Bệnh cúm ảnh hưởng tới mẹ bầu và thai nhi như thế nào?

Chị N.T.N.T (26 tuổi, ở Hà Nội) đang mang thai 10 tuần tuổi, gần đây thấy người mệt mỏi, ho có ít đờm, kèm đau họng, sốt không rõ nhiệt độ. Khi cơn sốt ngày càng tăng, kèm theo đau mỏi người nên chị T uống thuốc hạ sốt, và uống Oresol tại nhà nhưng không đỡ. Lo lắng trước những dấu hiệu bất thường đó, thai phụ đến Phòng khám đa khoa Medlatec Tây Hồ thăm khám.

Tại đây, qua xét nghiệm cho thấy chỉ số CRP tăng, cúm A dương tính. Nội soi tai mũi họng, tại họng có tăng sinh tổ chức hạt thành sau, niêm mạch họng sung huyết. Siêu âm hình ảnh thai 11 tuần 2 ngày, nhịp tim thai nhanh 190 chu kỳ/phút. Với kết quả thăm khám trên, bệnh nhân có chẩn đoán xác định cúm A/ thai 10 tuần và có chỉ định nhập viện theo dõi và điều trị.

Bị cúm khi mang thai nguy hiểm thế nào?

Phụ nữ mang thai mắc cúm rất nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến thai nhi.

Các bác sĩ sản khoa cũng cho biết, thai phụ mắc cúm thường gặp các triệu chứng mệt mỏi, viêm họng, sốt… Thai phụ mắc cúm cũng thường khỏi bệnh lâu hơn và có nguy cơ biến chứng nghiêm trọng hơn. Trong đó, viêm phổi là biến chứng nguy hiểm nhất.

Thai phụ viêm phổi có nguy cơ phải thở máy, dùng kháng sinh liều cao hoặc điều trị bằng ECMO (hệ thống tim phổi nhân tạo) sẽ gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Trong một số trường hợp, thai phụ có thể được chỉ định phẫu thuật để đưa em bé ra sớm hơn khiến bé chào đời non tháng.

Virus cúm còn tác động lên thai nhi, tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, thai ngừng phát triển hoặc giới hạn tăng trưởng trong tử cung, thai nhỏ hoặc mắc dị tật như hở hàm ếch, tim bẩm sinh, rối loạn tâm thần và một số khiếm khuyết khác trên cơ thể.

Theo một nghiên cứu đăng tải trên Viện Y khoa quốc gia Mỹ, nhiễm cúm trong ba tháng đầu của thai kỳ có liên quan đến nguy cơ dị tật lớn tăng gấp 2 lần, nguy cơ dị tật ống thần kinh (dị tật bẩm sinh của não, cột sống hoặc tủy sống) tăng gấp 3,3 lần và nguy cơ dị tật tim bẩm sinh tăng gấp 1,6 lần. Ở 3 tháng cuối thai kỳ, nếu mẹ mắc cúm, triệu chứng sốt cao kèm độc tính của virus biểu hiện mạnh dễ kích thích tử cung co bóp gây sảy thai, sinh non hoặc thai chết lưu.

Thai phụ mắc cúm được điều trị thế nào?

Việc sử dụng thuốc Tamiflu cho thai phụ cần được chỉ định và quản lý chặt chẽ bởi các bác sĩ Sản khoa.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Giang, Chuyên khoa Truyền nhiễm, Phó Trưởng khoa Virus-Ký sinh trùng (Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương), Phó trưởng Bộ môn Truyền nhiễm (Đại học Y Hà Nội), thành viên Hội đồng cố vấn Hệ thống Y tế Medlatec chia sẻ: "Trường hợp ở thai phụ này có sốt, có tim thai đập nhanh nên có chỉ định nhập viện để tránh biến chứng về thai như động thai, suy tim thai, thai lưu... Đồng thời, thai phụ cần được tiêm phòng vaccine cúm, nếu trước khi mang thai chưa tiêm".

Những thai phụ mắc cúm hoàn toàn có thể sử dụng Tamiflu để điều trị và hoàn toàn an toàn cho mẹ, thai nhi. Thời gian sử dụng là 48 giờ đầu tiên, trong vòng 3-5 ngày. Cụ thể ở trường hợp của thai phụ N.T.N.T liều lượng sử dụng thuốc uống là thuốc Tamiflu 7.5mmg/ngày, chia 2 lần, cách nhau 12 tiếng và sử dụng, ở thai phụ này điều trị trong 5 ngày là hoàn toàn hợp lý.

"Bên cạnh đó, thai phụ có thể an tâm sử dụng thuốc Tamiflu cùng các thuốc điều trị triệu chứng khác mà bệnh nhân cảm thấy khó chịu. Việc sử dụng thuốc Tamiflu cho thai phụ cần được chỉ định và quản lý chặt chẽ bởi các bác sĩ Sản khoa. Vì có những thuốc cần chỉ định và chống chỉ định ở những phụ nữ có thai. Ở trường hợp này cần điều trị để tránh biến chứng thai sản ", Phó Giáo sư Trần Văn Giang cho biết.

Theo vị chuyên gia này, các trường hợp sản khoa mắc cúm A, hay cúm B được sử dụng Tamiflu giúp triệu chứng giảm nhanh, hạn chế biến chứng nặng, khi việc thanh thải virus càng nhanh còn mang lại ý nghĩa cho người bệnh và cả cộng đồng. Đối với cộng đồng làm giảm tình trạng lây lan virus từ người bị cúm sang người khỏe mạnh.

Chẩn đoán cúm ở thai phụ cần lưu ý gì?

Phụ nữ có thể tiêm phòng vào bất kể thời điểm nào trong suốt quá trình mang thai.

Theo các chuyên gia y tế của Hệ thống Y tế MEDLATEC, chẩn đoán cúm, bác sĩ lâm sàng cần dựa vào những dấu hiệu và các kỹ thuật chẩn đoán sau: Có yếu tố dịch tễ là sống hoặc đến từ khu vực có bệnh cúm lưu hành hoặc có tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân cúm. Bên cạnh đó, lâm sàng có sốt (thường trên 38°C), đau nhức cơ toàn thân và có một trong số các biểu hiện về hô hấp như đau họng, hắt hơi, ngạt mũi, chảy nước mũi, ho, khó thở.

Hình ảnh chụp X-quang phổi bình thường hoặc có tổn thương thâm nhiễm lan tỏa ở phổi. Xét nghiệm công thức máu bạch cầu bình thường hoặc giảm. Xét nghiệm dương tính với virus cúm bằng kỹ thuật RT-PCR hoặc real time RT-PCR hoặc nuôi cấy vi rút đối với các bệnh phẩm là dịch ngoáy họng, dịch tỵ hầu, dịch phế quản.

Tuy nhiên, với những đối tượng có hệ miễn dịch yếu như phụ nữ mang thai, hoặc trẻ em, người cao tuổi, các chuyên gia y tế lưu ý, các bác sĩ khi thăm khám cần khai thác tiền sử của bệnh nhân, đặc biệt những đối tượng này có chỉ định chụp X-quang phổi là rất khó khăn, nên việc khai thác kỹ tiền sử và khám kỹ những triệu chứng của bệnh nhân giúp tránh bỏ sót bệnh để điều trị kịp thời cho người bệnh.

Những biện pháp hữu hiệu phòng cúm dễ dàng, chủ động

Trước tình trạng số ca mắc cúm gia tăng, số ca mắc cúm hiện tại không thay đổi độc lực, chủ yếu là cúm A/H1N1, A/H3N2 và cúm B, tuy nhiên, người dân không nên chủ động phòng ngừa bằng việc áp dụng các biện pháp dễ dàng như sau:

Các biện pháp phòng bệnh chung: Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh nghi nhiễm cúm, rửa tay đúng quy trình…

Phòng lây nhiễm từ người bệnh: Cách ly người bệnh phải đeo khẩu trang trong thời gian điều trị; Thường xuyên làm sạch và khử khuẩn buồng bệnh và quần áo, dụng cụ của người bệnh.

Tiêm phòng vaccine cúm: Nên tiêm phòng vaccine cúm hàng năm, đặc biệt nhóm nguy cơ cao; nhất là thai phụ. Vắc xin cúm được chứng minh là làm giảm khoảng 1/2 nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính và giảm khoảng 40% nguy cơ phải nhập viện vì cúm cho phụ nữ mang thai. Hơn nữa, phụ nữ mang thai tiêm phòng cúm cũng giúp bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi bệnh cúm trong 6 tháng đầu đời, thời điểm trẻ chưa đủ điều kiện để tiêm phòng cúm.

Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt: Duy trì lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng cân đối, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc và tránh stress có thể giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, giảm nguy cơ mắc cúm.

Những loại thực phẩm nên tránh khi bị cảm cúm

Bác sĩ nói dùng củ hành tây "hút" virus cúm không có chứng cứ khoa học

Những loại trái cây giàu vitamin C giúp người bệnh cúm nhanh hồi phục

Không nên chủ quan với bệnh cúm mùa

Triệu chứng thường gặp khi trẻ mắc cúm A

Cúm A bùng phát, thuốc Tamiflu "khan hàng" gây nên tình trạng loạn giá

Người bị cúm có nên tắm không?