cầu đào tạo, chuyển đổi nghề. Tổ chức cho các cơ sở đang hoạt động chăn nuôi tại các khu vực không được phép chăn nuôi theo quy định tại Nghị quyết viết cam kết thực hiện di dời hoặc tháo dỡ (chuyển đổi nghề) theo đúng thời gian quy định.

Cấp tỉnh chọn địa bàn thành phố Rạch Giá làm điểm chỉ đạo, thực hiện, rút kinh nghiệm nhằm kịp thời điều chỉnh nội dung, phương pháp, trình tự, thủ tục phù hợp yêu cầu thực tiễn. Cấp huyện, thành phố chọn 1 hoặc 2 đơn vị cấp xã làm thí điểm; các đơn vị cấp xã khác vẫn triển khai thực hiện di dời, chấm dứt hoạt động tự nguyện. Thời hạn hoàn thành trong quý I/2023.

UBND các huyện, thành phố lập kế hoạch, phấn đấu đạt lộ trình di dời, chấm dứt hoạt động chăn nuôi năm 2023 là triển khai trên toàn tỉnh, phấn đấu đạt khoảng 50% số cơ sở chăn nuôi buộc phải di dời hoặc chấm dứt hoạt động. Năm 2024 hoàn thành công tác di dời, chấm dứt hoạt động các cơ sở chăn nuôi nằm trong khu vực không được phép chăn nuôi. Năm 2025 giải quyết các tồn đọng.

"Thủ phủ" nuôi yên Kiên Giang đang tìm những giải pháp đồng bộ để phát triển bên vững. Kỳ vọng khi các tiêu chuẩn về toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc được đảm bảo, tổ yến Kiên Giang sẽ được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc./.