| Sản phẩm OCOP: Thái Nguyên tổ chức đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh Chè Tân Cương - đặc sản nổi tiếng của Thái Nguyên Loại chè ngon nhất Thái Nguyên, giá 4 triệu đồng/kg có gì đặc biệt? |
Chè có mặt khắp mọi nơi trong đời sống con người, nhắc đến chè người ta thường nghĩ ngay đến chén trà (chè) thanh mát, giúp đầu óc tỉnh táo. Ngoài việc là thức uống giải khát cho ngày hè nóng bức hay ngày đông ấm bụng thì còn chè còn là liều thuốc bổ tự nhiên giúp phòng chống một số bệnh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu thêm về tác dụng của việc uống nước chè khô.
Đặc điểm của cây chè
Cây chè có các bộ phận như: Thân chè, mầm chè, búp chè, lá ché, hoa chè, quả và hạt chè.
Cây chè xanh thường có một thân chính mọc thẳng và trên thân có phân cấp các cành phụ. Tùy vào hình dạng phân cành khác nhau, cây chè được chia thành ba loại thân chính khác nhau là thân bụi, thân gỗ và thân bán gỗ. Các cành của cây chè xanh thường phát triển từ mầm dinh dưỡng và chia thành nhiều đốt. Thân và cành chè có vai trò quan trọng trong việc tạo khung tán cho cây chè.
Mầm chè xanh được chia thành nhiều loại, trong đó, có 2 loại chính: Mầm dinh dưỡng (phát triển thành cành và lá) và mầm sinh thực (phát triển thành nụ hoa, quả chè).
 |
| Cây chè |
Các mầm dinh dưỡng là bộ phận hình thành nên chè búp. Kích thước búp chè có sự chênh lệch tùy thuộc vào nhiều yếu tố như giống cây, chế độ dinh dưỡng, điều kiện môi trường, kỹ thuật nuôi trồng…Có 2 loại búp chè chính là búp chè bình thường, bao gồm cả lá non và trà tôm, và búp mù xòe, chỉ có lá non mà không có phần trà tôm nõn.
Lá chè mọc từ đốt trà, thường mọc cách, màu xanh lục đậm dần từ trên xuống và có nhiều gân. Rìa lá có dạng răng cưa. Kích thước lá chè trung bình là chiều dài khoảng 3 - 5cm và rộng 2 - 6cm, tuy nhiên kích thước này có thể thay đổi tùy thuộc vào giống, chế độ dinh dưỡng và chăm sóc.
Trên cây chè còn có nhiều loại lá khác nhau, bao gồm lá vẩy ốc màu nâu cứng với vẩy rất nhỏ, lá mẹ được gọi là lá nuôi dưỡng chồi mới trên cây, lá cá là loại lá thật nhưng không phát triển đầy đủ như lá thông thường, lá thật phát triển hoàn thiện trên cành chè theo những thế khác nhau và tôm chè là phần lá non chưa xòe hết và được bao bọc bởi nhiều lá non khác.
Cây chè sẽ phát triển bộ rễ hoàn thiện bao gồm rễ chính (rễ trụ), rễ hấp thu và rễ bên. Rễ trụ được hình thành đầu tiên, chúng phát triển sâu xuống đất khoảng 1m và có thể phát triển sâu hơn đối với đất tơi xốp. Rễ hấp thu và rễ bên thường lan rộng ở tầng đất từ 10 - 40cm, chúng có nhiệm vụ tìm kiếm dinh dưỡng để nuôi cây chè.
Mầm sinh thực là bộ phận phát triển hoa chè, thường mọc thành từng cụm ở nách lá. Hoa chè là hoa lưỡng tính, màu trắng, gồm 5 - 7 cánh hoa. Trên hoa có cả nhị và nhụy, tuy nhiên tự thụ phấn ở hoa trà chỉ chiếm khoảng 2 - 3%, phần lớn phụ thuộc vào việc giao phấn. Thời điểm cây chè ủ nụ là khoảng tháng 6, hoa nở rộ vào khoảng tháng 11 đến tháng 12 hàng năm.
Quả của cây chè được phân loại là quả nang, mỗi quả bao gồm 3 nang riêng biệt, trong đó mỗi nang chứa 1 hạt. Trung bình, mỗi quả chè sẽ cung cấp khoảng 2 - 4 hạt chè. Khi quả chín, màu sắc của chúng sẽ chuyển sang nâu. Hạt chè có lớp vỏ bảo vệ dày và cứng, với khoảng 3/4 khối lượng là diệp tử. Ngoài ra, hạt chè cũng có hàm lượng cao chất béo và dầu. Vì chúng chín sớm về mặt sinh lý, nên cần được thu hoạch nhanh để giữ được chất lượng của hạt chè.
Phân loại chè (trà)
Chè được phân ra làm 2 loại là chè tươi và chè khô.
Chè tươi: Là những lá chè non và già, to nhỏ, xanh tươi, không qua chế biến, hái về rửa sạch vò nhầu lá bằng tay rồi cho vào nồi hoặc ấm đun nước loại to cho thêm vài lát gừng tươi đun cho đến sôi, chắt ra bát, chén uống ngay hoặc cho vào ấm tích ủ nóng để uống dần trong ngày, màu nước xanh tươi màu lục diệp.
 |
| Lá chè tươi |
Chè khô: Là loại chè đã được sấy khô. Tỉ lệ chè ngon hay không tùy vào cách chọn lá trà của người kinh doanh. Nếu muốn chọn được loại chè khô ngon, nên chọn chè có búp chè còn nguyên vẹn, nhỏ và cánh chè nhỏ, khô cong. Đồng thời, khi mua trà khô cần chú ý đến cách đóng gói.
Trà ngon là khi mở trà có mùi thơm đặc trưng dễ chịu, khi dùng nước trà có màu xanh trong, giữ được mùi và khi uống có vị chát nhẹ, hậu ngọt.
 |
| Chè khô |
Tác dụng của chè khô
Để có thể bảo quản được lâu, cũng như giúp quá trình vận chuyển xa được thuận tiện, từ xa xưa con người đã biết sơ chế lá chè thành chè khô, nhưng không mất đi những tác dụng vốn có của lá chè tươi. Dưới đây là một số tác dụng của việc uống nước chè khô đúng cách.
Hỗ trợ giảm cân: Trong búp chè có chứa Cafein và chất Tanin có tác dụng rất tốt với việc đào thải chất mỡ và các độc tố vì vậy uống chè bắc giảm cân rất hiệu quả.
Chống lão hóa: Nhờ vào hàm lượng vitamin E có trong lá trà có tác dụng chống oxy hóa, làm trung tính các gốc tự do (nguyên nhân gây già nua), chính vì thế chè có tác dụng chống lão hóa rất tốt.
Hỗ trợ điều trị hôi miệng: Để phòng ngừa bệnh hôi miệng và các vấn đề về răng và nướu, bạn chỉ việc pha trà với nước, sau đó dùng nước súc miệng thường xuyên mỗi ngày sẽ đem lại hiệu quả bất ngờ.
Cung cấp nhiều vitamin: Các loại vitamin có trong chè bao gồm: nhóm vitamin B, B1, B2, B5, B11, vitamin E, ngoài ra theo nghiên cứu cho thấy trong một tách trà được pha ra có lượng Vitamin C nhiều hơn một quả cam. (tham khảo tác dụng từng loại vitamin ở trên).
Tăng khả năng sinh sản: Năm 1998, một nghiên cứu của Kaiser Permanente Medical Care Program ở California đã chứng minh rằng uống chè sẽ tăng khả năng sinh con nhờ vào những nguyên tố đại lượng và vi lượng có trong chè.
Hỗ trợ lưu thông máu: Công dụng của chè còn giúp hỗ trợ lưu thông máu tốt hơn, từ đó làm giảm nguy cơ gây nên vữa, xơ cứng động mạch.
Ngăn ngừa các bệnh viêm khớp: Nhờ vào hợp chất Polyphenol có trong trà có tác dụng lên các khớp của cơ thể nên việc uống chè thường xuyên cũng giúp bạn ngăn ngừa, giảm thiểu được một số bệnh về khớp.
Giảm thiểu các bệnh về tim mạch: Giảm lượng mỡ trong máu, giảm huyết áp, giảm lượng đường trong máu, chống phóng xạ, diệt khuẩn, tiêu đờm.
Giảm stress: Trong lá chè có chưa hàm lượng caffein nên khi uống chè vào các buổi sáng sáng hoặc sau giờ làm việc sẽ giúp tinh thần tỉnh táo, thoải mái, thư giản và giảm stress hiệu quả.
 |
| Uống trà giúp hỗ trợ giảm cân |
Lưu ý khi sử dụng chè khô
Cũng giống như chè tươi, chè khô có nhiều công dụng hữu hiệu cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, cách uống chè khô như thế nào để mang lại hiệu quả và tránh được một số tác dụng phụ không mong muốn là điều hết sức quan trọng. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng chè khô.
Uống chè khô thời điểm thích hợp: Chè khô uống vào thời điểm nào thích hợp nhất là điều rất nhiều khách hàng quan tâm hiện nay. Chọn một thời điểm thích hợp sẽ giúp bạn phát huy được hết những công dụng tuyệt vời của chè khô đối với cơ thể cũng như hạn chế những tác dụng phụ không đáng có.
Uống chè khô vào buổi sáng: Bạn cũng có thể uống một tách chè khô vào buổi sáng để có được sự tỉnh táo bắt đầu một ngày mới tràn ngập năng lượng. Buổi sáng uống một cốc chè khô có thể giúp cho đầu óc tỉnh táo, nâng cao tinh thần. Trong khi làm việc uống chè khô cũng có thể giúp tiêu trừ mỏi mệt, tăng cường sức sống, nâng cao khả năng tư duy phán đoán.
Xem tivi uống chè khô: Khi xem tivi uống một chút chè khô có thể giúp cho việc phục hồi thị lực, đồng thời có thể làm tiêu trừ những nguy hại của những tia bức xạ yếu.
Uống chè khô sau 30 phút khi ăn: Khi ăn từ 30 phút đến 1 tiếng cũng là một gợi ý tốt mà bạn có thể tham khảo.
Không uống chè khô khi bụng đói: Không nên uống chè khô lúc đói, vì khi bụng rỗng gặp các hoạt chất trong chè khô sẽ gây các hiện tượng như giảm khả năng hệ tiêu hóa, lạnh tì, tim đập nhanh, bị say…
Không uống chè khô quá đậm: Chè khô được pha vừa phải không đậm đặc mới thật sự mang lại nhiều công dụng cho sức khỏe, vì vậy nên tránh pha chè khô quá đậm đặc biệt là đối với những người nhạy cảm với Caffein (một thành phần có trong chè).
 |
| Uống chè khô vào buổi sáng sau khi ăn 30 phút rất tốt cho sức khỏe |
Không uống chè khô ngay sau khi ăn: Nhiều gia đình chọn uống chè khô sau bữa ăn với suy nghĩ chè khô sẽ giúp làm sạch và thơm miệng. Đây là một trong những thói quen sai lầm mà bạn cần hết sức chú ý. Chè khô uống sau bữa ăn chính là sự kết hợp giữa protein và hoạt chất trong chè, gây khó tiêu và đồng thời khả năng hấp thụ cả 2 chất đều sẽ giảm đi. Vì vậy, sau ăn 30 phút sẽ là thời điểm tốt để bạn thưởng thức chè khô.
Không uống chè khô, pha đi pha lại nhiều lần: Chè khô được pha đi pha lại nhiều lần sẽ làm mất đi những hợp chất, thành phần dinh dưỡng vốn có trong chè khô cũng như hương vị thơm ngon của chè. Vì thế, khi uống chè khô được pha đi pha lại nhiều lần bạn không những không cảm nhận được mùi hương, vị chè khô mà còn đánh mất các giá trị dinh dưỡng, thậm chí có thể sẽ gây đau bụng, ảnh hưởng tiêu hóa…
Không uống chè khô trước khi ăn và trước khi đi ngủ: Uống chè sau bữa ăn và buổi trưa là tốt nhất, nhưng sẽ không thích hợp nếu uống chè khô trước bữa ăn hay trước khi đi ngủ.
Không nên uống chè (trà) khô khi quá nóng: Chè khô nên uống khi còn ấm, không nên uống khi còn quá nóng. Cái gọi là “ trà nóng gây tổn thương tới ngũ tạng”, “trà ấm có thể khiến con người sống lâu”.
Không uống chè khô để qua đêm: Chè khô để qua đêm sẽ mất đi các giá trị dinh dưỡng và hợp chất có lợi, thay đổi khẩu vị và thậm chí còn xuất hiện các loại vi khuẩn số lượng lớn gây hại cho sức khỏe. Hàm lượng axit tannic trong chè khô khi để qua đêm sẽ gây ảnh hưởng đến dạ dày. Do đó, không uống chè khô đã để qua đêm dù là để ở tủ lạnh.
Uống chè khô đúng liều lượng: Chè khô mang nhiều lợi ích cho sức khỏe người dùng nhưng không phải uống càng nhiều càng tốt mà việc sử dụng sai liều lượng sẽ mang đến cho bạn rất nhiều những tác dụng phụ đối với sức khỏe mà bạn không mong muốn như: Mất ngủ, rối loạn tiêu hóa, đau đầu… Do đó khi sử dụng chè khô, bên cạnh thời điểm thì liều lượng cũng là vấn đề đáng quan tâm.
Không uống chè khô với thuốc: Chè khô được chỉ định không sử dụng chung với các loại thuốc. Bởi những phản ứng hóa học giữa thuốc và các thành phần trong chèkhô sẽ là nguyên nhân gây cản trở quá trình hấp thu cũng như mất tác dụng của thuốc.
Không uống chè khô sau khi ăn thức ăn nhiều đạm: Các thức ăn nhiều đạm như thịt chó, thịt bò với hàm lượng protein cao kết hợp cùng tính chát trong nước chè khô sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, đặc biệt là hệ tiêu hóa.
Uống nước chè khô mang lại rất nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe. Tuy nhiên việc sử dụng chè khô và những điều kiêng kỵ khi sử dụng chè khô cũng là điều mà bạn không nên bỏ qua. Để sử dụng chè khô với mục đích phòng chống một số bệnh nên tham khảo thêm lời khuyên từ các chuyên gia y tế.
 Sản phẩm OCOP: Thái Nguyên tổ chức đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh |
 Chè Tân Cương - đặc sản nổi tiếng của Thái Nguyên |
 Loại chè ngon nhất Thái Nguyên, giá 4 triệu đồng/kg có gì đặc biệt? |
