Những khát vọng kiến tạo ngành nông nghiệp trong năm mới

Những khát vọng kiến tạo ngành nông nghiệp trong năm mới.

Bức tranh nhiều gam màu sáng

Năm 2024, ngành nông nghiệp tiếp tục thực hiện chuyển đổi mạnh từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế nông nghiệp, từ phát triển đơn ngành sang hợp tác, phát triển đa ngành. Vì vậy, giá trị sản xuất toàn ngành vẫn đạt mức tăng khá cao, khoảng 3,3%, tỷ lệ che phủ rừng 42%; tỷ lệ số xã đạt chuẩn nông thôn mới ước đạt 78,7%; tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch hợp quy chuẩn 58%; tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành đạt mức kỷ lục khoảng 62,5 tỷ USD, thể hiện trên các mặt sau:

Cơ cấu kinh tế ngành, cơ cấu sản xuất nông nghiệp tiếp tục chuyển dịch, điều chỉnh phù hợp, tích hợp đa giá trị, hiệu quả hơn gắn với thị trường, tăng tỷ trọng các tiểu ngành, sản phẩm có lợi thế cạnh tranh và giá trị cao, bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm.

Công nghiệp chế biến và cơ giới hóa được tăng cường theo hướng chế biến sâu, gia tăng giá trị, giảm tổn thất trong nông nghiệp.

Thị trường tiêu thụ sản phẩm nông lâm thuỷ sản tiếp tục được mở rộng cả về ngành hàng và sản phẩm, chú trọng thị trường trong nước; xúc tiến thương mại, mở cửa thị trường mới, tháo gỡ rào cản thương mại, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thuỷ sản đạt mức kỷ lục trong bối cảnh thị trường thế giới khó khăn.

Khoa học công nghệ, nhất là công nghệ cao được chuyển giao và ứng dụng vào sản xuất nông nghiệp ngày càng nhiều, góp phần nâng cao năng suất, hiệu quả hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Công tác quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm hàng nông sản tiếp tục được tăng cường, lòng tin của người dân vào nông sản trong nước ngày càng tăng.

Các hình thức tổ chức sản xuất tiếp tục được đổi mới, phát triển cả về số lượng, chất lượng và từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động

Hạ tầng nông nghiệp, nông thôn tiếp tục được đầu tư nâng cấp, số công trình lớn được hoàn thành đi vào sử dụng, phát huy hiệu lực, hiệu quả đầu tư.

Phát triển nông thôn và Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tiếp tục được quan tâm; số sản phẩm OCOP vượt xa mục tiêu đề ra; các nhiệm vụ giảm nghèo và an sinh xã hội được quan tâm thực hiện.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đã nhiều lần nhắc về chuyển đổi tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Ông dẫn chứng về chế biến sâu, sản phẩm ở ngoài là lớp ca cao, phía trong là nguyên quả dâu được sấy khô, sản phẩm này biểu trưng cho nền nông nghiệp tích hợp đa giá trị, từ quả dâu trở thành sản phẩm tích hợp giữa dâu và ca cao.

Người đứng đầu ngành nông nghiệp nói nông nghiệp phải chuyển từ tăng trưởng đơn giá trị sang tăng trưởng đa giá trị là như thế. Như chiếc bánh pizza, người ta đưa nhiều thứ vào trong đó, để nâng cao giá trị.

“Chúng ta cần nhất quán chuyển tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Muốn nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp, chúng ta buộc phải học. Không cần phải học đâu xa xôi, hãy bắt đầu từ những điều đơn giản nhất như chính ngôi nhà, khu vườn, không gian xung quanh nơi mình sống”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan phân tích.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan kể, từng lên thăm homestay của anh Tráng A Chu ở Vân Hồ (Sơn La). Khi mới khởi nghiệp anh không có gì, ngoài ngôi nhà nhỏ chỉ có thêm chuồng bò. Nhân lực là 2 vợ chồng và 2 đứa con nhỏ. Anh Chu làm du lịch từ những thứ thân thuộc của đời sống xung quanh, đó chính là ngôi nhà, không gian nơi gia đình anh Chu sống, giới thiệu văn hóa bằng cách cả gia đình cùng tham gia múa xòe ở sân nhà…Vậy mà chỉ sau vài năm bắt đầu từ những điều nhỏ bé, đơn giản, hiện nay homestay của Tráng A Chu đã trở thành địa chỉ quen thuộc với rất nhiều du khách, đặc biệt là du khách nước ngoài.

Tạo không gian phát triển mới, trên từng mảnh ruộng, thửa vườn

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan.

Đề cập đến những trăn trở về nông thôn hiện nay, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, từ khi tôi làm Bộ trưởng, sống ở Hà Nội một mình, vì gia đình vẫn ở Đồng Tháp. Sáng mồng 1 Tết Dương lịch 2025, tôi một mình lang thang đến làng giò chả Ước Lễ (Thanh Oai, Hà Nội), thấy làng vắng lặng. Nghề làm giò chả Ước Lễ có từ thời Nhà Mạc, cách đây 500 năm. Thế nhưng, bây giờ cả làng kéo nhau vào nội thành Hà Nội bán giò chả, chỉ còn vài ba nhà vẫn ở làng.

Tôi đi xung quanh thấy làng cổ rất đẹp, nhưng vắng bóng người. Tôi ghé vào một căn nhà và trò chuyện với một cặp vợ chồng. Tôi trăn trở: Làm sao để người dân ở ngôi làng cổ này bớt rời đi? Làm sao xây dựng nông thôn mới đúng nghĩa phải là nơi đáng sống? Xung quanh làng, đất còn rất ít. Đất nông nghiệp thì còn đấy, trồng lúa năng suất kém, thu nhập từ lúa kém như thế, thì làm sao người ta có thể trồng lúa?

Trong khi, làng có nghề làm giò chả, mà không cho người ta ra ngoài ruộng xây nhà, không có chỗ để làm giò chả, thì người ta đành đi chỗ khác kiếm chỗ ở và làm nghề thôi. Họ nói: “Bộ trưởng ơi, làm sao người lớn bỏ đi đâu hết rồi, trong làng chỉ còn người già thôi?” Họ hỏi câu đó, Bộ trưởng cũng chịu thua.

Ở Đồng bằng sông Cửu Long, hơn một triệu nông dân bỏ quê đến Đồng Nai, Bình Dương làm công nhân.

Tôi đọc một quyển sách của Nhật Bản, viết về bối cảnh người Nhật cũng bỏ làng đi, thanh niên lên Tokyo và Osaka làm việc hết, ở làng quê chỉ có người già. Có một nhóm phóng viên đi về làng, họ miêu tả câu chuyện người trẻ bỏ làng quê, rời bỏ nông thôn. Họ vào một căn nhà có hai cụ già trong một căn nhà lạnh lẽo, tối tăm, nhưng nhìn thấy căn nhà cổ rất đẹp.

Phóng viên nói với hai cụ: “Tụi cháu tính, hai cụ làm du lịch đi, làm điểm homestay đi, chúng cháu sẽ kéo khách từ thành phố về”. Hai cụ đó nói: “Già rồi đâu có biết làm du lịch”. Phóng viên nói: “Không có gì khó lắm đâu, chúng cháu hướng dẫn cho. Khách rất thích ăn món đồng quê dân dã. Hai cụ không cần nấu, cứ để đồ ăn đó, khách đến tự nấu. Dù ban đầu không biết làm, hai cụ đồng ý và dần dần thành công”.

Từ đó, mô hình homestay trở thành một xu hướng mới, đem lại sinh kế cho cộng đồng và làng quê trở lại nhộn nhịp, phát triển.

“Từ câu chuyện đó, tôi mong muốn rằng trong năm mới, chúng ta phải cùng nhau kiến tạo, cùng nhau tạo ra những không gian phát triển mới, trên từng mảnh ruộng, từng thửa vườn ở nông thôn”, Bộ trưởng nói.

Ngành nông nghiệp xuất siêu hơn 11,8 tỷ USD trong 8 tháng

Ngành nông nghiệp dồn lực khôi phục sản xuất, kinh doanh

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Phải "thổi sức sống mới" vào ngành nông nghiệp