Đánh thuế hàng nhập khẩu dưới 1 triệu đồng: Cơ hội cho hàng sản xuất trong nước

Đánh thuế hàng nhập khẩu dưới 1 triệu đồng: Cơ hội cho hàng sản xuất trong nước. Ảnh minh hoạ

Từ ngày 18/2, hàng nhập khẩu giá trị thấp, dưới 1 triệu đồng được gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh, sẽ không còn được miễn thuế giá trị gia tăng. Đây là nội dung trong Quyết định số 01/2025 của Thủ tướng Chính phủ.

Việc thay đổi chính sách được đưa ra trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh, làm tăng đáng kể số lượng hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong năm 2023, tổng trị giá hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng qua dịch vụ chuyển phát nhanh đạt 27,7 nghìn tỷ đồng. Nếu áp dụng mức thuế GTGT 10%, ngân sách Nhà nước có thể tăng thu khoảng 2,7 nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Giá cả hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) sẽ tăng

Chị Quỳnh Trần (Bình Thạnh, TP.HCM), người có thâm niên bán hàng online gần tám năm cho biết, phần lớn hàng hóa mà chị bán đều có giá trị rất nhỏ, xuất xứ từ Trung Quốc, chủ yếu nhập khẩu qua kênh TMĐT về Việt Nam.

Với chính sách thuế mới, trong thời gian tới giá của hàng nhập khẩu này sẽ tăng lên. Do vậy chị đang tính tới phương án khác là tìm thêm nguồn hàng trong nước.

Trao đổi với báo chí, ông Chu Xuân Thức, Trưởng phòng Phát triển Kinh doanh của Metric, nhận định quy định mới sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ chủ thể tham gia hệ sinh thái thương mại điện tử, bao gồm các sàn giao dịch, nhà bán hàng và người tiêu dùng.

Đáng chú ý, ông Thức dự báo giá cả hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử khả năng cao sẽ tăng lên trong thời gian tới. Nguyên nhân là vì số lượng các nhà bán hàng nhập khẩu hàng hoá từ bên ngoài và các nhà bán hàng từ nước ngoài kinh doanh trực tiếp các sản phẩm giá rẻ trên các sàn thương mại điện tử Việt Nam hiện chiếm trọng số không nhỏ.

Trong khi đó, quy định áp thuế có hiệu lực dẫn đến biên độ lợi nhuận của các sản phẩm dưới 1 triệu đồng sẽ giảm đi. Do đó, các nhà bán hàng buộc phải tăng giá để bù đắp lỗ hổng lợi nhuận.

"Việc tăng giá là không thể tránh khỏi. Chênh lệch giá trước và sau khi Quyết định 01/2025 có hiệu lực sẽ rất đáng kể", ông Thức nhấn mạnh.

Trong khi đó, các sàn thương mại điện tử sẽ hưởng lợi đáng kể vì giá hàng hoá càng cao, phí thu từ các nhà bán hàng càng lớn.

Mặc dù vậy, không phải nhà bán hàng nào cũng sẽ tăng giá. Các sản phẩm bán chạy với số lượng lớn vẫn có thể giữ nguyên mức giá nhằm duy trì lưu lượng tiêu thụ.

Về giá hàng hoá sau khi đánh thuế, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh - Chuyên gia Kinh tế, Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính nhận định: “Đối với doanh nghiệp trong nước, đây là một điều đảm bảo tính công bằng, bình đẳng trong cạnh tranh. Và các doanh nghiệp trong nước có điều kiện chấn chỉnh lại và hạ thấp giá thành, từ đó cạnh tranh một cách bình đẳng với hàng hóa nhập khẩu. Đối với người tiêu dùng, về cơ bản họ giữ nguyên hoặc có thể chịu thuế cao hơn. Vì trong thực tế, khi không đóng thuế nhập khẩu, không đóng thuế VAT, người bán vẫn bán theo giá bình thường mà họ vẫn bán trước đây. Cũng có thể có một số doanh nghiệp nước ngoài khi nhập và bán, họ có giảm trừ thuế, trong trường hợp như vậy, thuế có thể làm cho giá trị hàng hóa nhập khẩu cao hơn bình thường. Nhưng chỉ bảo đảm ở mức bình thường”.

Theo Metric, trong năm 2024, tổng doanh thu của 5 sàn thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam (Shopee, Lazada, TikTok Shop, Tiki, Sendo) đạt 318,9 nghìn tỷ đồng. Trong đó, hàng hóa giá trị dưới 1 triệu đồng chiếm hơn 80% tổng quy mô thị trường, và tỷ lệ này không ngừng gia tăng qua các năm. Rõ ràng, điều này cho thấy nếu Việt Nam còn không áp dụng quy định mới này, thất thu thuế sẽ là con số cực kỳ lớn.

Cơ hội cho hàng nội địa

PGS. TS Đinh Trọng Thịnh - Chuyên gia Kinh tế, Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính.

PGS. TS Đinh Trọng Thịnh cho biết, theo Nghị quyết số 78 của Thủ tướng Chính phủ năm 2010, chúng ta đã miễn thuế theo Công ước Kyoto năm 1973, để hài hòa và đơn giản hóa thủ tục hải quan, thúc đẩy thương mại quốc tế. Tuy nhiên, theo số lượng của Tổng cục Hải quan từ ngày 1/1-6/2024, bình quân mỗi tháng chúng ta có khoảng 1,3-1,9 tỷ USD hàng hóa nhỏ xuyên biên giới không phải tính thuế.

Rõ ràng, với một số lượng hàng hóa lớn như vậy, bình quân một ngày khoảng 500 triệu USD hàng hóa qua biên giới không tính thuế. Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất trong nước phải đóng thuế bình thường và nó tạo ra một sự bất bình đẳng giữa doanh nghiệp kinh doanh trong nước với các hàng hóa nhập khẩu. Chính việc không đánh thuế đó đang làm cho các doanh nghiệp trong nước giảm khả năng cạnh tranh, thậm chí nhiều doanh nghiệp có nguy cơ lâm vào phá sản.

“Việc áp thuế đối với hàng nhập khẩu giá trị nhỏ sẽ giúp doanh nghiệp nội địa có cơ hội rà soát lại hoạt động sản xuất, tối ưu hóa chi phí và hạ giá thành sản phẩm, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh với hàng hóa nhập khẩu”, ông Thịnh cho biết.

Đồng quan điểm, ông Chu Xuân Thức cho biết với chính sách thu thuế mới, Việt Nam không chỉ bổ sung ngân sách nhờ một nguồn thu lớn trước đây chưa khai thác, mà còn tạo động lực khuyến khích sản phẩm nội địa.

Bên cạnh đó, việc áp thuế VAT trên hàng giá rẻ sẽ góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm nguy cơ hàng hoá giá rẻ kém chất lượng tràn vào thị trường.

Đại diện cơ quan quản lý, ông Hoàng Ninh – Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) - nhận định: “Việc áp thuế nhập khẩu và thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa có giá trị dưới 1 triệu đồng gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh là một bước tiến trong việc đảm bảo công bằng giữa hàng hóa nhập khẩu và hàng hóa sản xuất, kinh doanh trong nước. Quy định mới sẽ góp phần thiết lập sân chơi bình đẳng hơn, hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước phát triển bền vững...”.

Na Uy kiểm tra các loại bao bì bằng gỗ trong các lô hàng nhập khẩu

Chính phủ thảo luận về dự thảo Nghị định kiểm tra ATTP hàng nhập khẩu

Đề xuất đưa phân bón vào diện chịu VAT, bảo đảm cạnh tranh giữa hàng nhập khẩu và nội địa