Những lợi thế khi chỉ sầu riêng tươi Việt Nam giữ vị trí độc tôn trên thị trường xuất khẩu

Thời điểm này Tây Nguyên bước vào vụ thu hoạch sầu riêng, giá tăng gần chạm mức 100 nghìn đồng/kg.

Giá tăng sầu riêng có cơ hội cán đích 1,5 tỷ USD

Chị Nguyễn Thu Hiền, ở TX.Buôn Hồ (Đắk Lắk), cho biết năm nay sầu riêng trúng mùa được giá nên bà con ở địa phương rất phấn khởi. Tuần này, thương lái báo giá sầu riêng Ri6 ổn định, loại tốt từ 55.000 - 58.000 đồng/kg. Hôm qua, giá sầu riêng dona tiếp tục tăng 2.000 - 3.000 đồng lên 92.000 - 96.000 đồng/kg; hàng mua xô cũng từ 75.000 - 85.000 đồng/kg. So với cùng kỳ năm trước hiện giá tăng hơn 20.000 đồng/kg.

Tuy nhiên, giá tăng cao không chỉ khiến thương lái tranh mua tranh bán mà còn phát sinh nhiều vấn đề an ninh trật tự. Khoảng một tháng nay, nhà ai có vườn hoặc dù chỉ có vài cây sầu riêng cũng phải cử người canh giữ suốt ngày. Đặc biệt vào ban đêm phải mắc võng ngủ canh để chống mất trộm. Nhà ai có vườn rộng phải thuê mướn thêm người bảo vệ.

Hiện tại, với mỗi héc ta sầu riêng, bà con nông dân có thể thu lãi từ 1,5 đến 2 tỷ đồng/vụ.

Cách đây nửa tháng, một trong những người có vườn sầu riêng lớn nhất VN là ông Đoàn Nguyên Đức, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Hoàng Anh Gia Lai, cho biết bán xô 500 tấn sầu riêng giá 77.000 đồng/kg. Đây là thời điểm "vụ nghịch tự nhiên" mà chỉ có VN có sầu riêng tươi để xuất khẩu nên giá sẽ rất tốt.

"Mặt hàng sầu riêng vẫn còn nhiều tiềm năng ở thị trường Trung Quốc vì ở nước này mới chỉ có số ít người lần đầu được thưởng thức hương vị của sầu riêng. Sầu riêng lại là trái cây gây nghiện, ai ăn được rồi sẽ tiếp tục ăn. Bản thân tôi trước đây cũng không ăn được sầu riêng, đến giờ thì tôi là người rất mê món này. Bên cạnh đó, không chỉ có người Trung Quốc mà người dân nhiều quốc gia khác cũng đang bắt đầu ăn món này. Người gốc Hoa cũng có mặt khắp thế giới", ông Đức nói.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả VN (VINAFRUIT), cho biết: Tính đến tháng 6/2023, xuất khẩu sầu riêng đã đạt 915 triệu USD; ước tính đến hết tháng 8, con số này có thể lên tới 1,2 tỉ USD. Hiện tại, vùng sản xuất sầu riêng lớn nhất nước là Tây nguyên đang vào vụ thu hoạch rộ. Trong khi đó, sầu riêng các nước khác đang vào cuối vụ, sản lượng hạn chế hoặc chỉ còn sản phẩm đông lạnh. Chính vì vậy, sầu riêng tươi của VN càng có nhiều cơ hội gia tăng kim ngạch xuất khẩu trong những tháng cuối năm. Giá trị xuất khẩu cả năm 2023 có thể vượt 1,5 tỉ USD.

Dù có lợi thế, Việt Nam cần chú trọng chất lượng sầu riêng

Hiện nay, chỉ Việt Nam còn sầu riêng tươi xuát khẩu sang Trung Quốc, do các nước khác đã kết thúc vụ thu hoạch. Đây là lợi thế để Việt nam gia tăng sản lượng, tăng giá trị kim ngạch. Tuy nhiên, để phát huy lợi thế, Việt Nam cần nâng cao chất lượng sầu riêng để tạo dựng uy tín và thương hiệu trên thị trường.

Tại tỉnh Đắk Lắk, thời điểm này đang vào vụ thu hoạch sầu riêng. Các loại sầu riêng như Ri6, dona hiện tại được thu mua tại vườn có thể là từ 80.000 đến hơn 100.000 đồng/kg – cao nhất từ trước đến nay. Do vậy, cả người dân và chính quyền địa phương đều đang tăng cường các biện pháp để đảm bảo một mùa vụ sầu riêng an toàn, hiệu quả.

Kiểm tra kích thước, cân nặng và chất lượng sầu riêng trước khi đóng gói xuất khẩu tại huyện Krông Pắk (tỉnh Đắk Lắk).

Toàn tỉnh Đắk Lắk có hơn 300 cơ sở thu mua sầu riêng. Hàng nghìn nhân công từ khắp nơi đến thực hiện công tác thu hái, mua bán sầu riêng… có cả yếu tố người nước ngoài. Từ đây đến hết tháng 10 là thời điểm thu hoạch sầu riêng, lực lượng chức năng sẽ tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, thiết lập đường dây nóng, nhằm giải quyết những tranh chấp và ngăn chặn mọi hành vi vi phạm pháp luật trong vụ sầu riêng năm nay.

Hiện tại, với mỗi héc ta sầu riêng, bà con nông dân có thể thu lãi từ 1,5 đến 2 tỷ đồng/vụ mùa, gấp đôi hoặc hơn so với những năm trước. Giá trị ngày càng cao của loại trái cây này khiến tình trạng trộm cắp diễn ra khá nhiều, nên các hộ gia đình phải tăng cường biện pháp tự bảo vệ cho vườn sầu riêng nhà mình. Chính quyền địa phương cũng đã lập các Tổ công tác đặc biệt đảm bảo an ninh trật tự trên các địa bàn thu mua sầu riêng.

Theo TS Võ Hữu Thoại, Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam, Thái Lan là nước xuất khẩu chính sầu riêng tươi cho Trung Quốc còn Malaysia là nước xuất sầu riêng đông lạnh chất lượng cao. Để tăng cạnh tranh, Thái Lan quyết định tự nâng tiêu chuẩn chất lượng sầu riêng xuất khẩu với chất khô tối thiểu phải đạt 35%, thay vì 32% như các năm trước. Chất khô trong quả tăng thì nước ít đi như vậy quả sầu riêng sẽ chắc và ngon hơn. Philippines đã có được Nghị định thư để xuất khẩu sầu riêng tươi sang Trung Quốc với 50.000 tấn sầu riêng trong năm nay. Như vậy, nước này sẽ trở thành một trong ba nhà cung cấp sầu riêng tươi lớn cho thị trường Trung Quốc, cùng với Thái Lan và VN.

Trung Quốc vẫn chưa thành công trong việc trồng sầu riêng là điều đáng mừng với những nước xuất khẩu. Tuy nhiên, đối với VN cần phải củng cố, nâng cao niềm tin về chất lượng sản phẩm của mình không chỉ ở Trung Quốc mà ngay cả thị trường tiêu thụ nội địa của 100 triệu dân. Bên cạnh đó, ngoài thị trường truyền thống thì việc mở rộng thị trường mới tại các nước có nhiều người Việt và người Hoa sinh sống là cần thiết. Riêng cộng đồng người Việt ở nước ngoài có trên 5,3 triệu người, trong đó tại Mỹ hơn 2 triệu người cũng là thị trường tiềm năng của sầu riêng VN trong tương lai./.